OUTOFPAPUA database: Lexicons of the West Papuan language area

‘snare to catch birds’; ‘een strik om vogels te vangen’

‘customary norms’; ‘gewoonterecht’

‘chin’; ‘kin’

‘ash’; ‘asch’

‘fireplace’; ‘vuurhaard’

‘send, command, order’; ‘zenden, opdragen, bevelen’

‘ray’; ‘rog’

‘charcoal’; ‘houtskool’

‘deny’; ‘ontkennen’

pers pron. ‘1st person singular, I, 1s’; ‘1ᵉ ps. enk., ik, 1s’

‘get, take’; ‘halen, nemen’

‘universe’; ‘heelal’

‘fine’; ‘fijn’

‘child’; ‘kind’

‘twins’; ‘tweelingen’

‘serves as a demonstrative pronoun in stories’; ‘doet dienst in verhalen als aanw. vnw.’

‘ocean current’; ‘stroom in zee’

‘certain’; ‘'n zekere, NN.’

‘amulet’; ‘amulet’

‘one-stringed violin’; ‘eensnarige viool’

‘continuation’; ‘bij voortduring’

‘iron’; ‘ijzer’

‘dog’; ‘hond’

‘dog flee’; ‘hondenvloo’

‘or’; ‘of’

‘liver’; ‘lever’

‘give’; ‘geven’

‘roofing’; ‘dakbedekking’

‘beat (laundry), of a whirlabout with a rope, etc.’; ‘slaan (van waschgoed), van een tol met een touw enz’

‘hairnet made from the arengpalm, rope made from the arengpalm’; ‘haarnet van den arenpalm, het daaruit gedraaide touw’

‘boil’; ‘steenpuist’

‘clear of water’; ‘helder van water’

‘make up after a fight’; ‘het weer goed met elkaar maken na ruzie’

‘break, breaking of ceramics’; ‘breken, stukgaan van aardewerk’

1. ‘kiss back and forth, kiss each other’; ‘over en weer kussen, elkaar kussen’

2. ‘smell (in positive sense)’; ‘reuk (in gunstigen zin)’

‘shining, glimmering, sparkling’; ‘glanzend, glimmend, schitterend’

‘molar’; ‘kies’

‘red’; ‘rood’

‘live as enemies, hostile’; ‘in vijandschap leven, vijandig zijn’

‘prune shrubberies’; ‘struikgewas afkappen’

‘covered in small wounds, pimples’; ‘met kleine wondjes, puistjes, bezet zijn’

‘shrimp’; ‘garnaal’

‘sago sandwich’; ‘sagobroodje’

‘sea hibiscus’; ‘Hibiscus tiliaceus’

‘with holes, with with crevices, hollow’; ‘met gaten, met spleten, hol zijn’

‘concerning, regarding’; ‘betreffende, aangaande’

‘baren, bevallen’

‘give birth (only of humans)’; ‘baren, bevallen (alleen van menschen)’

‘cold’; ‘'t koud hebben’

‘itch, scratch’; ‘jeuken, krabben’

‘mud’; ‘modder’

‘love each other’; ‘houden van elkaar, elkaar liefhebben’

‘round’; ‘rond’

‘round’; ‘rond zijn’

‘shaded’; ‘beschaduwd’

‘white of root vegetables, bready’; ‘wit van aardvruchten, broodig’

‘quiet, lonely’; ‘stil, eenzaam’

‘oval, oblong, round’; ‘ovaal, langwerpig, rond’

‘follow each other closely’; ‘elkaar op den voet volgen’

‘engaged’; ‘verloofd zijn’

‘engaged’; ‘verloofd zijn, trouwbelofte gegeven hebben’

‘middle, in the middle, between’; ‘midden, te midden, tusschenin’

‘mediocre, not big, not small’; ‘middelmatig, niet groot, niet klein’

‘dried’; ‘opgedroogd’

‘covered in wounds’; ‘met wonden behept zijn’

‘sago biscuit, sago bread’; ‘sagokoek, sagobroodje’

‘formication’; ‘slaap (mierenkriewel)’

‘elkaar vuil maken’

‘spotted (of animals)’; ‘gevlekt (van beesten)’

‘people, subordinates’; ‘volk, onderhoorigen’

‘poor eyesight due to old age, nebulous of eyes’; ‘niet goed meer kunnen zien van ouderdom, nevelachtig van oogen’

‘space’; ‘ruimte’

‘yawn’; ‘gapen’

‘smooth (of objects)’; ‘glad (van voorwerpen)’

‘light’; ‘licht’

‘chopsticks for eating sago porridge’; ‘stokjes om sagopap te eten’

‘sit comfortably, easily moveable’; ‘ruim zitten, gemakkelijk beweegbaar’

‘jagged (of knives, etc.)’; ‘geschaard (van messen enz.)’

‘far’; ‘ver’

‘ally’; ‘bondgenoot’

‘words in metre on the kakonti’; ‘woorden in versmaat op de kakonti’

‘branch out’; ‘vertakken’

‘branch, split’; ‘vertakken, splitsen’

‘lay on, put on’; ‘leggen op, zetten op’

‘mountain’; ‘berg’

‘hit each other back and forth’; ‘elkaar over en weer slaan’

‘hit each other’; ‘elkaar slaan’

‘attic beam’; ‘zolderbalk’

‘north’; ‘noord’

‘forever, continuing, incessant’; ‘altijd, voortdurend, zonder ophouden’

‘sin, harm’; ‘zonde, kwaad doen’

‘brave, dare’; ‘dapper zjin, durven’

‘shiver (of cold)’; ‘huiveren (van koude)’

‘cockfighting’; ‘vechten van hanen’

‘cockfighting’; ‘vechten van hanen met elkaar’

‘black’; ‘zwart’

‘chest’; ‘kist’

‘rumbling of thunder’; ‘dondergerommel’

‘dark’; ‘donker’

‘later, after’; ‘later, daarna’

‘become husband and wife, spouses, marry (of young people)’; ‘echtgenooten van elkaar worden, echtelieden zijn trouwen (van jongelui)’

‘become spouses, marry’; ‘echtelieden worden, trouwen’

‘speak, bring a case to the chiefs’; ‘spreken, een zaak aanbrengen voor de hoofden’

‘chop at each other back and forth’; ‘elkaar over en weer behakken’

‘slash back and forth with a machete, slash at each other’; ‘over en weer met een kapmes hakken, elkaar behakken’

‘mate of animals’; ‘paren van beesten’

‘mating of humans and animals’; ‘paren van menschen en beesten’

‘big carrier basket, which is used by men when chopping sago with an adze etc.’; ‘groote draagkorf, die door mannen gebruikt wordt bij het sagodisselen enz.’

‘busy planting crops’; ‘bezig zijn met gewassen aan te planten’

‘garden, make an agricultural field’; ‘bezig zijn met tuinen, een akker maken’

‘ask each other back and forth’; ‘elkaar over en weer vragen’

‘ask each other back and forth’; ‘over en weer elkaar vragen’

‘sit across from each other, stand across from each other’; ‘tegenover elkaar zitten, tegenover elkaar staan’

‘burn, scorch’; ‘aanbranden, verzengen’

‘lightning’; ‘bliksem’

‘divide’; ‘verdeelen’

‘kind of scoop net’; ‘e.s. schepnet’

‘onion’; ‘ui’

‘mango’; ‘mangga’

‘tax’; ‘belasting’

‘thus’; ‘dus, aldus’

‘so’; ‘zoo, alzoo’

‘border between two gardens’; ‘grens tusschen twee tuinen’

‘face’; ‘aangezicht’

‘eye’; ‘oog’

‘sleepy, drowsy’; ‘slaperig, zwaar van oogen’

‘bulging eyes’; ‘uitpuilende oogen’

‘little, bit’; ‘een weinig, een beetje’

‘here’; ‘hier’

‘just as, like’; ‘evenals, zooals’

‘lazy’; ‘lui’

‘composed of fine pieces’; ‘uit fijne stukjes bestaande’

‘from above’; ‘van boven’

‘keladi’; ‘Ternate Colocasia antiquorum Schott’

‘skinny’; ‘mager’

‘good, beautiful’; ‘goed, mooi’

‘upper-world, things from the upper-world, nymphs’; ‘bovenwereld, bovenwereldlingen, nimfen’

‘rice’; ‘rijst’

‘blue’; ‘blauw’

‘how? why?’; ‘hoe? waarom?’

‘why? how so?’; ‘waarom? hoedanig?’

‘shallow of water’; ‘oendiep van water’

‘tree’; ‘een boom’

‘tired, exhausted’; ‘moe, afgemat’

‘idiot’; ‘ideoot’

‘prohibited, taboo’; ‘verboden, pamali’

‘accident’; ‘ongeluk, ongeval’

‘float’; ‘drijven’

‘ridge of the roof’; ‘nok van het dak’

‘posterior’; ‘achterste’

‘fall, fall of a tree’; ‘vallen, omvallen van een boom’

‘book’; ‘boek’

‘common wood pigeon’; ‘houtduif’

‘address for elderly women’; ‘aanspreeknaam voor bejaarde vrouwen’

‘elderly woman, address of elderly women’; ‘bejaarde vrouw, aanspreeknaam voor bejaarde vrouwen’

‘bracelet, ankle bracelet’; ‘armband, enkelband’

‘cannot, not be able to, refuse’; ‘niet kunnen, niet in staat zijn, weigeren’

‘from below’; ‘van beneden’

‘play’; ‘spelen’

‘Java apple species’; ‘Eugenia malaccensis L.’; ‘djamboesoort’

‘princess’; ‘prinses’

‘bark’; ‘blaffen’

‘fish species’; ‘ikan lolosi’; ‘e.s. visch’

‘just, just so (of time)’; ‘pas, net (van tijd)’

‘other’; ‘ander’

‘withered (of plants)’; ‘verwelkt (van planten)’

‘type of water vessel with a round keel’; ‘e.s. vaartuig met ronden kiel’

‘Kandai-word for moon’; ‘Kandai-woord voor maan’

‘full, deep’; ‘vol, diep’

‘bean, peanut’; ‘boontje, aardnootje’

‘paddle, type of paddle’; ‘pagaaien en pagaai’

‘peel’; ‘schillen’

‘auxiliary numeral for days’; ‘hulptelwoord voor dagen’

‘bottle’; ‘bottel, flesch \et. Dutch’

‘lay eggs’; ‘eieren leggen’

‘speak’; ‘spreken’

‘fight, war’; ‘vechten, oorlogen, oorlog’

‘not, no’; ‘niet, neen’

‘shake one's body’; ‘met het lichaam schudden’

‘bamboo braiding, which is also used to make sacrifices to the wonge’; ‘bamboehorde, die ook gebruikt wordt om den wonge te offeren’

‘become, originate, become established, in narrative style: that is, that is to say’; ‘worden, onstaan, tot stand komen, in verhalenden stijl: dat is, dat wil zeggen’

‘rice beater’; ‘rijststamper’

‘also, but, yet’; ‘ook, maar, toch’

‘ebb’; ‘eb’

‘beast, animal’; ‘beest, dier’

‘try’; ‘probeeren’

‘Lila, small canon’; ‘lila, klein kanon’

‘conceal, hide objects’; ‘verbergen, verstoppen van voorwerpen’

‘stick in the ground’; ‘in den grond steken’

‘work with an adze, carve wood’; ‘disselen, hout bewerken’

‘put down askew’; ‘schuin neerzetten’

‘spit, drool’; ‘spuwen, kwijlen’

‘idol statue (wooden head)’; ‘afgodsbeeld (houten kop)’

‘pull fruits out of a tree with a hook or a stick’; ‘met een haak of stok vruchten van een boom aftrekken, afhaken’

‘sea, open sea’; ‘zee, het ruime sop’

‘hit, strike’; ‘raken, treffen’

‘remember’; ‘zich herinneren’

‘find, acquire, lucky, luck’; ‘vinden, verkrijgen, geluk hebben, geluk’

‘word which forms the comparative and the superlative’; ‘woordje tot vorming van den comperatief en superlatief’

‘tongue’; ‘tong’

‘walk strongly stooped over’; ‘zeer sterk gebukt, voorover loopen’

‘look up’; ‘opkijken, naar boven zien’

‘weep, cry’; ‘weenen, huilen’

‘wood type’; ‘Calophyllum plicipes Miq.’; ‘houtsoort’

‘plant’; ‘planten, aanplanten’

‘brother in law’; ‘zwager’

‘smoke meat and fish’; ‘rooken van vleesch en visch’

‘saying which means: to be lucky’; ‘een staande uitdrukking voor: geluk hebben’

‘beat dirty laundry to clean it’; ‘slaan van vuil goed om het uit te wasschen’

‘winnow’; ‘wannen’

‘spit when chewing tobacco’; ‘spuwen met een straal bij het tabakspruimen’

‘shin’; ‘scheenbeen’

‘pull’; ‘trekken’

‘carve many small cuts with a machete in bamboo etc., chop off the hair net of the areng palm and coconut palm in this manner’; ‘met de punt van een hakmes kleine, veelvuldige hakjes geven in bamboe enz., het haarnet van den aren- en kokospalm aldus afhakken’

‘poop’; ‘poepen’

‘nudge with one's foot’; ‘aanstooten met den voet’

‘object of veneration, made from pandan’; ‘voorwerp van vereering, gemaakt van pandanus’

‘carry in a cloth (e.g. a child) which is worn over the shoulder or on the back’; ‘in een doek dragen (b.v. een kind) over den schouder of op den rug’

‘banana leaves on which food is placed’; ‘pisang- of wokabladeren, waarop het voedsel gelegd wordt’

‘command, order’; ‘opdragen, bestellen’

‘couch, sofa bed’; ‘zitbank, slaapbank’

‘place’; ‘plek, plaats’

‘let off!’; ‘laataf!’

‘monetary fine’; ‘geldboete’

‘relative pronoun of place, there’; ‘plaatsbep. vnw. daar’

‘chop wood, chop bamboo’; ‘houtkappen, bamboekappen’

‘hot, contracting’; ‘heet, samentrekkend’

‘suckle on a breast’; ‘aan de borst zuigen’

prep. ‘with, in’; ‘met, in’

‘cast, throw’; ‘werpen, gooien’

‘pee’; ‘pissen’

‘collect, harvest, pick (fruits, to pick manually)’; ‘inzamelen, oogsten, oplezen (van vruchten, met de hand eraf halen)’

‘lurk, look out through a window or a hole’; ‘loeren, uit een raam of door een gat kijken’

‘earlier’; ‘vroeger’

‘vroeger’

‘day, sun’; ‘dag, zon’

‘yesterday’; ‘gisteren’

‘open, hatch’; ‘opengaan, uitkomen’

‘self’; ‘zelf’

‘cut open the stomach of fish, pigs, etc.’; ‘buik-opensnijden van visschen, varkens enz.’

‘guard, beware’; ‘bewaken, oppassen’

‘window’; ‘venster’

‘beard’; ‘baard’

‘horse’; ‘paard’

‘virgin, young daughter’; ‘maagd, jonge dochter’

‘bow’; ‘boog’

‘enumerate, sum of something’; ‘opsommen, som van iets’

‘gentleman’; ‘heer’

‘hatch, development of the fruit stem (e.g. for bananas)’; ‘uitkomen, ontwikkelen van den vruchtstengel (bv. bij bananen)’

‘sharp of knives’; ‘scherp van messen’

‘soak’; ‘in de week zetten’

‘quiet, calm’; ‘stil, rustig’

‘bridge’; ‘brug’

‘dream’; ‘droom, droomen’

‘cigarette (rolled from the nipa leaf)’; ‘strootje, sigaret (gerold van nipablad)’

‘grunt (of a pig)’; ‘knorren (van een varken)’

‘only’; ‘slechts’

‘straight, tight’; ‘recht, strak’

‘carry on one's head’; ‘op het hoofd dragen’

‘buy’; ‘koopen’

‘settle, perch (of birds)’; ‘zich neerzetten, neerstrijken (van vogels)’

‘handle’; ‘handvat’

‘convince, request’; ‘overhalen, verzoeken’

‘almost’; ‘bijna’

‘wrap in, wrap’; ‘toeman’; ‘inwikkelen, inpakken’

‘earth, world’; ‘aarde, wereld’

‘burn, burn off above a fire (of hairs, feathers, etc.), roast’; ‘verbranden, boven het vuur afbranden (van haren, veeren enz.), poffen’

‘sit, stay, live’; ‘zitten, verblijven, wonen’

‘walk on or over something’; ‘ergens bovenoploopen, ergens overheen loopen’

‘walk on, walk over’; ‘bovenoploopen, bovenoverheenloopen’

‘insert a needle, thread, thorn, pin, etc.’; ‘insteken van een naald, draad, doorn, pen enz.’

‘hit with a fist’; ‘stompen met de vuist’

‘shut, close a door, lid’; ‘afsluiten, dichtdoen van deur, deksel’

‘turn over of pirogues, plates, etc. (with the hollow side down)’; ‘omkeeren van prauwen, borden enz. (met den hollen kant naar beneden)’

‘carry something on a stick which two people carry on their shoulders’; ‘iets tusschen twee menschen aan een stok over den schouder dragen’

‘fall asleep’; ‘sonoh’; ‘inslapen’

‘tree leaf’; ‘boomblad’

‘hang up’; ‘ophangen’

‘feel, fumble in the dark’; ‘tasten, voelen in het donker’

‘bind’; ‘binden’

‘swallow’; ‘slikken’

‘braid mats and winnows (one up, one down)’; ‘vlechten van matten en wannen (één op, één neer)’

‘hone, hone a bamboo stem or stick’; ‘puntig maken, aanpunten van een bamboe of stok’

‘see, look’; ‘zien, kijken’

‘kind of antiphonal singing on the beat of drums’; ‘e. s. v. beurtzang op maat van trom en bekken’

‘go downstream, come from the land side to the sea’; ‘stroomafwaarts gaan, van de landzijde aan zee komen’

‘reach the sea from the land side’; ‘aan zee aankomen van de landzijde’

‘chief (of a village or area)’; ‘hoofd (van een dorp of landstreek)’

‘shove, pull’; ‘schuiven, trekken’

‘bright red viper with black spots’; ‘een vuurrood addertje met zwarte vlekken’

‘close’; ‘nabij, dichtbij’

‘wade, swim across’; ‘doorwaden, overzwemmen’

‘one such truncated piece, one piece’; ‘één zoo'n afgekapt stuk, één lid’

‘bait (for catching fish)’; ‘aas (voor de vischvangst)’

‘areca’; ‘pinang, areek’

‘rub in, rub off’; ‘insmeeren, afwrijven’

‘bad, evil, ugly’; ‘slecht, kwaad, leelijk’

‘upper plain, upper, mainsheet of the sail’; ‘bovenvlakte, bovenste, bovenschoot van het zeil’

‘arm, hand’; ‘arm, hand’

‘bird's nest’; ‘vogelnest’

‘say’; ‘zeggen’

‘hit (with a length of rattan)’; ‘slaan (met een eind rotan)’

‘grasshopper’; ‘sprinkhaan’

‘rafters, bottom layer’; ‘spanten, onderlaag’

‘lever of the sink (for sago beating)’; ‘heftboom van den spoelbak (van de sagoklopperij)’

‘lever to scoop up rinsing water’; ‘hefboom om spoelwater te scheppen’

‘placenta’; ‘placenta’

‘vriend, companion, guest’; ‘vriend, metgezel, gast’

‘intend’; ‘voornemens zijn’

‘pay’; ‘betalen’

‘behaviour’; ‘gedrag, handelwijze’

‘stem, culm’; ‘stam, halm’

‘lie straight, arrange atap’; ‘recht leggen, rangschikken van atap’

‘do, make, work, execute’; ‘doen, maken, werken, uitvoeren’

‘want’; ‘willen’

‘banana’; ‘banaan’

‘heart-shaped flower bud of the pisang fruit’; ‘hartvormige bloemknop van de pisangvrucht’

‘snuff’; ‘snuiten’

‘open (a doorway)’; ‘opendoen (van een deuropening)’

‘think, thought’; ‘denken, gedachte’

‘seed’; ‘fini’; ‘zaad’

‘woman, female’; ‘vrouw, vrouwelijk’

‘prostitute, public woman’; ‘lichtekooi, publieke vrouw’

‘ulcer’; ‘zweer’

‘jut out, pick out’; ‘uitsteken, uitpeuteren’

‘fruit’; ‘vrucht’

‘name of a tree, from which foeda (foeja, beaten tree bark) comes’; ‘Celtis sinensis Pers.’; ‘naam van een boom, waarvan de foeda (foeja, geklopte boomschors) komt’

‘ghost’; ‘spook’

‘star’; ‘ster’

‘lucky bamboo, bamboo tube to cook food in’; ‘waterbamboe, bamboekoker om eten in te koken’

‘open’; ‘openen, opendoen’

‘conductions of bamboo, rattan etc.’; ‘geleidingen van bamboe, rotan enz.’

‘switch sword (Mangee language) for: ankle’; ‘wisselwoord (Mangee-taal) voor: enkel’

‘young (in years)’; ‘jong (van jaren)’

‘light spots on the skin, skin patches’; ‘lichte plekken op de huid, huidplekken’

‘bunch’; ‘tros’

‘hair on the skin, feathers’; ‘huidhaar, veeren’

‘grass, weeds’; ‘gras, onkruid’

‘blow’; ‘blazen’

‘opening, mouth of bamboo, bowl, basket, etc.’; ‘opening, mond van bamboe, kom, korf enz.’

‘small, edible shellfish’; ‘kleine, eetbare schelpdieren’

‘eyebrow’; ‘wenkbrauw’

1. ‘forehead’; ‘voorhoofd’

2. werkwoord. ‘nod’; ‘knikken’

‘cut out thin things with a knife’; ‘uitsnijden met een mes van dunne dingen’

‘new, just now, not long ago’; ‘nieuw, pas, kort geleden’

‘odour, smell (in an unfavorable way)’; ‘lucht, geur (in ongunstigen zin)’

‘crocodile’; ‘krokodil’

‘debt (monetary debt)’; ‘schuld (geldschuld)’

‘more, very’; ‘meer, zeer’

‘game, toy’; ‘spel, speelgoed’

‘sniff, kiss’; ‘snuiven, kussen’

‘shoulder’; ‘schouder’

‘floater, wings of the proa’; ‘uitleggers, vlerken van de prauw’

‘lower leg’; ‘onderbeen’

‘calf (of the leg)’; ‘kuit (van het been)’

‘sister of the brother’; ‘zuster van den broer’

‘fever’; ‘koorts’

‘sure, certain’; ‘vast, zeker’

‘move the eyelids apart with one's fingers, less proper act with women’; ‘met de vingers de oogleden van elkaar halen, een minder welvoeglijke handeling bij vrouwen’

‘loosening of skin in some places, skinned’; ‘losraken van de huid op sommige plaatsen, ontveld’

‘still feel hungry’; ‘nog trek in wat eten hebben, nog wel wat lusten’

‘ancestors’; ‘voorouders’

‘father of tomooe’; ‘vader van tomooe’

‘gambier’

‘length’; ‘lengte’

‘just now’; ‘zooeven’

‘entirely skinned, skin off’; ‘geheel en al ontveld, de huid eraf’

‘slip’; ‘uitglijden’

n. ‘salt’; ‘zout’

‘all together’; ‘allen tezamen’

‘together, all, everything’; ‘gezamenlijk, allen, alles’

‘armpit’; ‘oksel’

‘sea’; ‘zee, 't zilte nat’

‘breadth’; ‘breedte’

‘get knocked away by wind, get knocked away with a proa(not floating off)’; ‘door wind worden weggeslagen, met een prauw afgeslagen worden (niet afdrijven)’

‘boiling’; ‘kokend’

‘coconut mouse’; ‘klappermuis’

‘chase off animals’; ‘wegjagen van beesten’

‘sink, drown’; ‘zinken, verdrinken’

‘continue something, persist, pursue’; ‘doorgaan met iets, aanhouden, vervolgen’

‘field, garden’; ‘akker, tuin’

‘core wood, bark of the leafstalks of the areng palm, from which one constructs fish traps etc.’; ‘kernhout, bast van de bladstelen van den arenpalm, waarvan men vischfuiken enz. maakt’

‘sugar, honey’; ‘suiker, honing’

‘porridge’; ‘pap’

‘sheath’; ‘scheede’

‘internal grunting of a pig’; ‘inwendig knorren van een varken’

‘hole dug in the ground’; ‘een in den grond gegraven gat’

‘first’; ‘eerst’

‘start a war cry’; ‘de krijgskreet aanheffen’

‘styles of a house’; ‘stijlen van een huis’

‘thus’; ‘dus, aldus’

‘fathom’; ‘vadem’

‘snake’; ‘slang’

‘lying mat, sleeping mat’; ‘ligmatje, slaapmatje’

‘amulet’; ‘amulet’

‘stick through, break open, make a hole in’; ‘doorsteken, openstooten, er een gat in maken’

‘stick through, break open the conductions of lucky bamboo’; ‘doorsteken, openstooten van de geleidingen der waterbamboe’

‘come, arrive’; ‘komen, aankomen’

‘break, breaking of ceramics’; ‘breken, stukgaan van aardewerk’

‘loan’; ‘leenen’

‘big, very, much’; ‘groot, zeer, erg’

‘smell’; ‘ruiken’

‘perfect’; ‘perfectum’

‘judge’; ‘rechter’

‘hold, carry in one's hand’; ‘vasthouden, dragen aan de hand’

‘coxswain’; ‘stuurman’

‘until, on, off, and’; ‘tot, aan, uit, en’

‘marry’; ‘trouwen’

‘breath’; ‘adem’

‘rob’; ‘rooven’

‘ascent, climb’; ‘naik’; ‘stijgen, klimmen’

‘perfect’; ‘perfect’

‘kind of big shell’; ‘e.s. groote schelp’

‘rise, wake up’; ‘opstaan, wakker worden’

‘net knots’; ‘nettenknoopen’

‘exclamation: oh, unfortunately, woe!’; ‘uitroep: ach, helaas, wee!’

‘sharpen’; ‘slijpen’

‘lie’; ‘liegen’

‘breaking of wood, sago biscuits, boiled and dried fish, etc.’; ‘breken van hout, sagokoeken, gekookte en gedroogde visch enz.’

‘carry on one's shoulder’; ‘op den schouder dragen’

‘equal to, like’; ‘gelijk aan, als’

‘similar’; ‘eender’

‘grandfather’; ‘grootvader’

‘great-grandparents’; ‘overgrootouders’

‘great-great-grandparents’; ‘over-overgrootouders’

‘lie on one's back’; ‘op den rug dragen’

‘above’; ‘boven’

‘overflow’; ‘overstroomen, bandjirren’

‘exclamation to chase off dogs’; ‘uitroep om honden te verjagen’

‘how many’; ‘hoeveel’

‘bamboo flute with six holes’; ‘bamboefluit met zes gaten’

prep. ‘of, on, with, in, at, to’; ‘van, aan, bij, in, te, op, naar’

‘where?’; ‘waar?’

‘there’; ‘daar’

‘disappear’; ‘verdwijnen’

‘numeral seven’; ‘telw. zeven’

‘blow’; ‘waaien’

‘bamboo sprout (edible as a vegetable)’; ‘bamboespruit (als groente eetbaar)’

‘braided enclosure, enclosed booth, sleeping place’; ‘gevlochten omwanding, afgeschoten hokje, slaapplaats’

‘shake, wake up’; ‘schudden, wakkermaken’

‘peak, spear made from woka-wood’; ‘piek, speer van woka-hout’

‘morning’; ‘morgen’

‘early in the morning’; ‘'s morgens vroeg’

‘punishment’; ‘straf’

‘do the dishes’; ‘afwasschen (van vaatwerk)’

‘ten’; ‘tien’

‘tien’

‘sick, pain’; ‘ziek, pijn’

‘exclamation to chase off pigs’; ‘uitroep om varkens te verjagen’

‘under, below’; ‘onder, beneden’

‘get out, loosen, open’; ‘eruit doen, losmaken, opendoen’

‘bamboo-sago adze’; ‘de bamboe-sagodissel’

‘sago adze’; ‘sagodissel’

‘on the land side’; ‘aan de landzijde’

‘betel’; ‘sirih, betel’

‘quick, fast’; ‘vlug, snel’

‘coconut shell’; ‘klapperdop’

‘wood type’; ‘kajoe tenang’; ‘houtsoort’

‘two’; ‘twee’

‘plank’; ‘plank’

‘yes!’; ‘ja!’

‘tail’; ‘staart’

‘sneak, sneak up on’; ‘sluipen, besluipen’

‘container, made from the leaf sheath of a sago palm’; ‘bak, gemaakt van de bladscheede van den sagopalm’

‘mother, main, biggest’; ‘moeder, voornaamste, grootste’

‘carry in one's hand’; ‘in de hand dragen’

‘drink’; ‘drinken’

pers pron. ‘third person singular masculine and feminine, he, she, 3s’; ‘3ᵉ ps. enk. mann. en vr. hij, zij’

‘ring finger’; ‘ringvinger’

‘pink’; ‘pink’

‘youngest’; ‘jongste’

‘dish, skim’; ‘opscheppen, afschuimen’

‘pigsty, cave, only consisting of four walls’; ‘varkenshok, kooi, alleen bestaande uit vier wanden’

‘put in, fill’; ‘indoen, vullen’

‘meat, content, juice, breastmilk’; ‘vleesch, inhoud, sap, zog’

‘plush, itchy surface of bamboo’; ‘pluche, jeukerige oppervlakte van bamboe’

‘feel in the dark, carefully feel one's way to not walk into something’; ‘tasten in het donker, voorzichtig voelen om nergens tegenaan te loopen’

‘winnow’; ‘wannen’

‘spread out, apart’; ‘verspreid, uit elkaar’

‘far’; ‘ver’

‘yonder, very far’; ‘ginder, heel ver’

‘dandle, shake’; ‘wippen, schudden’

‘yikes! disgusting!’; ‘bah! jakkes! vies!’

‘white’; ‘wit’

‘pursue (people)’; ‘vervolgen (van menschen)’

‘invulnerable, not be able to get hit’; ‘onkwetsbaar, niet kunnen getroffen worden’

‘take, put of somewhere, guide, escort’; ‘opnemen, ergens opzetten, begeleiden, escorteeren’

‘shield’; ‘schild’

‘red’; ‘rood’

‘clean, clear, white’; ‘schoon, helder, blank’

‘windward (in sailing)’; ‘loeven’

‘goat’; ‘geit’

‘carry in front of one's stomach’; ‘voor den buik dragen nt 2ᵉ en 3ᵉ ps. enk. en mv. gaboeiᶜ’

‘fan palm’; ‘Livistonia rotundifolia Mart.’; ‘waaierpalm’

‘iguana’; ‘leguaan’

‘dry in the sun, air, tan’; ‘in de zon drogen, luchten, zonnen’

‘separate, part, leave alone, take from each other’; ‘scheiden, afscheiden, laten staan, van elkaar halen’

‘bag, sack, tobacco bag’; ‘tasch, zak, pruimtasch’

‘rice scooper in the shape of a parrot’; ‘rijstschepper in den vorm van een pagaai’

‘close’; ‘dichtbij doen zijn’

‘fall out, loosen’; ‘eruit vallen, losraken’

‘start, begin’; ‘aanvangen, beginnen’

‘coconut grater’; ‘klapperrasp’

‘inherit, heritage’; ‘erven, erfenis’

‘gurgle’; ‘rochelen’

‘arrive, arrive with’; ‘doen aankomen, aankomen met’

‘make arrive’; ‘doen aankomen’

‘coral stone’; ‘koraalsteen’

‘type of big fish’; ‘tjakalang’; ‘e.s. groote visch’

‘bract’; ‘schutblad’

‘climb, hand upwards’; ‘doen klimmen, naar boven aanreiken’

‘make climb, reach upwards’; ‘doen klimmen, naar boven aanreiken’

‘scar’; ‘litteeken’

‘raft’; ‘vlot’

‘wake up’; ‘wekken’

‘wake, make rise’; ‘wekken, doen opstaan’

‘dibble’; ‘pootstok’

‘some’; ‘eenige, eenigen’

‘enclosure’; ‘omwanding’

‘wall, braid walling, walling’; ‘omwanden, een omwanding vlechten, omwanding’

‘moveable, loose’; ‘beweegbaar, loszitten’

‘make do the dishes’; ‘doen afwasschen’

‘make do the dishes’; ‘doen afwasschen van vaatwerk’

‘kapok, ceiba pentandra’; ‘Eriodendrum anfractuosum D.C.’; ‘kapok, kapokboom’

‘eat’; ‘makan’; ‘eten’

‘ladle (half a coconut shell)’; ‘potlepel (halve klapperdop)’

‘pot ladle (made from a half coconut shell)’; ‘potlepel (van halve klapperdop gemaakt)’

‘rich’; ‘rijk’

‘medicine, medicate’; ‘geneesmiddel, medicijn, medicineeren’

‘osprey, harrier’; ‘vischarend, kiekendief’

‘there in the distance’; ‘dáár in de verte’

‘wood, tree’; ‘hout, boom’

‘brush in an aged garden’; ‘kreupelbosch van een verjaarde tuin’

‘forest’; ‘bosch’

‘plank’; ‘plank’

‘dig in the ground’; ‘graven in den grond’

‘older brother or sister’; ‘oudere broer of zuster’

‘small bat’; ‘kleine vleermuis xv kakibi asoe’

‘folktale, tale’; ‘volksverhaal, vertelling’

‘rise, set up’; ‘doen opstaan, opzetten’

‘musical instrument’; ‘muziekinstrumentje’

‘poplar, butterfly’; ‘kapel, vlinder’

‘hut in the forest’; ‘hut in het bosch’

‘floor beams, round timber, on which the floor (falahoin) rests’; ‘vloerspanten, ronde houten, waarop de vloer (falahoin) rust’

‘chest’; ‘borstvlakte’

‘make it run away, run away with something’; ‘doen wegloopen, met iets aan den haal gaan’

‘walk away, walk away with something, run off’; ‘doen wegloopen, met iets wegloopen, aan den haal gaan’

‘jacket’; ‘baadje, kabaja, jasje’

‘mirror image’; ‘spiegelbeeld’

‘sovereign’; ‘vorst’

‘leaf sheath of a sago palm’; ‘gaba-gaba’; ‘bladsteel van den sagopalm’

‘type of piramide shape fish trap (which is hand-held)’; ‘e.s. piramidaalvormige vischfuik (die in de hand gehouden wordt.)’

‘right-handed, do everything with one's right hand’; ‘rechts zijn, alles rechts doen’

‘right-handed, do everything with one's right hand’; ‘rechtsch zijn, alles met de rechterhand doen’

‘left’; ‘linksch zijn’

‘left-handed, do everything with one's left hand’; ‘links zijn, alles doen met de linker hand’

‘load, take into a proa’; ‘laden, innemen in een prauw’

‘edible sea crab’; ‘eetbare zeekrab’

‘other, different’; ‘ander, anders’

‘open one's eyes’; ‘oogen openen’

‘hide something’; ‘iets verbergen’

‘boil water’; ‘water opzetten, aan den kook brengen’

‘put away, move’; ‘wegzetten, verplaatsen’

‘centipede’; ‘duizendpoot’

‘get out, loosen, release, redeem’; ‘er uit doen, losmaken, vrijgeven, verlossen’

‘fishing line, fish with a fishing line’; ‘vischlijn, met de lijn visschen’

‘very small red ant (sugar ant)’; ‘zeer kleine roode mier (suikermiertje)’

‘shadow’; ‘schaduw’

‘crab’; ‘krab’

‘kill’; ‘dooden’

‘cook something’; ‘iets koken’

‘cook through = to cook’; ‘gaar doen worden = koken’

pers pron. ‘first person plural exclusive, we, 1p excl’; ‘1ᵉ ps. mv. exclusief wij’

‘mouse, rat’; ‘muis, rat’

‘sigh’; ‘zuchten’

‘bead (which are worn around the neck and arms), amulet’; ‘kralen (die om hals en armen gedragen worden), amulet’

‘sieve, attached to the sink which is used to sieve sago flour’; ‘zeef, bevestigd aan den bak om het sagomeel te zeeven’

‘sieve sink’; ‘zeefbak’

‘mosquito’; ‘muskiet’

‘concerning, about, to’; ‘betreffende, omtrent, naar’

‘fall, throw off’; ‘doen vallen, afgooien’

‘throw down, take off’; ‘naar beneden werpen, aflaten’

‘name of a tree’; ‘Pterocarpus Indicus Willd.’; ‘naam van een boom’

‘body’; ‘lichaam’

‘know, able to’; ‘weten, kennen, kunnen’

‘areng palm’; ‘Arenga saccharifera Labill.’; ‘arenpalm’

‘millipede, roly poly’; ‘millioenpoot, oproller’

‘food, meal’; ‘voedsel, spijze’

‘food’; ‘voedsel, spijze’

‘effort, care’; ‘moeite, zorg’

‘strap made from tree fibres’; ‘draagbanden van boomvezels’

‘plug, stopper’; ‘stop, prop’

‘wound’; ‘wond’

1. ‘descent, cease, lower’; ‘doen afdalen, aflaten, laten zakken’

2. ‘bargain’; ‘afdingen’

‘descent, take off, bargain’; ‘doen dalen, aflaten, afdingen’

‘bathe, bathe a child’; ‘doen baden, een kind baden’

‘bathe, bathe something or someone’; ‘doen baden, iets, iemand baden’

‘cotton, tree cotton’; ‘Gossypium arboreum L.’; ‘katoen, katoenboom’

‘ship’; ‘schip’

‘light’; ‘aansteken’

‘float off, float off on the current’; ‘doen wegdrijven, doen afdrijven in den stroom’

‘float off’; ‘doen wegdrijven’

‘split wood’; ‘doen splijten van hout’

‘bat, drumstick’; ‘knuppel trommelstok’

‘bat, drumstick’; ‘knuppel, trommelstok’

‘breathe, suck, pant’; ‘doen ophalen van den adem, doen zuigen, hijgen’

‘draw in breath, suck’; ‘doen ophalen van den adem, doen zuigen’

‘break down’; ‘stukgaan’

‘lips’; ‘lippen’

‘split wood with a machine’; ‘doen splijten van hout met een werktuig’

‘pigwhip’; ‘een varkenswip’

‘big, black ant’; ‘groote, zwarte mier’

‘paper’; ‘papier’

‘type of common wood pigeon’; ‘e.s. boschduif’

‘pen, cage’; ‘hok, kooi’

‘gums’; ‘tandvleesch’

‘first’; ‘de eerste’

‘enter, come in’; ‘doen ingaan, doen inkomen’

‘choke’; ‘zich verslikken’

‘rafter’; ‘dakspar’

‘create, bring forth, become, originate’; ‘scheppen, voortbrengen, doen worden, doen ontstaan’

‘fly away, sail away’; ‘iets doen wegvliegen, met iets wegzeilen’

‘make fly, make sail, fly away with something, sail away’; ‘doen vliegen, doen zeilen, met iets wegvliegen, wegzeilen’

‘bring outside’; ‘naar buiten brengen’

‘come out, bring outside’; ‘eruit doen gaan, naar buiten brengen’

‘rumbling stomach, burp’; ‘rommelen in de maag, boeren laten’

‘fiancé’; ‘verloofde’

‘skewer, sticks made from bamboo, bamboo chopsticks used to eat food, stick in, prick in’; ‘prikker, stokjes van bamboe, bamboepennetjes om het voedsel tot zich te nemen doen insteken, inprikken’

‘stick, insert’; ‘prikker, doen insteken’

‘frame, framework of a basket or coop’; ‘opzet, geraamte van een mand of korf’

‘wan’

‘winnow’; ‘wan’

‘corn’; ‘mais’

‘scale’; ‘datjing, weegtoestel’

‘orphan’; ‘wees’

‘stop, end’; ‘doen ophouden, doen eindigen’

‘oar’; ‘boom’

‘tree, stick, as support for old people or to push forth a proa’; ‘boom, stok, als steun voor oude menschen of om een prauw te boomen’

‘sea fish with a pointy mouth’; ‘Hamiramphus’; ‘een zeevischje met spitsen bek’

‘weeping ru’; ‘Casuarina Rumphiana Miq.’

‘make break down, make demolish’; ‘doen afbreken, doen sloopen’

‘loose (not tightened secure enough)’; ‘los zitten (niet vast genoeg gebonden)’

‘intoxicate (due to chewing intoxicating pinang or chewing tobacco)’; ‘bedwelmen (door het kauwen van bedwelmende pinang of door het sterke pruimen van tabak)’

pers pron. ‘second person singular, you (polite form), 2s pol’; ‘2ᵉ ps. enk. u (beleefde vorm)’

‘fool, bamboozle’; ‘voor den gek houden, er een loopje mee nemen’

‘dig’; ‘graven’

pers pron. ‘second person plural, you, 2p’; ‘2ᵉ ps. mv., gijlieden’

‘fish’; ‘visch’

‘chase off animals’; ‘wegjagen van beesten’

‘fibres, which remain after squeezing out sago flour’; ‘vezels, die na het uitpersen van het sagomeel overblijven’

‘squeezed out fibres’; ‘uitgeperste vezels’

‘surprised’; ‘groote oogen opzetten’

‘put away, put out of the way’; ‘wegzetten, uit den weg doen’

‘side, part, opposite side’; ‘zij, kant, deel, overkant, overzijde’

‘fingers, toes’; ‘vingers, teenen’

‘middle finger’; ‘lange(middelste) vinger’

‘file’; ‘vijl, vijlen’

‘thumb’; ‘duim’

‘thumb’; ‘moedervinger duim’

‘index finger’; ‘wijsvinger’

‘hop’; ‘henkelen’

‘shellfish’; ‘schelpdier’

‘raise from the water’; ‘ophalen uit het water’

‘clasp, hold in one's hand, hold under one's armpit’; ‘inklemmen, vasthouden in de hand, vasthouden onder den oksel’

‘blacksmith’; ‘smid’

‘shut, close one's eyes’; ‘sluiten, dichtdoen van de oogen’

‘squeeze with one's nails’; ‘knijpen met de nagels’

pers pron. ‘first person plural inclusive, we, 1p incl’; ‘1ᵉ ps. mv. inclusief, wij’

‘great-grandfather’; ‘overgrootvader’

‘buffalo’; ‘buffel’

‘grave, holy place’; ‘graf, heilige plaats’

‘weed’; ‘wieden’

‘vapor, mist on the mountains after rain’; ‘damp, mist op de bergen na regen’

‘curl, peel’; ‘krul, schil’

‘push of fruit upwards with a jolt’; ‘met een schok naar boven afstooten van vruchten enz.’

‘ant’; ‘mier’

‘dig, drill, pick’; ‘graven, boren, peuteren’

‘skin, bark, peel, shell’; ‘huid, bast, schil, schelp’

‘curcuma, yellow (colour)’; ‘curcuma, geel (kleur)’

‘bind’; ‘Musa textilis Nee.’; ‘kofo’; ‘binden’

‘dirt’; ‘vuil’

‘stand’; ‘staan’

‘crumble, pick off a crust’; ‘afbrokkelen, brandkorst eraf halen’

‘strong, powerful’; ‘sterk, krachtig’

‘bite, sting, hurt’; ‘bijten, steken, zeer doen’

‘trap to catch game’; ‘een strik om wild te vangen’

‘pandan species’; ‘Pandanus humilis Rumph.’; ‘pandanussoort’

‘aunt, sister of father or mother’; ‘tante, zuster van van vader of moeder’

‘organise, arrange, lay in order’; ‘regelen, ordenen, goed leggen’

‘box, pinang box’; ‘doos, pinangdoos’

‘spirit (evil) of the people’; ‘geest (slechte) van den mensch’

‘dew’; ‘dauw’

‘bunch, bundle’; ‘bundel, bos’

‘point, demonstrate’; ‘wijzen, aantoonen’

pers pron. ‘second person singular, you, 2s’; ‘2ᵉ ps. enk., jij’

‘wave’; ‘golf’

‘sneeze’; ‘niezen’

‘iron wire, copper wire’; ‘ijzerdraad, koperdraad’

‘name of a shell’; ‘naam van een schelp’

‘pull out, pluck (of feathers, a thorn in the meat, etc.)’; ‘uittrekken (van veeren, van een doorn in het vleesch enz.)’

‘flame’; ‘vlammen’

‘proa’; ‘prauw’

‘singing tune’; ‘zangwijs’

‘run, walk away, flee, abscond’; ‘hardloopen, wegloopen, vluchten, drossen’

‘langsat’; ‘Lansium domesticum Jack.’; ‘langsat’

‘sail of a proa’; ‘prauwzeil’

‘word which serves to form multiples of ten’; ‘woord tot vorming van de veelvouden van tien’

‘curtain, seperation’; ‘gordijn, afscheiding’

‘iron point of a lance’; ‘ijzeren punt van een lans’

‘fly’; ‘vlieg’

‘blue bottle fly’; ‘bromvlieg’

‘green blue bottle fly’; ‘groene bromvlieg’

‘porpoise’; ‘bruinvisch’

‘tortoise’; ‘landschildpad’

‘lamp’; ‘lamp’

‘curate, medicate (in a heathen manner)’; ‘cureeren, medicineeren (op heidensche wijze)’

‘heaven’; ‘hemel’

‘go, walk’; ‘gaan, loopen’

‘crawling of children and adults’; ‘kruipen van kinderen en volwassenen’

‘prohibit, not allow’; ‘verbieden, niet toestaan’

‘remainder, surplus’; ‘rest, overschot, het meerdere’

‘yarn’; ‘garen’

‘drop anchor’; ‘voor anker gaan’

‘carry in a cloth over one's shoulder’; ‘in een doek over den schouder dragen’

‘write’; ‘schrijven’

‘house, place, trail’; ‘huis, plaats, spoor’

‘plate, dish’; ‘bord, schotel’

‘large dish’; ‘groote schotel’

‘road, path, follow a road’; ‘weg, pad, een weg, een pad volgen’

‘cork, put a stopper, plug in something’; ‘kurken, ergens een stop, prop opdoen’

‘in vain’; ‘tevergeefs’

‘from inside, innermost, heart (mood)’; ‘van binnen, binnenste, hart (gemoed)’

‘bad character’; ‘slechte inborst’

‘will, liking, choice’; ‘wil, zin, keus’

‘go upstream, come from the sea to the land side’; ‘stroomopwaarts gaan, van de zee naar de landzijde komen’

‘tickle’; ‘kietelen’

‘wax of wild bees’; ‘was van wilde bijen’

‘five’; ‘vijf’

‘hand’; ‘hand’

‘fingers’; ‘vingers’

‘palm of the hand’; ‘handpalm’

‘round’; ‘rond’

‘lime’; ‘lemoen’

‘Citrus acida Roxb.’; ‘lemon tjoei’

‘village, kampong’; ‘dorp, kampong’

‘offshore breeze’; ‘landwind’

‘wild banana’; ‘Musa acuminata Colla.’; ‘wilde pisang’

‘orchard (sago and coconut fruit garden)’; ‘boomgaard (sago-, klapper-vruchtentuin)’

‘vomit’; ‘braken’

‘pour water over something’; ‘overgieten met water’

‘cough’; ‘hoesten’

‘sleep, lie’; ‘slapen, liggen’

‘hole in a rock or the ground’; ‘hol in rots of grond’

‘walk after, come after, follow’; ‘achterna loopen, nakomen, nazetten’

‘roll up mats or sails’; ‘oprollen van matten, zeilen’

‘keel of a water vessel’; ‘kiel van een vaartuig’

‘suck’; ‘zuigen’

‘smallpox’; ‘pokken’

‘bury’; ‘begraven’

‘leg, foot’; ‘been, voet’

‘cone-shaped shell (type of mother of pearl)’; ‘een conusvormige schelp (soort paarlemoer)’

‘anchorage’; ‘ankerplaats’

‘around’; ‘rondom’

‘doorway’; ‘deuropening’

‘worm’; ‘worm’

‘meet, gather’; ‘vergaderen, samenkomen’

‘chop bamboo into pieces at the joints’; ‘een bamboe in stukken kappen bij de geledingen’

‘on the sea side’; ‘aan de zeezijde’

‘but, yet’; ‘maar, doch’

‘wake, stay up, fight sleep, when one has to stay on watch’; ‘mata-wana’; ‘waken, opblijven, den slaap tegengaan, als men waken moet’

‘put one's hands on one's back’; ‘handen op den rug doen’

‘learn/leather’; ‘leeren’

‘hate’; ‘haten’

‘embarrassed, shy’; ‘beschaamd, verlegen’

‘meek, tame, accustomed to (of humans)’; ‘mak zijn, tam zijn, gewend zijn (van menschen)’

‘snore (when sleeping)’; ‘snorken (in den slaap)’

‘good, thing, merchandise’; ‘goed, ding, koopwaar’

dem pron. ‘these, this’; ‘ini’; ‘deze, dit’

‘ghost, evil spirit, tormenter’; ‘mawi’; ‘spook, booze geest, kwelgeest’

‘geen’

‘none’; ‘geen’

‘not be there’; ‘geen er niet zijn’

‘not be there at all, finished entirely’; ‘er heelemaal niet meer zijn, geheel op zijn’

‘goods, different goods for the dowry’; ‘goederen, verschillende goederen voor den bruidschat’

‘satan, devil’; ‘satan, duivel’

‘devil, satan’; ‘duivel, satan’

‘long (of time)’; ‘lama’; ‘lang (van tijd)’

‘not long’; ‘niet lang’

‘feared place (waringin, cave, etc.), satan's place’; ‘gevreesde plaats' (waringin, grot, enz.), satansplek’

‘forbidden place’; ‘verboden plaats’

‘contents of satan, thunderstone’; ‘inhoud van den satan, dondersteen’

‘mischievous person’; ‘dondersteen’

‘for a long time’; ‘reeds lang’

‘when? how long?’; ‘wanneer?, hoelang?’

‘commodity price’; ‘goederenprijs’

‘price, value’; ‘prijs, waarde’

‘parcel, sample, which one sends’; ‘pakje, proefje, dat men zendt’

‘what’; ‘wat?’

int pron. ‘what?’; ‘wat?’

‘step-’; ‘stief’

‘lack of food (when everything has perished due to continuing drought)’; ‘gebrek aan voedsel (als door aanhoudende droogte alles gestorven is)’

‘show the way’; ‘den weg wijzen’

‘father, form of address for older men’; ‘vader, aanspreeknaam voor oudere mannen’

‘ripe’; ‘rijp’

‘green’; ‘groen’

‘sing antiphonally’; ‘beurtzingen’

‘fish with a torch’; ‘vischvangen met flambouwen’

‘receive a yelling answer to a war cry, scream’; ‘schreeuwend antwoorden op den krijgskreet, gillen’

‘squeeze out, knead sago flour’; ‘uitknijpen, kneeden van sagomeel’

‘angle’; ‘hohate’; ‘hengelen’

‘with this word one indicates: the nightly visits of young men to girls, of jangkang’; ‘met dit woord duidt men aan: het brengen van nachtelijke bezoeken van jongelingen aan meisjes, van jangkang’

‘meaning, cause, occasion’; ‘beteekenis, oorzaak, aanleiding’

‘sew’; ‘naaien’

‘call from afar, yell’; ‘roepen uit de verte, schreeuwen’

‘salt, briny, sweet’; ‘zout, ziltig, zoet’

‘want to make, intend to do something, affect (good or bad), manipulate somebody in a mysterious way’; ‘willen maken, voornemens zijn iets te doen, aandoen (goed of kwaad), iemand op geheimzinnige wijze bewerken’

‘make wind, wave something’; ‘wind maken, met iets waaien’

‘sour’; ‘zuur’

‘het weer met elkander goedmaken vredesluiten’

‘make up with each other (after a dispute)’; ‘het weer goed met elkaar maken (na twist)’

‘divorce, dissolve a marriage’; ‘scheiden, ontbinden van een huwelijk’

‘scheiden’

‘boil’; ‘koken’

‘stretch’; ‘zich uitrekken’

‘descent, after a circumcision, from the circumcision hut’; ‘afdalen, na het besnijden, uit het besnijdenishuisje’

‘clear of water’; ‘helder van water’

‘thin of flat objects’; ‘dun van platte voorwerpen’

‘bat’; ‘vleermuis’

‘bird, grouse, chicken’; ‘vogel, hoen, kip’

‘cross one's legs’; ‘kruisen van de beenen’

‘swear, curse’; ‘schelden, uitschelden’

‘fear, afraid’; ‘vreezen, bang zijn’

‘lie on one's back’; ‘op den rug liggen’

‘forget’; ‘vergeten’

‘fish for deep-sea fish’; ‘visschen naar diepzeevisschen’

‘eldest child’; ‘oudste kind’

‘lose consciousness, faint due to blood loss or another cause’; ‘z'n bewustzijn verliezen, flauw vallen door bloedverlies of andere oorzaak’

‘moon, month’; ‘maan, maand’

‘new moon’; ‘nieuwe maan’

‘must, shall, ought’; ‘moeten, zullen, behooren’

‘perished, rotten’; ‘vergaan, verrot’

‘strumming (musical) instrument’; ‘tokkel(muziek)instrument’

‘less benevolent spirit of man, who returns after death with the njawa (benevolent spirit) to Djooe Mangawaloe’; ‘de minder goede geest des menschen, die met de njawa (goede geest) na den dood tot Djooe Mangawaloe terugkeert’

‘compete, enter a competition’; ‘wedijveren, een wedstrijd aangaan’

‘kind of chief’; ‘e.s. hoofd’

‘help’; ‘helpen’

‘sell’; ‘verkoopen’

‘sow, scatter the sowing rice in a planting hole’; ‘zaaien, de zaairijst in een pootgat strooien’

‘although’; ‘ofschoon’

‘human’; ‘mensch’

‘this word appears to have the meaning of: someone, who helps women in labour, thus like a midwife’; ‘dit woord schijnt de beteekenis te hebben van: iemand, die de vrouwen helpt bij de bevalling, dus zooveel als vroedvrouw’

‘address for elder people’; ‘aanspreeknaam voor bejaarde mannen’

‘form of address for older men (a type of honourary title)’; ‘aanspreeknaam voor oudere mannen (e.s. eeretitel)’

‘story’; ‘verhaal’

‘human, someone, one’; ‘mensch, iemand, men’

n. ‘dead’; ‘dood’

‘die’; ‘sterven’

‘perform a war dance’; ‘krijgsdansen’

‘slowly’; ‘langzaamaan’

‘drunk’; ‘dronken’

‘fish species’; ‘bobara’; ‘e.s. visch’

‘hungry’; ‘honger hebben’

‘bitter’; ‘bitter’

‘pig’; ‘varken’

‘white pig’; ‘wit varken’

‘black pig, address for such a pig’; ‘zwart varken, aanspreeknaam voor zulk een beest’

‘exclamation to chase off chickens’; ‘uitroep om kippen te verjagen’

‘soft’; ‘week, zacht’

‘name with which a son in law is addressed’; ‘naam, waarmee een schoonzoon wordt aangesproken’

‘small, little’; ‘klein’

‘earlier, previously, prior to’; ‘vroeger, eerder, vooraf’

‘heel vroeger’

‘before’; ‘eerder’

‘deer’; ‘hert’

‘man, masculine’; ‘man, mannelijk’

‘cooked through’; ‘gaar’

‘raw, unripe’; ‘rauw, onrijp’

‘unripe’; ‘nog onrijp’

‘heavy’; ‘zwaar’

‘old, sour of aren juice and food’; ‘oud, zuur van arensap en van voedsel’

‘saturated, satiated’; ‘zat, verzadigd’