Nazarudin (2013): Woirata
Search entries
Headword | IPA | Glosses | |
---|---|---|---|
a we'u | a weʔu | ‘flatter’ (eng); ‘memberi sanjungan’ (ind) |
|
a woli | a woli | ‘praise, appreciate’ (eng); ‘memuji, menghargai’ (ind) |
|
a'alamana | aʔalamana | ‘content, contents’ (eng); ‘isi, kandungan’ (ind) |
|
a'ame | aʔame | ‘not clever, stupid’ (eng); ‘kurang pandai, bodoh’ (ind) |
|
a'amese | aʔamese | ‘amazed, shocked’ (eng); ‘terheran-heran’ (ind) |
|
a'amese | aʔamese | ‘open mouth, gape’ (eng); ‘membuka mulut, menganga’ (ind) |
|
a'apai | aʔapai | ‘stutter, not speak fluently’ (eng); ‘gagap, bicara kurang lancar’ (ind) |
|
a'ate | aʔate | ‘full’ (eng); ‘penuh’ (ind) |
|
a'ate | aʔate | ‘sharp’ (eng); ‘tajam’ (ind) |
|
a'aye | aʔaje | ‘sour, sour taste’ (eng); ‘asam, rasa asam’ (ind) |
|
a'ile | aʔile | ‘choose, select’ (eng); ‘pilih, memilih’ (ind) |
|
ada | aʈa | ‘fire’ (eng); ‘api’ (ind) |
|
adahale | aʈahale | ‘receive, accept’ (eng); ‘menerima’ (ind) |
|
ahi | ahi | ‘fish’ (eng); ‘ikan’ (ind) |
|
ahuitana | ahuitana | ‘back, back rest, support’ (eng); ‘sandaran’ (ind) |
|
ahum | ahum | ‘Ambon’ (eng); ‘Ambon’ (ind) |
|
ahure | ahure | ‘together, with’ (eng); ‘bersama-sama, dengan’ (ind) |
|
ailume | ailume | ‘fish’ (eng); ‘memancing’ (ind) |
|
airete | airete | ‘tamarind’ (eng); ‘asam’ (ind); ‘Tamarindus indica’ (lat) |
|
aita'a | aitaʔa | ‘now, this time’ (eng); ‘sekarang, saat ini’ (ind) |
|
aita'u | aitaʔu | ‘octopus’ (eng); ‘gurita’ (ind) |
|
aitoto | aitoto | ‘cake (sometimes made of corn and red beans wrapped in koli leaves)’ (eng); ‘ketupat (terkadang terbuat dari jagung dan kacang merah yang dibungkus daun koli)’ (ind) |
|
al | al | ‘again’ (eng); ‘lagi’ (ind) |
|
alana | alana | ‘soon’ (eng); ‘sebentar lagi’ (ind) |
|
alumtene | alumtene | ‘inherit’ (eng); ‘mewarisi’ (ind) |
|
alutu | alutu | ‘pestle’ (eng); ‘alu’ (ind) |
|
alwana | alwana | ‘place, cage, place to sleep’ (eng); ‘tempat, kandang, tempat untuk tidur’ (ind) |
|
amin(i) | amin(i) | ‘louse’ (eng); ‘kutu’ (ind) |
|
amir | amir | ‘wing’ (eng); ‘sayap’ (ind) |
|
amisa | amisa | ‘land for house, yard’ (eng); ‘lahan untuk rumah, pekarangan’ (ind) |
|
amiyatene | amijatene | ‘attach’ (eng); ‘melekatkan’ (ind) |
|
an | an | ‘I’ (eng); ‘aku, saya’ (ind) |
|
anaye | anaje | ‘like’ (eng); ‘suka, menyukai’ (ind) |
|
ani | ani | ‘pour (into a small container)’ (eng); ‘tuang, menuang (ke wadah yang kecil)’ (ind) |
|
ani | ani | ‘there is, there are, be, exist’ (eng); ‘ada’ (ind) |
|
ante | ante | ‘I’ (eng); ‘saya, aku’ (ind) |
|
antulne | antulne | ‘help’ (eng); ‘tolong’ (ind) |
|
anupa | anupa | ‘gush (usually performed by a shaman to heal the patient)’ (eng); ‘menyembur (biasanya dilakukan oleh dukun untuk menyembuhkan pasiennya)’ (ind) |
|
anutu | anutu | ‘pour (into a large container)’ (eng); ‘tuang, menuang (ke wadah yg besar)’ (ind) |
|
apatula | apatula | ‘bamboo with short internodes’ (eng); ‘bambu dengan ruas dekat’ (ind) |
|
apra | apra | ‘half, part’ (eng); ‘setengah, sebagian’ (ind) |
|
apri | apri | ‘(s)he’ (eng); ‘dia’ (ind) |
|
apri | apri | ‘we (inclusive)’ (eng); ‘kita’ (ind) |
|
aput(u) | aput(u) | ‘sacrifice, victim’ (eng); ‘mengorbankan, korban’ (ind) |
|
ara | ara | ‘tree’ (eng); ‘pohon’ (ind) |
|
ara'u | araʔu | ‘yellow’ (eng); ‘kuning’ (ind) |
|
aralaike | aralaike | ‘drop’ (eng); ‘menjatuhkan’ (ind) |
|
aran | aran | ‘bright’ (eng); ‘terang’ (ind) |
|
araume | araume | ‘mention’ (eng); ‘menyebutkan, sebut’ (ind) |
|
araun | araun | ‘yellow’ (eng); ‘kuning’ (ind) |
|
aria | aria | ‘bite’ (eng); ‘gigit, menggigit’ (ind) |
|
asa | asa | ‘bird, chicken, poultry’ (eng); ‘burung, ayam, unggas’ (ind) |
|
asa | asa | ‘leaf’ (eng); ‘daun’ (ind) |
|
asir | asir | ‘salt’ (eng); ‘garam’ (ind) |
|
aslene | aslene | ‘tell’ (eng); ‘beritahu, memberitahu’ (ind) |
|
ata | ata | ‘wood, firewood’ (eng); ‘kayu, kayu bakar’ (ind) |
|
atan | atan | ‘slave’ (eng); ‘budak’ (ind) |
|
atu | atu | ‘feces’ (eng); ‘tinja’ (ind) |
|
atu | atu | ‘stomach’ (eng); ‘perut’ (ind) |
|
atu malare | atu malare | ‘stomach ache’ (eng); ‘sakit perut’ (ind) |
|
atu suhale | atu suhale | ‘stomach ache’ (eng); ‘sakit perut’ (ind) |
|
atulapai | atulapai | ‘colon’ (eng); ‘usus besar’ (ind) |
|
atutapmodo | atutapmoʈo | ‘small intestine’ (eng); ‘usus kecil’ (ind) |
|
awariya | awarija | ‘scorpion’ (eng); ‘kalajengking’ (ind) |
|
awarware | awarware | ‘hear’ (eng); ‘dengar, mendengar’ (ind) |
|
awayama'in | awajamaʔin | ‘hanging place, hanger, idiom for hometown’ (eng); ‘tempat menggantung, gantungan, idiom untuk kampung halaman’ (ind) |
|
awe'u | aweʔu | ‘respect’ (eng); ‘hormat’ (ind) |
|
awiwin | awiwin | ‘hope’ (eng); ‘harapan’ (ind) |
|
aya | aja | ‘rain, season’ (eng); ‘hujan, musim’ (ind) |
|
ayahare | ajahare | ‘storm’ (eng); ‘badai’ (ind) |
|
ayane | ajane | ‘eat betel, chew betel’ (eng); ‘makan sirih, mengunyah sirih’ (ind) |
|
ayare | ajare | ‘collect, catch’ (eng); ‘tadah, menadah’ (ind) |
|
e | e | ‘you, second person singular pronoun’ (eng); ‘engkau, kamu, kata ganti orang kedua tunggal’ (ind) |
|
e tai | e tai | ‘day after tomorrow, one day after tomorrow’ (eng); ‘lusa, satu hari setelah besok’ (ind) |
|
ei | ei | ‘two’ (eng); ‘dua’ (ind) |
|
elere | elere | ‘flow’ (eng); ‘mengalir’ (ind) |
|
elewe | elewe | ‘cold ice water’ (eng); ‘dingin air es’ (ind) |
|
elhiya | elhija | ‘sago, sago tree’ (eng); ‘sagu, pohon sagu’ (ind) |
|
emani | emani | ‘pour, sprinkle’ (eng); ‘siram, menyiram’ (ind) |
|
eme | eme | ‘take’ (eng); ‘ambil, mengambil’ (ind) |
|
emeina | emeina | ‘give’ (eng); ‘beri, memberi’ (ind) |
|
emme | emme | ‘take’ (eng); ‘mengambil, ambil’ (ind) |
|
ere | ere | ‘reeds’ (eng); ‘alang-alang’ (ind) |
|
ere | ere | ‘you’ (eng); ‘kamu, Anda’ (ind) |
|
erenahi | erenahi | ‘gourami’ (eng); ‘gurame’ (ind) |
|
esse | esse | ‘blow out a flame’ (eng); ‘meniup padam nyala api’ (ind) |
|
esse | esse | ‘cover a hole in the ground’ (eng); ‘menutup lubang di tanah’ (ind) |
|
ete | ete | ‘wood’ (eng); ‘kayu pohon’ (ind) |
|
ete ne'ere | ete neʔere | ‘cut wood with a saw’ (eng); ‘memotong kayu dengan gergaji’ (ind) |
|
etehaini | etehaini | ‘if’ (eng); ‘andaikata, jika’ (ind) |
|
etehe | etehe | ‘do not meet’ (eng); ‘tidak jumpa’ (ind) |
|
etemana mana | etemana mana | ‘custard apple’ (eng); ‘serikaya’ (ind); ‘Anona squamosa’ (lat) |
|
etere | etere | ‘set, arrange’ (eng); ‘mengatur, atur’ (ind) |
|
eti | eti | ‘sculpt’ (eng); ‘pahat’ (ind) |
|
etun | etun | ‘time’ (eng); ‘waktu’ (ind) |
|
eʈen | eʈen | ‘pineapple’ (eng); ‘nanas’ (ind) |
|
eʈeremu | eʈeremu | ‘remember’ (eng); ‘ingat, kenang’ (ind) |
|
ha | ha | ‘father’ (eng); ‘bapak’ (ind) |
|
hahale | hahale | ‘wash (dirty clothes)’ (eng); ‘mencuci (pakaian yang kotor)’ (ind) |
|
hai | hai | ‘pig’ (eng); ‘babi’ (ind) |
|
haini | haini | ‘aunt’ (eng); ‘bibi’ (ind) |
|
hakane | hakane | ‘emerge, float, float to the surface’ (eng); ‘timbul, terapung, mengambang di permukaan’ (ind) |
|
hakate | hakate | ‘heavy-handed’ (eng); ‘kurang lincah, tidak cekatan’ (ind) |
|
hala | hala | ‘garden’ (eng); ‘kebun’ (ind) |
|
halamisi | halamisi | ‘plant corn’ (eng); ‘menanam jagung’ (ind) |
|
hali | hali | ‘there is not any, there are not any’ (eng); ‘tidak ada’ (ind) |
|
hanarika | hanarika | ‘ginger’ (eng); ‘jahe’ (ind) |
|
hanate | hanate | ‘sick’ (eng); ‘sakit’ (ind) |
|
hante | hante | ‘tie animal’ (eng); ‘mengikat hewan’ (ind) |
|
harare | harare | ‘scold’ (eng); ‘memaki, mencaci’ (ind) |
|
harawele | harawele | ‘bad, bad deeds’ (eng); ‘buruk, perbuatan yang tidak baik’ (ind) |
|
hatate | hatate | ‘dry’ (eng); ‘kering’ (ind) |
|
hati | hati | ‘divide’ (eng); ‘bagi, membagi’ (ind) |
|
haume | haume | ‘fall’ (eng); ‘rubuh, tumbang’ (ind) |
|
haya | haja | ‘mango’ (eng); ‘mango, mangga’ (ind) |
|
heina'a | heinaʔa | ‘visitor’ (eng); ‘tamu’ (ind) |
|
hele | hele | ‘friend, best friend’ (eng); ‘teman, sahabat’ (ind) |
|
here | here | ‘delete, erase, wipe’ (eng); ‘hapus, menghapus, mengelap’ (ind) |
|
heura | heura | ‘shrimp’ (eng); ‘udang’ (ind) |
|
hihiduma | hihiʈuma | ‘sheep’ (eng); ‘domba’ (ind) |
|
hihiere | hihiere | ‘herd goat’ (eng); ‘menggembala kambing’ (ind) |
|
hihirene | hihirene | ‘clear path’ (eng); ‘jalan setapak yang jelas’ (ind) |
|
hihite | hihite | ‘words got out (news)’ (eng); ‘tersiar kabar (berita)’ (ind) |
|
hihiyotowa | hihijotowa | ‘goat’ (eng); ‘kambing’ (ind) |
|
hin | hin | ‘stone plate’ (eng); ‘piring batu’ (ind) |
|
hinan | hinan | ‘mother's lap (literally, mother's embroidery)’ (eng); ‘pangkuan ibu (secara harfiah berarti sulaman ibu)’ (ind) |
|
hirari | hirari | ‘stay, inhabit’ (eng); ‘tinggal, mendiami’ (ind) |
|
hirehire | hirehire | ‘lie’ (eng); ‘bohong’ (ind) |
|
hitin | hitin | ‘white’ (eng); ‘putih’ (ind) |
|
hiyahiyare | hijahijare | ‘crowded’ (eng); ‘ramai’ (ind) |
|
hoho | hoho | ‘rotten’ (eng); ‘busuk’ (ind) |
|
hoke | hoke | ‘suffocation in water (drown out of breath)’ (eng); ‘mati lemas dalam air (tenggelam kehabisan napas)’ (ind) |
|
horong kaure | horoŋ kaure | ‘bury corn’ (eng); ‘menguruk jagung’ (ind) |
|
houte | houte | ‘down’ (eng); ‘turun’ (ind) |
|
hu hu | hu hu | ‘beetle’ (eng); ‘bee, kumbang’ (ind) |
|
huhume | huhume | ‘blow’ (eng); ‘tiup, meniup’ (ind) |
|
huie | huie | ‘cook’ (eng); ‘masak’ (ind) |
|
huina | huina | ‘ridge’ (eng); ‘bubungan’ (ind) |
|
hura | hura | ‘price’ (eng); ‘price, harga’ (ind) |
|
hura latta | hura latta | ‘dowry’ (eng); ‘mas kawin’ (ind) |
|
hurapai | hurapai | ‘price, sell’ (eng); ‘melakukan harga, berjualan, jualan’ (ind) |
|
huruk | huruk | ‘corn flea’ (eng); ‘kutu jagung’ (ind) |
|
huwa | huwa | ‘betel nut’ (eng); ‘pinang’ (ind) |
|
huwahi | huwahi | ‘mole’ (eng); ‘mole, tahi lalat’ (ind) |
|
i'ara | iʔara | ‘chin’ (eng); ‘dagu’ (ind) |
|
ihaloro | ihaloro | ‘machete’ (eng); ‘parang’ (ind) |
|
ihana | ihana | ‘arrogant, haughty’ (eng); ‘sombong, angkuh’ (ind) |
|
ihar | ihar | ‘dog’ (eng); ‘anjing’ (ind) |
|
ihar wain | ihar wain | ‘canine tooth’ (eng); ‘gigi taring’ (ind) |
|
ihi | ihi | ‘flower’ (eng); ‘bunga’ (ind) |
|
ihile | ihile | ‘fly’ (eng); ‘terbang’ (ind) |
|
ihinaka | ihinaka | ‘star’ (eng); ‘bintang’ (ind) |
|
ika | ika | ‘tool for pulling grass, usually made of bent iron’ (eng); ‘alat untuk mencabut rumput, biasanya terbuat dari besi yang dibengkokkan’ (ind) |
|
ikrei | ikrei | ‘church’ (eng); ‘gereja’ (ind) |
|
ilana | ilana | ‘lose’ (eng); ‘kalah, rugi’ (ind) |
|
ilaru | ilaru | ‘fussy (little child)’ (eng); ‘rewel (anak kecil)’ (ind) |
|
ilas nair | ilas nair | ‘customs’ (eng); ‘adat istiadat’ (ind) |
|
ile | ile | ‘bind something’ (eng); ‘mengikat suatu benda’ (ind) |
|
ilhuwa | ilhuwa | ‘ash’ (eng); ‘abu’ (ind) |
|
ili | ili | ‘hip, buttock’ (eng); ‘pinggul, pantat’ (ind) |
|
iliare | iliare | ‘return, go back home’ (eng); ‘kembali pulang’ (ind) |
|
ilie | ilie | ‘fend off’ (eng); ‘tangkis, menangkis’ (ind) |
|
ilin | ilin | ‘steer’ (eng); ‘kemudi’ (ind) |
|
ilolore | ilolore | ‘lie down’ (eng); ‘berbaring’ (ind) |
|
imaka saware | imaka saware | ‘make sound like small cough’ (eng); ‘dehem, berdehem’ (ind) |
|
in- | in- | ‘we (exclusive), first person plural pronoun’ (eng); ‘kami, kata ganti untuk orang pertama jamak’ (ind) |
|
ina | ina | ‘what, question’ (eng); ‘apa, pertanyaan’ (ind) |
|
inahai | inahai | ‘why’ (eng); ‘mengapa’ (ind) |
|
inahanawe | inahanawe | ‘study’ (eng); ‘belajar’ (ind) |
|
inairi | inairi | ‘this’ (eng); ‘ini’ (ind) |
|
inamodo | inamoʈo | ‘eye’ (eng); ‘mata’ (ind) |
|
inanani | inanani | ‘where’ (eng); ‘di mana’ (ind) |
|
inanen | inanen | ‘clean, pure’ (eng); ‘bersih, murni’ (ind) |
|
inani | inani | ‘here’ (eng); ‘di sini’ (ind) |
|
inapa'u | inapaʔu | ‘eyelid’ (eng); ‘kelopak mata’ (ind) |
|
inawati | inawati | ‘eyebrow’ (eng); ‘alis’ (ind) |
|
ini | ini | ‘sand’ (eng); ‘pasir’ (ind) |
|
inre | inre | ‘we (exclude "you")’ (eng); ‘kami’ (ind) |
|
inusa | inusa | ‘bathe’ (eng); ‘mandi’ (ind) |
|
ipa | ipa | ‘fall’ (eng); ‘jatuh’ (ind) |
|
ipi | ipi | ‘worm’ (eng); ‘ulat’ (ind) |
|
ira | ira | ‘water’ (eng); ‘air’ (ind) |
|
iraina | iraina | ‘water spring’ (eng); ‘mata air’ (ind) |
|
iratatu | iratatu | ‘blue, green’ (eng); ‘biru, hijau’ (ind) |
|
irawauw | irawauw | ‘flood’ (eng); ‘banjir’ (ind) |
|
iren | iren | ‘you (plural)’ (eng); ‘kalian’ (ind) |
|
iri | iri | ‘this’ (eng); ‘ini’ (ind) |
|
iri | iri | ‘urine’ (eng); ‘air kencing’ (ind) |
|
irim | irim | ‘aunty’ (eng); ‘bibi’ (ind) |
|
irimala | irimala | ‘wilderness, undergrowth’ (eng); ‘hutan belantara, semak belukar’ (ind) |
|
irimi | irimi | ‘forest’ (eng); ‘hutan’ (ind) |
|
iriyo | irijo | ‘but then’ (eng); ‘tetapi kemudian’ (ind) |
|
iro | iro | ‘arrive’ (eng); ‘tiba’ (ind) |
|
isa | isa | ‘burn’ (eng); ‘bakar’ (ind) |
|
isa | isa | ‘little’ (eng); ‘sedikit’ (ind) |
|
isakalke | isakalke | ‘heartbreak’ (eng); ‘luka hati’ (ind) |
|
isana'a | isanaʔa | ‘sometimes’ (eng); ‘kadang-kadang’ (ind) |
|
isaurupaalana | isaurupaːlana | ‘breast, milk’ (eng); ‘buah dada, susu’ (ind) |
|
isawawara | isawawara | ‘rejoice’ (eng); ‘bersuka cita’ (ind) |
|
ise | ise | ‘past, through’ (eng); ‘lewat’ (ind) |
|
iskolo | iskolo | ‘school’ (eng); ‘sekolah’ (ind) |
|
isruwa | isruwa | ‘Seruwa Island’ (eng); ‘Pulau Seruwa’ (ind) |
|
ita uta | ita uta | ‘fight’ (eng); ‘berkelahi’ (ind) |
|
italare | italare | ‘walk beside’ (eng); ‘berjalan di samping’ (ind) |
|
itanere | itanere | ‘store (used for corn)’ (eng); ‘menyimpan, dipakai untuk jagung’ (ind) |
|
itihi | itihi | ‘turtle’ (eng); ‘penyu’ (ind) |
|
iya | ija | ‘foot’ (eng); ‘kaki’ (ind) |
|
iyalet | ijalet | ‘suitor’ (eng); ‘peminang’ (ind) |
|
iyamoil | ijamoil | ‘knee’ (eng); ‘lutut’ (ind) |
|
iyani | ijani | ‘up, direction’ (eng); ‘atas, arah’ (ind) |
|
iyapatu | ijapatu | ‘thigh’ (eng); ‘paha’ (ind) |
|
iyar | ijar | ‘road’ (eng); ‘jalan’ (ind) |
|
ka | ka | ‘older brother, older sister’ (eng); ‘kakak’ (ind) |
|
kada | kaʈa | ‘friend, buddy’ (eng); ‘kawan, teman’ (ind) |
|
kadane | kaʈane | ‘ripe, old (for fruits)’ (eng); ‘matang, tua (untuk buah-buahan)’ (ind) |
|
kailele | kailele | ‘sinciput’ (eng); ‘ubun-ubun’ (ind) |
|
kairoko | kairoko | ‘break’ (eng); ‘mematahkan’ (ind) |
|
kalkali | kalkali | ‘paddy’ (eng); ‘padi’ (ind) |
|
kamat | kamat | ‘whale’ (eng); ‘ikan paus’ (ind) |
|
kamsere | kamsere | ‘gift’ (eng); ‘hadiah’ (ind) |
|
kanami | kanami | ‘older brother’ (eng); ‘kakak laki-laki’ (ind) |
|
kapa | kapa | ‘eight’ (eng); ‘delapan’ (ind) |
|
karna | karna | ‘south’ (eng); ‘selatan’ (ind) |
|
kasakasarana | kasakasarana | ‘helper’ (eng); ‘pesuruh’ (ind) |
|
kase | kase | ‘thirsty’ (eng); ‘haus’ (ind) |
|
kasu | kasu | ‘debt’ (eng); ‘hutang’ (ind) |
|
kataye | kataje | ‘tired or exhausted after doing a job’ (eng); ‘lelah atau capek setelah melakukan suatu pekerjaan’ (ind) |
|
katuhur | katuhur | ‘older sister’ (eng); ‘kakak perempuan’ (ind) |
|
kaunen | kaunen | ‘explode’ (eng); ‘meletus’ (ind) |
|
kaunen | kaunen | ‘grow’ (eng); ‘tumbuh’ (ind) |
|
kaure | kaure | ‘scratch’ (eng); ‘garuk, menggaruk’ (ind) |
|
kausa | kausa | ‘saliva’ (eng); ‘ludah’ (ind) |
|
kaʈere | kaʈere | ‘chair’ (eng); ‘kursi’ (ind) |
|
keile | keile | ‘hang’ (eng); ‘gantung, menggantung’ (ind) |
|
kek | kek | ‘lobster’ (eng); ‘lobster’ (ind) |
|
kele | kele | ‘laughter’ (eng); ‘tawa’ (ind) |
|
kelekele | kelekele | ‘ring (for finger)’ (eng); ‘cincin’ (ind) |
|
kelese | kelese | ‘nail’ (eng); ‘kuku’ (ind) |
|
kerlata | kerlata | ‘Oirata tribal customary marriage law’ (eng); ‘hukum perkawinan adat suku Oirata’ (ind) |
|
kesir | kesir | ‘nerve of a cabbage palm leaf’ (eng); ‘tulang daun koli’ (ind) |
|
keskesnate | keskesnate | ‘naughty’ (eng); ‘nakal’ (ind) |
|
kikre | kikre | ‘afraid’ (eng); ‘takut’ (ind) |
|
kinkini | kinkini | ‘small’ (eng); ‘kecil’ (ind) |
|
kirakira | kirakira | ‘thought’ (eng); ‘pikiran, pemikiran’ (ind) |
|
kita | kita | ‘order, command’ (eng); ‘perintah, titah’ (ind) |
|
kodo | koʈo | ‘pen (for pigs)’ (eng); ‘kandang (untuk babi)’ (ind) |
|
kodore | koʈore | ‘rich, prosperous’ (eng); ‘kaya, makmur’ (ind) |
|
koho | koho | ‘fruit’ (eng); ‘buah’ (ind) |
|
kokolou | kokolou | ‘small basket without handles made of woven koli leaf’ (eng); ‘bakul kecil tanpa pegangan yg dibuat dari anyaman daun koli’ (ind) |
|
kono | kono | ‘lift’ (eng); ‘angkat’ (ind) |
|
kopeten | kopeten | ‘black’ (eng); ‘hitam’ (ind) |
|
korone | korone | ‘unripe fruit, immature fruit’ (eng); ‘buah mentah, belum masak’ (ind) |
|
korore | korore | ‘fart’ (eng); ‘kentut’ (ind) |
|
kosa | kosa | ‘gum lac tree, Macassar oil tree’ (eng); ‘kesambi’ (ind); ‘Schleichera oleosa’ (lat) |
|
kote | kote | ‘vomit’ (eng); ‘muntah’ (ind) |
|
koure | koure | ‘bark’ (eng); ‘menggonggong’ (ind) |
|
kuile | kuile | ‘close eyes’ (eng); ‘memejamkan mata’ (ind) |
|
kukewe | kukewe | ‘pinch’ (eng); ‘cubit, mencubit’ (ind) |
|
kukruke | kukruke | ‘crow’ (eng); ‘berkokok’ (ind) |
|
kula | kula | ‘sugar’ (eng); ‘gula’ (ind) |
|
kumre | kumre | ‘stingy’ (eng); ‘pelit’ (ind) |
|
kurse | kurse | ‘wrinkle’ (eng); ‘keriput’ (ind) |
|
kusi | kusi | ‘crock, tapayan’ (eng); ‘tempayan’ (ind) |
|
kuwale | kuwale | ‘cough’ (eng); ‘batuk’ (ind) |
|
kuwise | kuwise | ‘blind’ (eng); ‘buta’ (ind) |
|
kuʈa | kuʈa | ‘horse’ (eng); ‘kuda’ (ind) |
|
la lare | la lare | ‘walk’ (eng); ‘berjalan’ (ind) |
|
lakou | lakou | ‘Oirata traditional house which serves as a meeting place’ (eng); ‘rumah adat Oirata yang berfungsi sebagai tempat pertemuan’ (ind) |
|
lalakasin | lalakasin | ‘dandruff’ (eng); ‘ketombe’ (ind) |
|
lalitehere | lalitehere | ‘volcano’ (eng); ‘gunung api’ (ind) |
|
lalunpitu | lalunpitu | ‘tsunami, big wave’ (eng); ‘tsunami, gelombang dahsyat’ (ind) |
|
laoi | laoi | ‘crocodile’ (eng); ‘buaya’ (ind) |
|
laowei | laowei | ‘crocodile’ (eng); ‘buaya’ (ind) |
|
lapai | lapai | ‘big’ (eng); ‘besar’ (ind) |
|
lapane | lapane | ‘lots’ (eng); ‘banyak’ (ind) |
|
lapiʈara | lapiʈara | ‘master, host’ (eng); ‘orang tuan, tuan rumah’ (ind) |
|
lara | lara | ‘heart’ (eng); ‘hati’ (ind) |
|
larin | larin | ‘wood roots’ (eng); ‘akar kayu’ (ind) |
|
lassun | lassun | ‘onion’ (eng); ‘bawang’ (ind) |
|
lau | lau | ‘cloth’ (eng); ‘kain’ (ind) |
|
lause | lause | ‘grow, live’ (eng); ‘tumbuh, hidup’ (ind) |
|
lawai | lawai | ‘deep (e.g. sea water)’ (eng); ‘dalam (misalnya air laut)’ (ind) |
|
lawan | lawan | ‘gold’ (eng); ‘emas’ (ind) |
|
lawar | lawar | ‘dark, black (night)’ (eng); ‘gelap, hitam malam hari’ (ind) |
|
le'opo | leʔopo | ‘Oirata traditional house which functions as a residence as well as a place of prayer’ (eng); ‘rumah adat Oirata yang berfungsi sebagai rumah tinggal sekaligus tempat doa’ (ind) |
|
le'uraopo | leʔuraopo | ‘flesh still attached to the bone’ (eng); ‘daging yang masih melekat pada tulang’ (ind) |
|
leen | leːn | ‘sky’ (eng); ‘langit’ (ind) |
|
leene | leːne | ‘sky’ (eng); ‘langit’ (ind) |
|
lei | lei | ‘pumpkin’ (eng); ‘labu’ (ind) |
|
lekro | lekro | ‘water dipper contained in the ship’ (eng); ‘alat timba air yang terdapat di dalam kapal’ (ind) |
|
leren | leren | ‘relative’ (eng); ‘saudara, kerabat’ (ind) |
|
lerleru | lerleru | ‘naked’ (eng); ‘telanjang’ (ind) |
|
leten | leten | ‘ocean’ (eng); ‘lautan’ (ind) |
|
leu | leu | ‘basket-shaped wicker with handle’ (eng); ‘anyaman berbentuk bakul dengan pegangan tangan’ (ind) |
|
leule | leule | ‘sing’ (eng); ‘nyanyi’ (ind) |
|
leuraminna | leuraminna | ‘fat meat located on the ribs’ (eng); ‘daging gemuk yang terletak pada bagian iga’ (ind) |
|
leuru | leuru | ‘flying fish’ (eng); ‘ikan terbang’ (ind) |
|
lim(i) | lim(i) | ‘five’ (eng); ‘lima’ (ind) |
|
lin remare | lin remare | ‘quiet’ (eng); ‘sepi’ (ind) |
|
lineline | lineline | ‘shut up’ (eng); ‘diam’ (ind) |
|
lira | lira | ‘swordfish’ (eng); ‘ikan pedang’ (ind) |
|
liya | lija | ‘hair, feather’ (eng); ‘bulu’ (ind) |
|
liʈanu | liʈanu | ‘what do we have’ (eng); ‘apa yang kita miliki’ (ind) |
|
loiloi | loiloi | ‘spinning wheel, car or motorcycle in bahasa Dalam’ (eng); ‘roda berputar, mobil atau motor dalam bahasa Dalam’ (ind) |
|
loire | loire | ‘save’ (eng); ‘simpan, menyimpan’ (ind) |
|
lokre | lokre | ‘frugal’ (eng); ‘irit, hemat’ (ind) |
|
lolohua | lolohua | ‘healed’ (eng); ‘sembuh’ (ind) |
|
lolonhai | lolonhai | ‘healthy’ (eng); ‘sehat’ (ind) |
|
lolorina | lolorina | ‘straight’ (eng); ‘lurus’ (ind) |
|
lolos | lolos | ‘fat (that is still attached to the meat and skin, usually found in pork)’ (eng); ‘lemak yang masih menempel dengan daging dan kulit, biasanya ditemukan pada daging babi’ (ind) |
|
loron | loron | ‘cape’ (eng); ‘tanjung’ (ind) |
|
loso | loso | ‘close, approach’ (eng); ‘dekat, mendekati’ (ind) |
|
loso | loso | ‘pen (for animal)’ (eng); ‘kandang’ (ind) |
|
losu | losu | ‘boat’ (eng); ‘perahu’ (ind) |
|
loton | loton | ‘rattan’ (eng); ‘rotan’ (ind) |
|
lowai | lowai | ‘long’ (eng); ‘panjang’ (ind) |
|
lu'le | luʔle | ‘extinct, have no descendants’ (eng); ‘punah, habis (tidak ada keturunan)’ (ind) |
|
lu'un | luʔun | ‘grave, headstone’ (eng); ‘kubur, nisan’ (ind) |
|
luhuluhure | luhuluhure | ‘full’ (eng); ‘penuh’ (ind) |
|
lukluk(u) | lukluk(u) | ‘talk’ (eng); ‘bicara, berbicara’ (ind) |
|
luku | luku | ‘talk’ (eng); ‘bicara, berbicara’ (ind) |
|
lumte | lumte | ‘settle down, stay’ (eng); ‘menetap, tinggal’ (ind) |
|
luplupu | luplupu | ‘bag’ (eng); ‘tas’ (ind) |
|
ma'a | maʔa | ‘human voice’ (eng); ‘suara manusia’ (ind) |
|
ma'ana | maʔana | ‘big appetite’ (eng); ‘nafsu makan besar’ (ind) |
|
ma'ate | maʔate | ‘sweet’ (eng); ‘manis’ (ind) |
|
ma'ina | maʔina | ‘strong bond’ (eng); ‘ikatan yang kuat’ (ind) |
|
ma'u | maʔu | ‘come’ (eng); ‘datang’ (ind) |
|
mahuseke | mahuseke | ‘ugly, not good’ (eng); ‘jelek, tidak baik’ (ind) |
|
mair | mair | ‘molar’ (eng); ‘gigi graham’ (ind) |
|
makawase | makawase | ‘whisper’ (eng); ‘bisik, berbisik’ (ind) |
|
maku | maku | ‘bowl’ (eng); ‘mangkuk’ (ind) |
|
malarana | malarana | ‘salt’ (eng); ‘mengasinkan’ (ind) |
|
malare | malare | ‘bitter’ (eng); ‘pahit’ (ind) |
|
malare | malare | ‘painful’ (eng); ‘nyeri’ (ind) |
|
malete | malete | ‘narrow, cramped’ (eng); ‘sempit, sesak’ (ind) |
|
malhemaran | malhemaran | ‘defecate, urinate’ (eng); ‘buang air (bisa kecil bisa besar)’ (ind) |
|
malini | malini | ‘outside’ (eng); ‘luar’ (ind) |
|
malutiya | malutija | ‘eat betel’ (eng); ‘makan sirih’ (ind) |
|
malwara | malwara | ‘broad, wide’ (eng); ‘luas, lebar’ (ind) |
|
mama'a | mamaʔa | ‘clean’ (eng); ‘bersih’ (ind) |
|
mamalan | mamalan | ‘light’ (eng); ‘ringan’ (ind) |
|
mampia | mampia | ‘thin’ (eng); ‘tipis’ (ind) |
|
mamuka | mamuka | ‘blank’ (eng); ‘kosong’ (ind) |
|
mana | mana | ‘door’ (eng); ‘pintu’ (ind) |
|
manamana | manamana | ‘flower’ (eng); ‘mayang, bunga’ (ind) |
|
mani | mani | ‘neck’ (eng); ‘leher’ (ind) |
|
maniara | maniara | ‘front neck’ (eng); ‘leher bagian depan’ (ind) |
|
manitutuara | manitutuara | ‘back neck’ (eng); ‘leher bagian belakang’ (ind) |
|
manwa | manwa | ‘special stone to cut teeth’ (eng); ‘batu khusus untuk memotong gigi’ (ind) |
|
mara | mara | ‘go’ (eng); ‘pergi’ (ind) |
|
maramara | maramara | ‘sleepy’ (eng); ‘kantuk’ (ind) |
|
maran | maran | ‘people, human’ (eng); ‘orang-orang, manusia’ (ind) |
|
mariyunu | marijunu | ‘town-crier, person who is in charge of conveying news to all villagers’ (eng); ‘marinyo, pembantu desa yang bertugas menyampaikan kabar kepada seluruh penduduk desa’ (ind) |
|
maro | maro | ‘person’ (eng); ‘orang’ (ind) |
|
masketen | masketen | ‘stale, spoiled food’ (eng); ‘basi, makanan yang sudah kadaluwarsa’ (ind) |
|
mata | mata | ‘bat’ (eng); ‘kalong’ (ind) |
|
matu | matu | ‘old, used, weathered’ (eng); ‘lama, bekas, lapuk’ (ind) |
|
maumau | maumau | ‘cat’ (eng); ‘kucing’ (ind) |
|
me'en | meʔen | ‘follower’ (eng); ‘pengikut’ (ind) |
|
mehere | mehere | ‘speak in song’ (eng); ‘bertutur dalam lagu’ (ind) |
|
mei'a | meiʔa | ‘table’ (eng); ‘meja’ (ind) |
|
menne | menne | ‘fruitful (e.g. citrus trees)’ (eng); ‘berbuah (misalnya pohon jeruk)’ (ind) |
|
merana | merana | ‘drunk’ (eng); ‘mabuk’ (ind) |
|
meti | meti | ‘place to find fish in the sea’ (eng); ‘tempat mencari ikan di laut’ (ind) |
|
meʈe | meʈe | ‘eat’ (eng); ‘makan’ (ind) |
|
mi re | mi re | ‘give birth (to a human)’ (eng); ‘melahirkan (untuk manusia)’ (ind) |
|
miatene | miatene | ‘settle down, stay’ (eng); ‘menetap, tinggal’ (ind) |
|
millamilla | millamilla | ‘bother’ (eng); ‘mengganggu’ (ind) |
|
mimraka | mimraka | ‘red’ (eng); ‘merah’ (ind) |
|
miri | miri | ‘new’ (eng); ‘baru’ (ind) |
|
misani | misani | ‘there is, there are’ (eng); ‘ada’ (ind) |
|
misaume | misaume | ‘put’ (eng); ‘meletakkan’ (ind) |
|
misi | misi | ‘plant’ (eng); ‘menanam, tanam’ (ind) |
|
misihe | misihe | ‘growing season’ (eng); ‘musim tanam’ (ind) |
|
moita'a | moitaʔa | ‘when, since when’ (eng); ‘kapan, sejak kapan’ (ind) |
|
momor | momor | ‘village’ (eng); ‘desa’ (ind) |
|
morse | morse | ‘ripe for fruit’ (eng); ‘matang untuk buah’ (ind) |
|
motatnani | motatnani | ‘pregnant’ (eng); ‘hamil’ (ind) |
|
moto | moto | ‘child’ (eng); ‘anak’ (ind) |
|
mu | mu | ‘banana’ (eng); ‘pisang’ (ind) |
|
mua | mua | ‘village’ (eng); ‘kampung’ (ind) |
|
muduke | muʈuke | ‘fat’ (eng); ‘gemuk’ (ind) |
|
muisara | muisara | ‘ant’ (eng); ‘ants, semut’ (ind) |
|
muitana | muitana | ‘old, used, weathered’ (eng); ‘lama’ (ind) |
|
mukiya | mukija | ‘fragrant (only for women)’ (eng); ‘harum, wangi (hanya untuk perempuan)’ (ind) |
|
mule | mule | ‘extinct’ (eng); ‘punah’ (ind) |
|
mulwana | mulwana | ‘sweat’ (eng); ‘sweat, keringat’ (ind) |
|
mumlai | mumlai | ‘papaya’ (eng); ‘pepaya’ (ind) |
|
mumukewe | mumukewe | ‘fragrant’ (eng); ‘wangi, harum’ (ind) |
|
murwana | murwana | ‘nose’ (eng); ‘hidung’ (ind) |
|
mus muske | mus muske | ‘suck’ (eng); ‘menghisap’ (ind) |
|
muse | muse | ‘climb’ (eng); ‘panjat’ (ind) |
|
mustaru | mustaru | ‘climbing rope’ (eng); ‘tali panjat’ (ind) |
|
muta'a | mutaʔa | ‘situation, circumstance’ (eng); ‘situasi, keadaan’ (ind) |
|
mutuni | mutuni | ‘inside, in the house’ (eng); ‘dalam, di dalam rumah’ (ind) |
|
muyaren | mujaren | ‘fragrance’ (eng); ‘wewangian’ (ind) |
|
na | na | ‘mother’ (eng); ‘ibu’ (ind) |
|
na'a | naʔa | ‘breath’ (eng); ‘napas’ (ind) |
|
na'a | naʔa | ‘from’ (eng); ‘dari’ (ind) |
|
na'akeki | naʔakeki | ‘ready, set’ (eng); ‘siap, sedia’ (ind) |
|
na'aye | naʔaje | ‘swim’ (eng); ‘renang, berenang’ (ind) |
|
na'e | naʔe | ‘rest’ (eng); ‘istirahat’ (ind) |
|
na'u | naʔu | ‘automatically’ (eng); ‘dengan sendirinya’ (ind) |
|
na'u | naʔu | ‘just came, just returned’ (eng); ‘barusan datang’ (ind) |
|
na'u tentene | naʔu tentene | ‘hush’ (eng); ‘diam, tenang’ (ind) |
|
naare'e | naːreʔe | ‘parable’ (eng); ‘ibarat, perumpamaan’ (ind) |
|
nahai | nahai | ‘tomorrow’ (eng); ‘besok’ (ind) |
|
nahama'i | nahamaʔi | ‘don't understand, don't know’ (eng); ‘tidak mengerti, tidak tahu’ (ind) |
|
nahara | nahara | ‘should, presumably’ (eng); ‘hendaknya, kiranya’ (ind) |
|
nahatu | nahatu | ‘ripe’ (eng); ‘matang, masak’ (ind) |
|
naire | naire | ‘wear’ (eng); ‘pakai, memakai’ (ind) |
|
nakamanane | nakamanane | ‘greedy’ (eng); ‘rakus’ (ind) |
|
nakatu | nakatu | ‘send’ (eng); ‘kirim’ (ind) |
|
nakaurana | nakaurana | ‘task, job’ (eng); ‘tugas, pekerjaan’ (ind) |
|
nakun | nakun | ‘dust, gravel’ (eng); ‘debu, kerikil’ (ind) |
|
nalunen | nalunen | ‘sprout’ (eng); ‘bertunas’ (ind) |
|
name | name | ‘lift’ (eng); ‘angkat’ (ind) |
|
nami | nami | ‘man’ (eng); ‘laki-laki’ (ind) |
|
namirai | namirai | ‘husband’ (eng); ‘suami’ (ind) |
|
namrai | namrai | ‘husband’ (eng); ‘suami’ (ind) |
|
nana | nana | ‘in a state of’ (eng); ‘dalam keadaan’ (ind) |
|
nana | nana | ‘snake’ (eng); ‘ular’ (ind) |
|
nanaya | nanaja | ‘look for’ (eng); ‘mencari’ (ind) |
|
nani | nani | ‘reside in’ (eng); ‘bertempat tinggal’ (ind) |
|
nara | nara | ‘if’ (eng); ‘jika’ (ind) |
|
naratane | naratane | ‘pick up’ (eng); ‘jemput’ (ind) |
|
narie | narie | ‘possibility’ (eng); ‘kemungkinan’ (ind) |
|
natara | natara | ‘house’ (eng); ‘rumah’ (ind) |
|
natara ruwale | natara ruwale | ‘build a house’ (eng); ‘membangun rumah’ (ind) |
|
natare | natare | ‘stand’ (eng); ‘berdiri’ (ind) |
|
nauso | nauso | ‘later’ (eng); ‘nanti’ (ind) |
|
nautane | nautane | ‘wonder’ (eng); ‘bertanya, tanya’ (ind) |
|
nawa | nawa | ‘eat’ (eng); ‘makan’ (ind) |
|
nawarana | nawarana | ‘smart’ (eng); ‘pandai, pintar’ (ind) |
|
naware | naware | ‘know’ (eng); ‘tahu’ (ind) |
|
ne | ne | ‘put’ (eng); ‘meletakkan, menaruh’ (ind) |
|
nelu | nelu | ‘set time (usually to determine when a traditional ceremony will be held)’ (eng); ‘penentuan waktu (biasanya untuk menentukan kapan dilaksanakan upacara adat)’ (ind) |
|
nem | nem | ‘six’ (eng); ‘enam’ (ind) |
|
nene | nene | ‘name’ (eng); ‘nama’ (ind) |
|
nere | nere | ‘follow’ (eng); ‘ikut’ (ind) |
|
nername | nername | ‘flat’ (eng); ‘rata’ (ind) |
|
nikin | nikin | ‘mosquito’ (eng); ‘nyamuk’ (ind) |
|
no'o | noʔo | ‘younger brother, younger sister’ (eng); ‘adik’ (ind) |
|
no'oka | noʔoka | ‘siblings, brother and sister’ (eng); ‘bersaudara’ (ind) |
|
nohe | nohe | ‘morning’ (eng); ‘pagi’ (ind) |
|
nokonoko | nokonoko | ‘little finger’ (eng); ‘jari kelingking’ (ind) |
|
nonome lause | nonome lause | ‘good morning’ (eng); ‘selamat pagi’ (ind) |
|
noonami | noːnami | ‘younger brother’ (eng); ‘adik laki-laki’ (ind) |
|
nootuhur | noːtuhur | ‘younger sister’ (eng); ‘adik perempuan’ (ind) |
|
noporiamu | noporiamu | ‘hot, fever’ (eng); ‘panas, demam’ (ind) |
|
nornori | nornori | ‘bring closer’ (eng); ‘mendekatkan’ (ind) |
|
nounaku | nounaku | ‘advice’ (eng); ‘nasihat’ (ind) |
|
nunu | nunu | ‘banyan’ (eng); ‘beringin’ (ind) |
|
nupur | nupur | ‘body’ (eng); ‘badan’ (ind) |
|
o me | o me | ‘collapse’ (eng); ‘runtuh, longsor’ (ind) |
|
o'o | oʔo | ‘and, conjunction between two words or phrases’ (eng); ‘dan, kata hubung antar dua kata atau frase’ (ind) |
|
o'o | oʔo | ‘mouth’ (eng); ‘mulut’ (ind) |
|
o'olia | oʔolia | ‘moustache, beard’ (eng); ‘kumis, janggut’ (ind) |
|
o'omana | oʔomana | ‘door’ (eng); ‘pintu’ (ind) |
|
o'one | oʔone | ‘like’ (eng); ‘seperti’ (ind) |
|
o'opai | oʔopai | ‘quarrel’ (eng); ‘bertengkar’ (ind) |
|
o'owaya | oʔowaja | ‘call’ (eng); ‘sebut, panggil’ (ind) |
|
odo | oʈo | ‘bracelet’ (eng); ‘gelang tangan’ (ind) |
|
odo | oʈo | ‘village, land’ (eng); ‘dusun, lahan’ (ind) |
|
ohoru | ohoru | ‘whale’ (eng); ‘ikan paus’ (ind) |
|
okon | okon | ‘brain’ (eng); ‘otak’ (ind) |
|
onhale | onhale | ‘not yet’ (eng); ‘belum’ (ind) |
|
onno | onno | ‘still’ (eng); ‘masih’ (ind) |
|
oohira | oːhira | ‘lip’ (eng); ‘bibir’ (ind) |
|
opo | opo | ‘bone’ (eng); ‘tulang’ (ind) |
|
opreke | opreke | ‘cake’ (eng); ‘kue’ (ind) |
|
oro | oro | ‘rock’ (eng); ‘batu’ (ind) |
|
oroh | oroh | ‘gravel’ (eng); ‘kerikil’ (ind) |
|
orong kai | oroŋ kai | ‘head of village’ (eng); ‘kepala desa’ (ind) |
|
orowatan | orowatan | ‘bamboo with long internodes’ (eng); ‘bambu dengan ruas yang berjauhan’ (ind) |
|
pa ne | pa ne | ‘feed livestock’ (eng); ‘memberi makan ternak’ (ind) |
|
pada | paʈa | ‘soa (kinship unit in Ambonese society consisting of several nuclear families)’ (eng); ‘soa’ (ind) |
|
pai | pai | ‘do’ (eng); ‘lakukan, melakukan’ (ind) |
|
paine | paine | ‘sneeze’ (eng); ‘bersin’ (ind) |
|
pal | pal | ‘ball’ (eng); ‘bola’ (ind) |
|
pan | pan | ‘next, continuation’ (eng); ‘kelanjutannya’ (ind) |
|
panar | panar | ‘female (sometimes used as an idiom to call women)’ (eng); ‘betina, kadang dipakai sebagai idiom untuk menyebut perempuan’ (ind) |
|
panasi | panasi | ‘looking ahead’ (eng); ‘melihat ke depan’ (ind) |
|
panhai | panhai | ‘do, happen’ (eng); ‘melakukan, terjadi’ (ind) |
|
pani | pani | ‘yummy’ (eng); ‘enak’ (ind) |
|
panu | panu | ‘face (including cheeks)’ (eng); ‘wajah, muka, termasuk juga pipi’ (ind) |
|
panu hihile | panu hihile | ‘dizzy’ (eng); ‘pusing’ (ind) |
|
papuwa | papuwa | ‘shoulder’ (eng); ‘bahu’ (ind) |
|
paranai | paranai | ‘young girl’ (eng); ‘perempuan muda’ (ind) |
|
pata | pata | ‘four’ (eng); ‘empat’ (ind) |
|
patu | patu | ‘cooked for food’ (eng); ‘matang untuk makanan’ (ind) |
|
patu | patu | ‘lap’ (eng); ‘pangkuan’ (ind) |
|
pe'e | peʔe | ‘will, want’ (eng); ‘akan, mau’ (ind) |
|
pelle | pelle | ‘palm (hand, foot)’ (eng); ‘telapak’ (ind) |
|
pepen ni | pepen ni | ‘close to’ (eng); ‘dekat-dekat’ (ind) |
|
pere | pere | ‘silver’ (eng); ‘perak’ (ind) |
|
petil waru | petil waru | ‘classification of castes or strata, literally meaning 'limits'’ (eng); ‘penggolongan kasta atau strata, secara harfiah berarti 'batas'’ (ind) |
|
pihakane | pihakane | ‘look after, care for’ (eng); ‘menjaga, merawat’ (ind) |
|
pihalse | pihalse | ‘protect’ (eng); ‘melindungi’ (ind) |
|
pitu | pitu | ‘seven’ (eng); ‘tujuh’ (ind) |
|
poim | poim | ‘do not’ (eng); ‘jangan’ (ind) |
|
popote | popote | ‘cut’ (eng); ‘memotong’ (ind) |
|
poroke | poroke | ‘rough’ (eng); ‘kasar’ (ind) |
|
pote | pote | ‘cut, kill (usually for animals, especially pigs)’ (eng); ‘potong, memotong (biasanya untuk binatang, terutama babi)’ (ind) |
|
potol | potol | ‘bottle’ (eng); ‘botol’ (ind) |
|
pun | pun | ‘gather’ (eng); ‘kumpul’ (ind) |
|
punhatle | punhatle | ‘collect’ (eng); ‘mengumpulkan’ (ind) |
|
punlure | punlure | ‘collect dust with a broom, sweep’ (eng); ‘mengumpulkan debu dengan sapu’ (ind) |
|
purpuru | purpuru | ‘short’ (eng); ‘pendek’ (ind) |
|
purpuru | purpuru | ‘together’ (eng); ‘bersama-sama’ (ind) |
|
ra'ata | raʔata | ‘grandchild’ (eng); ‘cucu’ (ind) |
|
ra'aye | raʔaje | ‘fry’ (eng); ‘menggoreng’ (ind) |
|
ra'i | raʔi | ‘north’ (eng); ‘utara’ (ind) |
|
raisoko | raisoko | ‘basket made of woven koli leaf’ (eng); ‘keranjang yang terbuat dari anyaman daun koli’ (ind) |
|
ratnami | ratnami | ‘grandfather’ (eng); ‘kakek’ (ind) |
|
ratta | ratta | ‘grandfather’ (eng); ‘kakek’ (ind) |
|
ratu | ratu | ‘person, man, first man’ (eng); ‘manusia, manusia pertama’ (ind) |
|
rau'e | rauʔe | ‘smoky’ (eng); ‘berasap’ (ind) |
|
rauni | rauni | ‘one hundred’ (eng); ‘seratus’ (ind) |
|
rawa | rawa | ‘repent, give up’ (eng); ‘tobat, jera, kapok’ (ind) |
|
reken | reken | ‘chopped bamboo for walls of traditional houses’ (eng); ‘bambu cincang untuk dinding rumah adat’ (ind) |
|
rekse | rekse | ‘chop uncut wood (still in the form of trees) with a machete’ (eng); ‘memotong kayu yang belum terpotong (masih berupa pohon) dengan parang’ (ind) |
|
repele | repele | ‘dry, hard, hardened’ (eng); ‘kering, keras, mengeras’ (ind) |
|
reple | reple | ‘dry, hard, hardened’ (eng); ‘kering, keras, mengeras’ (ind) |
|
riate | riate | ‘woven’ (eng); ‘anyam’ (ind) |
|
rikriki | rikriki | ‘torn, tattered’ (eng); ‘sobek, compang camping’ (ind) |
|
riuk | riuk | ‘o'clock, time’ (eng); ‘jam’ (ind) |
|
riun awni | riun awni | ‘one thousand’ (eng); ‘seribu’ (ind) |
|
riunawni | riunawni | ‘one thousand’ (eng); ‘seribu’ (ind) |
|
riʈmu | riʈmu | ‘lift up’ (eng); ‘angkat ke atas’ (ind) |
|
-ro | -ro | ‘past tense marker, placed at the end of the verb’ (eng); ‘penanda kala lampau, diletakkan di akhir verba’ (ind) |
|
ronun paini | ronun paini | ‘massage’ (eng); ‘pijit. memijit’ (ind) |
|
roto'e | rotoʔe | ‘boil’ (eng); ‘mendidih, didih’ (ind) |
|
ruri | ruri | ‘strong’ (eng); ‘kuat’ (ind) |
|
ruwale | ruwale | ‘establish, build’ (eng); ‘mendirikan, membangun’ (ind) |
|
sahi | sahi | ‘chop’ (eng); ‘babat, membabat’ (ind) |
|
saike | saike | ‘throw, throw away (more for objects that are thrown away and picked up again)’ (eng); ‘melempar, membuang (cenderung untuk benda yang dibuang dan diambil lagi)’ (ind) |
|
sair | sair | ‘flag’ (eng); ‘bendera’ (ind) |
|
saisi | saisi | ‘uncle’ (eng); ‘paman’ (ind) |
|
saka rikane | saka rikane | ‘complicated’ (eng); ‘berbelit belit’ (ind) |
|
salehu | salehu | ‘typical boat’ (eng); ‘perahu khas’ (ind) |
|
saniri | saniri | ‘person who make rule of custom/rite’ (eng); ‘pengatur adat’ (ind) |
|
sapa | sapa | ‘give freely, free’ (eng); ‘memberi dengan cuma-cuma, gratis’ (ind) |
|
sarne | sarne | ‘meet’ (eng); ‘berjumpa’ (ind) |
|
sasa | sasa | ‘fall’ (eng); ‘gugur’ (ind) |
|
saure | saure | ‘cry’ (eng); ‘tangis, menangis’ (ind) |
|
saurmata | saurmata | ‘worship’ (eng); ‘sembah’ (ind) |
|
sawata | sawata | ‘light thing’ (eng); ‘benda yang ringan’ (ind) |
|
sehun | sehun | ‘watermelon’ (eng); ‘semangka’ (ind) |
|
sere | sere | ‘harbor’ (eng); ‘pelabuhan’ (ind) |
|
serin | serin | ‘crooked’ (eng); ‘miring’ (ind) |
|
sesele | sesele | ‘pray’ (eng); ‘berdoa’ (ind) |
|
sesen | sesen | ‘carving’ (eng); ‘ukiran’ (ind) |
|
sia | sia | ‘many, more’ (eng); ‘banyak, lebih’ (ind) |
|
simsimu | simsimu | ‘pimple’ (eng); ‘jerawat’ (ind) |
|
sipur | sipur | ‘shot glass’ (eng); ‘sloki’ (ind) |
|
sirkeʈe | sirkeʈe | ‘slippery’ (eng); ‘licin’ (ind) |
|
sirwisi | sirwisi | ‘work’ (eng); ‘bekerja, ada kerja’ (ind) |
|
sise | sise | ‘pass’ (eng); ‘lewat’ (ind) |
|
siskete | siskete | ‘stingy’ (eng); ‘kikir’ (ind) |
|
sisnasi | sisnasi | ‘look’ (eng); ‘lihat’ (ind) |
|
siwa | siwa | ‘nine’ (eng); ‘sembilan’ (ind) |
|
sohole | sohole | ‘sail’ (eng); ‘berlayar’ (ind) |
|
sohon | sohon | ‘language’ (eng); ‘bahasa’ (ind) |
|
soli | soli | ‘stay, reside in’ (eng); ‘tinggal, berdiam di’ (ind) |
|
solin | solin | ‘origin’ (eng); ‘asal’ (ind) |
|
somone | somone | ‘carry’ (eng); ‘memikul’ (ind) |
|
sorlata | sorlata | ‘soldier’ (eng); ‘prajurit, tentara’ (ind) |
|
sorot | sorot | ‘book’ (eng); ‘buku’ (ind) |
|
soso | soso | ‘brush’ (eng); ‘menyikat’ (ind) |
|
sotlewet | sotlewet | ‘law, constitution’ (eng); ‘hukum, undang-undang’ (ind) |
|
soulu | soulu | ‘lake’ (eng); ‘danau’ (ind) |
|
sukani | sukani | ‘all’ (eng); ‘semua’ (ind) |
|
sura | sura | ‘flavor’ (eng); ‘rasa’ (ind) |
|
ta'an | taʔan | ‘tens’ (eng); ‘puluh’ (ind) |
|
ta'an awni | taʔan awni | ‘ten’ (eng); ‘sepuluh’ (ind) |
|
tahule | tahule | ‘buy’ (eng); ‘membeli’ (ind) |
|
tai | tai | ‘sea’ (eng); ‘laut’ (ind) |
|
taiwei | taiwei | ‘beach’ (eng); ‘pantai’ (ind) |
|
tamse | tamse | ‘smell, spread’ (eng); ‘tercium, merebak’ (ind) |
|
tana | tana | ‘hand’ (eng); ‘tangan’ (ind) |
|
tanakupa lapai | tanakupa lapai | ‘thumb’ (eng); ‘jempol’ (ind) |
|
tanakupa mukiya | tanakupa mukija | ‘ring finger’ (eng); ‘jari manis, jari wangi’ (ind) |
|
tanakupa walurun | tanakupa walurun | ‘index finger’ (eng); ‘telunjuk, jari marah’ (ind) |
|
tanamoil | tanamoil | ‘elbow’ (eng); ‘siku’ (ind) |
|
tanawulun | tanawulun | ‘gift’ (eng); ‘hadiah’ (ind) |
|
tantanare | tantanare | ‘greedy’ (eng); ‘serakah’ (ind) |
|
tapa | tapa | ‘mash, spear (for fish)’ (eng); ‘tumbuk, tombak (untuk ikan)’ (ind) |
|
tape | tape | ‘filter’ (eng); ‘menyaring’ (ind) |
|
tape | tape | ‘shake, hold’ (eng); ‘berjabatan, berpegangan’ (ind) |
|
tara | tara | ‘hoe’ (eng); ‘cangkul, mencangkul’ (ind) |
|
taraleu | taraleu | ‘male’ (eng); ‘jantan’ (ind) |
|
tarha | tarha | ‘some, how much’ (eng); ‘beberapa, berapa’ (ind) |
|
tartei | tartei | ‘when’ (eng); ‘kapan’ (ind) |
|
taru | taru | ‘rope’ (eng); ‘tali’ (ind) |
|
tatane | tatane | ‘meet’ (eng); ‘bertemu, berjumpa’ (ind) |
|
tatare | tatare | ‘cold’ (eng); ‘dingin’ (ind) |
|
tatere | tatere | ‘cracked’ (eng); ‘retak’ (ind) |
|
tau | tau | ‘smoke’ (eng); ‘asap’ (ind) |
|
taunu | taunu | ‘peanut’ (eng); ‘kacang tanah’ (ind) |
|
taure | taure | ‘what do we have’ (eng); ‘apa yang kita punya’ (ind) |
|
tawa | tawa | ‘together’ (eng); ‘bersama-sama’ (ind) |
|
tawan | tawan | ‘year’ (eng); ‘tahun’ (ind) |
|
tawani | tawani | ‘plus’ (eng); ‘tambah’ (ind) |
|
tawara | tawara | ‘roof of the house, more specifically made of koli leaves or sago leaves’ (eng); ‘atap rumah, lebih spesifik terbuat dari daun koli atau daun sagu’ (ind) |
|
taya | taja | ‘sleep, sleep well’ (eng); ‘tidur, tidur nyenyak’ (ind) |
|
tayani | tajani | ‘sleep, sleep well’ (eng); ‘tidur, tidur nyenyak’ (ind) |
|
taye | taje | ‘chop wood that has been cut (not in the form of trees anymore) with a machete’ (eng); ‘memotong kayu yang sudah dipotong (bukan berupa pohon lagi) dengan parang’ (ind) |
|
taʈan | taʈan | ‘sign, hint’ (eng); ‘tanda, petunjuk’ (ind) |
|
tehe | tehe | ‘tap (usually tap nira to make sofi)’ (eng); ‘menyadap (biasanya menyadap nira untuk membuat sofi)’ (ind) |
|
tehere | tehere | ‘mountain’ (eng); ‘gunung’ (ind) |
|
tei | tei | ‘taboo’ (eng); ‘tabu’ (ind) |
|
tele kete | tele kete | ‘corn stalk’ (eng); ‘pohon jagung’ (ind) |
|
tele winu | tele winu | ‘corn seeds’ (eng); ‘bibit jagung’ (ind) |
|
teletapu | teletapu | ‘corn kernels’ (eng); ‘biji jagung’ (ind) |
|
terse | terse | ‘patient, hold on’ (eng); ‘sabar, bertahan’ (ind) |
|
terut ture | terut ture | ‘wake’ (eng); ‘membangunkan’ (ind) |
|
teruwa | teruwa | ‘umbrella’ (eng); ‘payung’ (ind) |
|
teteru | teteru | ‘call’ (eng); ‘memanggil’ (ind) |
|
tiha | tiha | ‘small bucket used to collect water, usually made of koli leaves’ (eng); ‘ember kecil yang dipakai untuk mengambil air, biasanya terbuat dari daun koli’ (ind) |
|
tilwe | tilwe | ‘play’ (eng); ‘bermain’ (ind) |
|
timne | timne | ‘hot’ (eng); ‘panas’ (ind) |
|
timnu | timnu | ‘boil’ (eng); ‘merebus’ (ind) |
|
timur | timur | ‘east’ (eng); ‘timur’ (ind) |
|
tipare | tipare | ‘run’ (eng); ‘lari’ (ind) |
|
tipatipare | tipatipare | ‘half run’ (eng); ‘berjalan setengah berlari’ (ind) |
|
titlene | titlene | ‘dry’ (eng); ‘kering’ (ind) |
|
toi | toi | ‘small hole made in a tree trunk as a foot step for climbing’ (eng); ‘lubang kecil yang dibuat pada batang pohon sebagai tempat kaki untuk memanjat’ (ind) |
|
toli | toli | ‘wait’ (eng); ‘tunggu’ (ind) |
|
tono | tono | ‘again, later’ (eng); ‘lagi, nanti, kemudian’ (ind) |
|
tore | tore | ‘hungry’ (eng); ‘lapar’ (ind) |
|
tortoron | tortoron | ‘something slippery’ (eng); ‘sesuatu yang licin’ (ind) |
|
totukur | totukur | ‘coconut shell’ (eng); ‘tempurung kelapa’ (ind) |
|
tour | tour | ‘friend, best friend’ (eng); ‘teman, sahabat’ (ind) |
|
tua | tua | ‘koli tree’ (eng); ‘pohon koli’ (ind) |
|
tuapai | tuapai | ‘work of making wine (sofi)’ (eng); ‘kerja membuat tuak (sofi)’ (ind) |
|
tuhur | tuhur | ‘woman’ (eng); ‘perempuan’ (ind) |
|
tuhurai | tuhurai | ‘wife’ (eng); ‘istri’ (ind) |
|
tuliya | tulija | ‘bond’ (eng); ‘ikatan’ (ind) |
|
tumana | tumana | ‘young’ (eng); ‘muda’ (ind) |
|
ture | ture | ‘wake up’ (eng); ‘bangun tidur’ (ind) |
|
ture natare | ture natare | ‘get up from sitting’ (eng); ‘bangun dari duduk’ (ind) |
|
turle'e | turleʔe | ‘shoots’ (eng); ‘tunas’ (ind) |
|
tutu | tutu | ‘drink’ (eng); ‘minum’ (ind) |
|
u le | u le | ‘lazy’ (eng); ‘malas’ (ind) |
|
u'uraka | uʔuraka | ‘raw rice’ (eng); ‘nasi mentah’ (ind) |
|
uha | uha | ‘sugarcane’ (eng); ‘tebu’ (ind) |
|
uhe | uhe | ‘not’ (eng); ‘tidak, bukan’ (ind) |
|
uhele | uhele | ‘unplug’ (eng); ‘mencabut’ (ind) |
|
uhene | uhene | ‘origin, originated’ (eng); ‘asal, berasal’ (ind) |
|
uhuke le re | uhuke le re | ‘fruitful (to have descendant for human)’ (eng); ‘beranak cucu’ (ind) |
|
uhul | uhul | ‘tongue’ (eng); ‘lidah’ (ind) |
|
uhute | uhute | ‘itchy’ (eng); ‘gatal’ (ind) |
|
uiri | uiri | ‘that’ (eng); ‘itu’ (ind) |
|
uku | uku | ‘thorns’ (eng); ‘duri’ (ind) |
|
ulapuwa | ulapuwa | ‘tail’ (eng); ‘ekor’ (ind) |
|
ulawara | ulawara | ‘waist’ (eng); ‘pinggang’ (ind) |
|
ultuwa natana | ultuwa natana | ‘middle finger’ (eng); ‘jari tengah’ (ind) |
|
ulu | ulu | ‘center, navel’ (eng); ‘pusat, pusar’ (ind) |
|
ululu | ululu | ‘knife’ (eng); ‘pisau’ (ind) |
|
uma | uma | ‘land’ (eng); ‘tanah’ (ind) |
|
uma reireiye | uma reireije | ‘earthquake’ (eng); ‘gempa, tanah berguncang’ (ind) |
|
umalaware | umalaware | ‘evening’ (eng); ‘malam’ (ind) |
|
umana | umana | ‘world’ (eng); ‘dunia’ (ind) |
|
umanakunu | umanakunu | ‘dust’ (eng); ‘debu’ (ind) |
|
umani | umani | ‘who’ (eng); ‘siapa’ (ind) |
|
umara | umara | ‘afternoon’ (eng); ‘siang’ (ind) |
|
umarlare | umarlare | ‘go to front’ (eng); ‘pergi ke depan’ (ind) |
|
umarni | umarni | ‘front, in front of (house)’ (eng); ‘depan, di muka (rumah)’ (ind) |
|
umatao | umatao | ‘dust’ (eng); ‘debu’ (ind) |
|
umatiye | umatije | ‘cloudy (sky)’ (eng); ‘awan mendung’ (ind) |
|
umayamoi | umajamoi | ‘cloud’ (eng); ‘awan’ (ind) |
|
umayauele | umajauele | ‘earth’ (eng); ‘bumi’ (ind) |
|
umu | umu | ‘dead’ (eng); ‘mati’ (ind) |
|
una | una | ‘eat’ (eng); ‘makan’ (ind) |
|
unairi | unairi | ‘that’ (eng); ‘itu’ (ind) |
|
unamire | unamire | ‘sit down’ (eng); ‘duduk’ (ind) |
|
unanate | unanate | ‘stand’ (eng); ‘berdiri’ (ind) |
|
unani | unani | ‘there’ (eng); ‘situ, di situ’ (ind) |
|
unara'u | unaraʔu | ‘put’ (eng); ‘menaruh, meletakkan’ (ind) |
|
uni | uni | ‘another one’ (eng); ‘yang lain, yang satu lagi’ (ind) |
|
unut | unut | ‘win, profit’ (eng); ‘menang, untung’ (ind) |
|
uparana | uparana | ‘dream’ (eng); ‘mimpi’ (ind) |
|
uplaka | uplaka | ‘round, round circle’ (eng); ‘bulat, bulat lingkaran’ (ind) |
|
upnasale | upnasale | ‘swallow’ (eng); ‘telan, menelan’ (ind) |
|
upuru | upuru | ‘fruit’ (eng); ‘buah’ (ind) |
|
ura | ura | ‘mouse’ (eng); ‘tikus’ (ind) |
|
urainani | urainani | ‘behind’ (eng); ‘belakang’ (ind) |
|
urana | urana | ‘cobs (of palm tree)’ (eng); ‘mayang’ (ind) |
|
uranasi | uranasi | ‘look back’ (eng); ‘melihat ke belakang’ (ind) |
|
urara | urara | ‘whirlwind’ (eng); ‘angin puyuh’ (ind) |
|
uru | uru | ‘big rock hole’ (eng); ‘lubang batu besar’ (ind) |
|
uru | uru | ‘horn’ (eng); ‘tanduk’ (ind) |
|
uru | uru | ‘moon, month’ (eng); ‘bulan, bulan dalam hitungan waktu’ (ind) |
|
urut | urut | ‘wave’ (eng); ‘ombak’ (ind) |
|
usa | usa | ‘grass’ (eng); ‘rumput’ (ind) |
|
uste | uste | ‘borrow, ask’ (eng); ‘pinjam, meminjam, minta’ (ind) |
|
uta | uta | ‘kill’ (eng); ‘bunuh’ (ind) |
|
utu | utu | ‘egg’ (eng); ‘telur’ (ind) |
|
utu | utu | ‘three’ (eng); ‘tiga’ (ind) |
|
uulana | uːlana | ‘blue, green’ (eng); ‘biru, hijau’ (ind) |
|
uwan | uwan | ‘sea eel’ (eng); ‘belut laut’ (ind) |
|
uwani | uwani | ‘down, under the table’ (eng); ‘bawah, di bawah meja’ (ind) |
|
uwani | uwani | ‘one’ (eng); ‘satu’ (ind) |
|
uwantapulu | uwantapulu | ‘heart’ (eng); ‘jantung’ (ind) |
|
uwaraha | uwaraha | ‘rock’ (eng); ‘batu’ (ind) |
|
uweri | uweri | ‘(s)he’ (eng); ‘dia’ (ind) |
|
uweri | uweri | ‘you’ (eng); ‘kamu, Anda’ (ind) |
|
wa'awni | waʔawni | ‘close (talk about distance)’ (eng); ‘dekat (bicara tentang jarak)’ (ind) |
|
wa'i | waʔi | ‘carry, cradle’ (eng); ‘gendong, menggendong, dijunjung’ (ind) |
|
wa'ite | waʔite | ‘considered’ (eng); ‘dianggap’ (ind) |
|
wada | waʈa | ‘shield’ (eng); ‘perisai, tameng’ (ind) |
|
wadana | waʈana | ‘cassava’ (eng); ‘ketela’ (ind) |
|
wadu | waʈu | ‘day’ (eng); ‘hari’ (ind) |
|
waduelewe | waʈuelewe | ‘afternoon’ (eng); ‘sore hari’ (ind) |
|
wadumurame lause | waʈumurame lause | ‘good afternoon’ (eng); ‘selamat siang’ (ind) |
|
wahuru | wahuru | ‘ear hole’ (eng); ‘lubang telinga’ (ind) |
|
wain | wain | ‘tooth’ (eng); ‘gigi’ (ind) |
|
wain panu | wain panu | ‘front teeth’ (eng); ‘gigi depan, gigi muka’ (ind) |
|
wain soru | wain soru | ‘cut, cut teeth’ (eng); ‘potong, memotong gigi’ (ind) |
|
waine | waine | ‘row’ (eng); ‘mendayung’ (ind) |
|
wainpu | wainpu | ‘gum’ (eng); ‘gusi’ (ind) |
|
wairi | wairi | ‘they’ (eng); ‘mereka’ (ind) |
|
wairi | wairi | ‘we (exclude "you")’ (eng); ‘kami’ (ind) |
|
wairi | wairi | ‘you (plural)’ (eng); ‘kalian’ (ind) |
|
wakale | wakale | ‘spill’ (eng); ‘tumpah’ (ind) |
|
wakale | wakale | ‘throw away, spill’ (eng); ‘buang, membuang, menumpahkan’ (ind) |
|
wakaunpai | wakaunpai | ‘scream’ (eng); ‘teriak, berteriak’ (ind) |
|
walale | walale | ‘fast’ (eng); ‘cepat’ (ind) |
|
wali | wali | ‘ear’ (eng); ‘telinga’ (ind) |
|
wali urupai | wali urupai | ‘pierce ears’ (eng); ‘menindik telinga’ (ind) |
|
walitiku | walitiku | ‘deaf’ (eng); ‘tuli’ (ind) |
|
waluru | waluru | ‘angry, temperamental’ (eng); ‘marah, temperamental’ (ind) |
|
wara | wara | ‘clean’ (eng); ‘bersih’ (ind) |
|
warasa | warasa | ‘beard’ (eng); ‘jambang’ (ind) |
|
warat | warat | ‘west’ (eng); ‘barat’ (ind) |
|
wari | wari | ‘hear’ (eng); ‘dengar, mendengar’ (ind) |
|
warwara | warwara | ‘open’ (eng); ‘terbuka’ (ind) |
|
was | was | ‘very’ (eng); ‘sangat, amat’ (ind) |
|
wasne elewe | wasne elewe | ‘cool’ (eng); ‘sejuk’ (ind) |
|
wata | wata | ‘coconut’ (eng); ‘kelapa’ (ind) |
|
wata | wata | ‘hair’ (eng); ‘rambut’ (ind) |
|
wata'e | wataʔe | ‘see, watch’ (eng); ‘melihat, menonton’ (ind) |
|
wata'ulu | wataʔulu | ‘shaman’ (eng); ‘dukun kampung’ (ind) |
|
watakumu | watakumu | ‘bun’ (eng); ‘konde’ (ind) |
|
watale | watale | ‘sun dry (fish)’ (eng); ‘menjemur (ikan)’ (ind) |
|
watiya | watija | ‘relationship, bond’ (eng); ‘hubungan, ikatan’ (ind) |
|
watu | watu | ‘sun’ (eng); ‘matahari’ (ind) |
|
watumura | watumura | ‘afternoon’ (eng); ‘siang’ (ind) |
|
wau | wau | ‘wash’ (eng); ‘cuci’ (ind) |
|
wawani | wawani | ‘close (talk about distance)’ (eng); ‘dekat (bicara tentang jarak)’ (ind) |
|
wayasu | wajasu | ‘help’ (eng); ‘tolong’ (ind) |
|
waye | waje | ‘they’ (eng); ‘mereka’ (ind) |
|
waʈan | waʈan | ‘Banda Island’ (eng); ‘Pulau Banda’ (ind) |
|
waʈe | waʈe | ‘sun dry (clothes)’ (eng); ‘jemur (pakaian)’ (ind) |
|
we | we | ‘blood’ (eng); ‘darah’ (ind) |
|
we aheren | we aheren | ‘homeland’ (eng); ‘tempat tumpah darah’ (ind) |
|
we ra'a | we raʔa | ‘cave’ (eng); ‘gua’ (ind) |
|
we'e | weʔe | ‘edge’ (eng); ‘pinggir, tepi’ (ind) |
|
weeni | weːni | ‘edge’ (eng); ‘pinggir’ (ind) |
|
weiya | weija | ‘paddle’ (eng); ‘dayung’ (ind) |
|
wele | wele | ‘skin’ (eng); ‘kulit’ (ind) |
|
welekurse | welekurse | ‘wrinkled (skin)’ (eng); ‘kulit keriput’ (ind) |
|
weltaru | weltaru | ‘color’ (eng); ‘warna’ (ind) |
|
wilanu | wilanu | ‘take care, raise (usually for pets, such as pigs, chickens)’ (eng); ‘memelihara, membesarkan (biasanya untuk binatang peliharaan, seperti babi, ayam)’ (ind) |
|
winu | winu | ‘seed’ (eng); ‘bibit’ (ind) |
|
wisar | wisar | ‘words, talk’ (eng); ‘kata-kata, bicara’ (ind) |
|
woina | woina | ‘yesterday’ (eng); ‘kemarin’ (ind) |
|
wor | wor | ‘stalk’ (eng); ‘tangkai’ (ind) |
|
wuru | wuru | ‘oil’ (eng); ‘minyak’ (ind) |
|
yaitapul | jaitapul | ‘head’ (eng); ‘kepala’ (ind) |
|
yaitapul malare | jaitapul malare | ‘headache’ (eng); ‘sakit kepala’ (ind) |
|
yarna'a | jarnaʔa | ‘trip’ (eng); ‘di perjalanan’ (ind) |
|
yawanin | jawanin | ‘peace and prosperous’ (eng); ‘damai, sejahtera’ (ind) |
|
yayaani | jajaːni | ‘good’ (eng); ‘baik’ (ind) |
|
yo | jo | ‘yes’ (eng); ‘iya’ (ind) |
|
youni | jouni | ‘far’ (eng); ‘jauh’ (ind) |
|
ʈaina'a | ʈainaʔa | ‘last night’ (eng); ‘tadi malam’ (ind) |
|
ʈari | ʈari | ‘net’ (eng); ‘jaring’ (ind) |
|
ʈeren | ʈeren | ‘mutual cooperation’ (eng); ‘gotong royong’ (ind) |
|
ʈeʈemaname lause | ʈeʈemaname lause | ‘good night’ (eng); ‘selamat malam’ (ind) |
|
ʈeʈeru | ʈeʈeru | ‘call’ (eng); ‘memanggil, panggil’ (ind) |
|
ʈila | ʈila | ‘frog, toad’ (eng); ‘katak, kodok’ (ind) |
|
ʈiʈa | ʈiʈa | ‘pluck, harvest’ (eng); ‘memetik, petik, memanen’ (ind) |
|
ʈoit | ʈoit | ‘money’ (eng); ‘uang’ (ind) |
|
ʈuile | ʈuile | ‘squeeze lice or nits in hair with both thumb nails’ (eng); ‘menjepit kutu atau telur kutu di rambut dengan kedua kuku ibu jari tangan’ (ind) |
|
ʈurat | ʈurat | ‘wretched, dangerous’ (eng); ‘celaka, bahaya’ (ind) |