Kamholz (nd d): Umar
Search entries
Headword | IPA | Glosses | |
---|---|---|---|
a- | a- | pron.cl. ‘2sg’ (eng) | |
abi | abi | n. ‘sago’ (eng); ‘sagu’ (ind) | |
abi tat | abi tat | n. ‘sago tree’ (eng); ‘pohon sagu’ (ind) | |
ae | ae | part. ‘first’ (eng); ‘dulu’ (ind) | |
ae | ae | n. ‘wing’ (eng); ‘sayap’ (ind) | |
ae | ae | n. ‘wood’ (eng); ‘kayu’ (ind) | |
ae dri | ae dɾi | n. ‘wood post’ (eng); ‘tiang’ (ind) | |
ae hugbo | ae huɡbo | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘kayu putih’ (ind) | |
ae jat | ae dʒat | n. ‘bark’ (eng); ‘kulit kayu’ (ind) | |
ae ron | ae ɾon | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘kayu rumah’ (ind) | |
ai | ai | vt. ‘kill’ (eng); ‘bunuh’ (ind) | |
ai | ai | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘jambu’ (ind) | |
ai narur | ai naɾuɾ | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘jambu kecil’ (ind) | |
aikena | aikena | n. ‘canoe rod’ (eng); ‘belo’ (ind) | |
aikori | aikoɾi | n. ‘massoi tree’ (eng); ‘pohon masoi’ (ind) | |
ajar | adʒaɾ | n. ‘smoking platform’ (eng); ‘para-para asar’ (ind) | |
ajev | adʒeβ | n. ‘mother’ (eng); ‘mama’ (ind) | |
ajuki | adʒuki | n. ‘water scoop’ (eng); ‘gayung’ (ind) | |
ajupdier | adʒupdieɾ | n. ‘fruit k.o.’ (eng); ‘buah lendir’ (ind) | |
aknak | aknak | n. ‘fruit sp.’ (eng); ‘cempedak’ (ind) | |
akoma | akoma | n. ‘loin covering’ (eng); ‘cawat’ (ind) | |
am- | am- | pron.cl. ‘2pl’ (eng) | |
amah | amah | n. ‘firewood’ (eng); ‘kayu bakar’ (ind) | |
amber | ambeɾ | n. ‘foreigner’ (eng); ‘amber’ (ind) | |
amber | ambeɾ | vi. ‘lit’ (eng); ‘nyala’ (ind) | |
amkan | amkan | n. ‘sea horse’ (eng); ‘kuda laut’ (ind) | |
amkan | amkan | n. ‘tongs’ (eng); ‘gata api’ (ind) | |
amu | amu | pron. ‘2pl’ (eng); ‘kamu’ (ind) | |
an | an | vi. ‘burn’ (eng); ‘terbakar’ (ind) | |
an mare | an maɾe | idiom. ‘steal’ (eng); ‘curi’ (ind) | |
anggana | aŋɡana | n. ‘bait’ (eng); ‘umpan’ (ind) | |
-ani | -ani | ‘while’ (eng); ‘sambil’ (ind) | |
anitev ekba | aniteβ ekba | n. ‘mother's younger sister’ (eng); ‘mama ade’ (ind) | |
anitev enae | aniteβ enae | n. ‘mother's older sister’ (eng); ‘mama tua’ (ind) | |
anna | anna | vt. ‘eat’ (eng); ‘makan’ (ind) | |
apre | apɾe | n. ‘coconut husk’ (eng); ‘tempurung kelapa’ (ind) | |
ari | aɾi | n. ‘broth’ (eng); ‘kuah’ (ind) | |
ari | aɾi | n. ‘worship’ (eng); ‘ibadah’ (ind) | |
ariain | aɾiain | n. ‘squash sp.’ (eng); ‘labu’ (ind) | |
arian | aɾian | n. ‘hot water’ (eng); ‘air panas’ (ind) | |
ariatun | aɾiatun | n. ‘child’ (eng); ‘anak’ (ind) | |
arron | aɾɾon | n. ‘bridge’ (eng); ‘jembatan’ (ind) | |
aru | aɾu | n. ‘sea’ (eng); ‘laut’ (ind) | |
aru vihiare | aɾu βihiaɾe | idiom. ‘at high tide’ (eng); ‘air sudah pasang’ (ind) | |
aru vojer | aɾu βodʒeɾ | idiom. ‘at low tide’ (eng); ‘air sudah surut’ (ind) | |
arube | aɾube | n.prop. ‘(tribe)’ (eng); ‘(suku)’ (ind) | |
aruvo uri | aɾuβo uɾi | idiom. ‘drift’ (eng); ‘hanyut’ (ind) | |
ate | ate | pron. ‘2sg’ (eng); ‘kau’ (ind) | |
atu | atu | n. ‘stone’ (eng); ‘batu’ (ind) | |
atu nadiah | atu nadiah | n. ‘sharpening stone’ (eng); ‘batu asah’ (ind) | |
atunae | atunae | n.inal. ‘heart’ (eng); ‘jantung’ (ind) | |
au | au | n. ‘ashes’ (eng); ‘abu’ (ind) | |
au | au | n. ‘lime’ (eng); ‘kapur’ (ind) | |
aude | aude | n. ‘mother's brother’ (eng); ‘om’ (ind) | |
audu | audu | n. ‘ashes’ (eng); ‘debu’ (ind) | |
auri | auɾi | n. ‘fireplace’ (eng); ‘tungku api’ (ind) | |
avra | aβɾa | n. ‘wood post’ (eng); ‘tiang’ (ind) | |
avu | aβu | vo. ‘short’ (eng); ‘pendek’ (ind) | |
baku | baku | n. ‘tobacco’ (eng); ‘tembakau’ (ind) | |
baku ae | baku ae | n. ‘tobacco leaf’ (eng); ‘daun rokok’ (ind) | |
bar | baɾ | n. ‘ball’ (eng); ‘bola’ (ind) | |
bara | baɾa | n. ‘young unmarried man’ (eng); ‘bujang’ (ind) | |
batem | batem | n. ‘sibling-in-law’ (eng); ‘ipar’ (ind) | |
bav | baβ | vt. ‘carry on shoulders’ (eng); ‘dukung’ (ind) | |
bbue | bbue | vi. ‘blind’ (eng); ‘buta’ (ind) | |
be | be | 1. vo. ‘young’ (eng); ‘muda’ (ind) 2. vo. ‘soft’ (eng); ‘lombo’ (ind) 3. vo. ‘weak’ (eng); ‘lemah’ (ind) | |
bgao | bɡao | n. ‘rat’ (eng); ‘tikus rumah’ (ind) | |
bi | bi | 1. vo. ‘fat’ (eng); ‘gemuk’ (ind) 2. vo. ‘full’ (eng); ‘kenyang’ (ind) | |
bi | bi | vi. ‘poop’ (eng); ‘berak’ (ind) | |
biae | biae | n. ‘small sago ribs’ (eng); ‘gabah sagu’ (ind) | |
bigan | biɡan | 1. n. ‘ancestor’ (eng); ‘moyang’ (ind) 2. n. ‘God’ (eng); ‘Tuhan’ (ind) | |
bobiae | bobiae | n. ‘sweet potato’ (eng); ‘betatas’ (ind) | |
bogre | boɡɾe | n. ‘hat’ (eng); ‘topi’ (ind) | |
boha | boha | n. ‘fire starter’ (eng); ‘korek api’ (ind) | |
boniat | boniat | n. ‘shellfish sp.’ (eng); ‘bia kodok bulat’ (ind) | |
boniat ror | boniat ɾoɾ | n. ‘shellfish sp.’ (eng); ‘bia kodok panjang’ (ind) | |
bovai | boβai | n. ‘father's sister’ (eng); ‘tante’ (ind) | |
bravun | bɾaβun | n. ‘spider’ (eng); ‘laba-laba’ (ind) | |
brom | bɾom | vo. ‘wet’ (eng); ‘basah’ (ind) | |
bruh | bɾuh | vi. ‘run’ (eng); ‘lari’ (ind) | |
buadi | buadi | n.inal. ‘thigh’ (eng); ‘paha’ (ind) | |
buar | buaɾ | n. ‘nipa palm’ (eng); ‘bobo’ (ind) | |
buavar | buaβaɾ | vi. ‘grow’ (eng); ‘tumbuh’ (ind) | |
bue | bue | n. ‘pig’ (eng); ‘babi’ (ind) | |
buka | buka | n. ‘wallaby’ (eng); ‘laolao’ (ind) | |
buko | buko | n. ‘knife’ (eng); ‘pisau’ (ind) | |
dda | dda | vt. ‘wash’ (eng); ‘cuci’ (ind) | |
ddai | ddai | vr. ‘rise’ (eng); ‘timbul’ (ind) | |
ddor | ddoɾ | vo. ‘narrow’ (eng); ‘sempit’ (ind) | |
ddor | ddoɾ | vi. ‘wake up’ (eng); ‘bangun’ (ind) | |
ddun | ddun | vt. ‘take apart’ (eng); ‘bongkar’ (ind) | |
dedren | dedɾen | n. ‘fish’ (eng); ‘ikan’ (ind) | |
den | den | n. ‘beach’ (eng); ‘pantai’ (ind) | |
den wae | den wae | n. ‘edge of beach’ (eng); ‘pinggir pantai’ (ind) | |
deni | deni | vt. ‘carry on shoulder’ (eng); ‘pikol’ (ind) | |
der | deɾ | vt. ‘steer’ (eng); ‘mengemudi’ (ind) | |
dere | deɾe | n. ‘valley’ (eng); ‘lembah’ (ind) | |
diah | diah | vt. ‘sharpen’ (eng); ‘kasi tajam’ (ind) | |
-diamu | -diamu | poss.inal. ‘2du’ (eng) | |
diamu | diamu | pron. ‘2du’ (eng); ‘kamu dua’ (ind) | |
dian | dian | vt. ‘pick up’ (eng); ‘pungut’ (ind) | |
dian rur | dian ɾuɾ | vt. ‘gather’ (eng); ‘kumpulkan’ (ind) | |
diar | diaɾ | vt. ‘strike’ (eng); ‘toki’ (ind) | |
diara | diaɾa | n. ‘casting net’ (eng); ‘jala’ (ind) | |
diavi | diaβi | n. ‘eel’ (eng); ‘belut’ (ind) | |
didiwai | didiwai | n. ‘kunai’ (eng); ‘alang-alang’ (ind) | |
diembatan | diembatan | n. ‘bridge’ (eng); ‘jembatan’ (ind) | |
-diemi | -diemi | poss.inal. ‘1du ex’ (eng) | |
diemi | diemi | pron. ‘1du ex’ (eng); ‘kitong dua, kami dua’ (ind) | |
dien | dien | v. ‘bark while chasing’ (eng); ‘gonggong’ (ind) | |
dien | dien | vt. ‘sharpen’ (eng); ‘kasi runcing’ (ind) | |
dier | dieɾ | prep. ‘All’ (eng); ‘ke’ (ind) | |
diet | diet | vt. ‘hit target’ (eng); ‘kena’ (ind) | |
diet | diet | n. ‘poison k.o.’ (eng); ‘akar bobatu’ (ind) | |
dih- | dih- | pron.cl. ‘3du’ (eng) | |
dihi | dihi | pron. ‘3du’ (eng); ‘dorang dua’ (ind) | |
dihie | dihie | n. ‘fish sp.’ (eng); ‘ikan sako’ (ind) | |
-dihiem | -dihiem | poss.inal. ‘3du’ (eng) | |
dim | dim | vi. ‘study, teach’ (eng); ‘belajar, mengajar’ (ind) | |
dim- | dim- | pron.cl. ‘1du ex’ (eng) | |
dim- | dim- | pron.cl. ‘2du’ (eng) | |
dinairen | dinaiɾen | n. ‘fish sp.’ (eng); ‘sikuda’ (ind) | |
diobara | diobaɾa | n. ‘storm’ (eng); ‘angin ribut’ (ind) | |
dirar | diɾaɾ | n. ‘current’ (eng); ‘arus’ (ind) | |
dit- | dit- | pron.cl. ‘1du in’ (eng) | |
-dite | -dite | poss.inal. ‘1du in’ (eng) | |
dite | dite | pron. ‘1du in’ (eng); ‘kitong dua, kita dua’ (ind) | |
diti | diti | vt. ‘burn’ (eng); ‘bakar’ (ind) | |
doddai | doddai | vt. ‘lift’ (eng); ‘angkat’ (ind) | |
dokimat | dokimat | vt. ‘pinch’ (eng); ‘cubit’ (ind) | |
dor | doɾ | vt. ‘hold’ (eng); ‘pegang’ (ind) | |
dor | doɾ | vt. ‘swallow’ (eng); ‘telan’ (ind) | |
dottet | dottet | vt. ‘uncover’ (eng); ‘buka’ (ind) | |
dra | dɾa | vt. ‘shout’ (eng); ‘berteriak’ (ind) | |
dran | dɾan | n. ‘leaf k.o.’ (eng); ‘daun gatal’ (ind) | |
dran den | dɾan den | n. ‘jellyfish’ (eng); ‘papeda laut’ (ind) | |
dri | dɾi | vt. ‘pay for’ (eng); ‘bayar’ (ind) | |
drin | dɾin | 1. vo. ‘cold’ (eng); ‘dingin’ (ind) 2. vo. ‘fresh’ (eng); ‘tawar’ (ind) | |
drin | dɾin | n. ‘wind’ (eng); ‘angin’ (ind) | |
drin vrie | dɾin βɾie | n. ‘inland wind’ (eng); ‘angin darat’ (ind) | |
du | du | vi. ‘bathe, wash’ (eng); ‘mandi, kasi mandi’ (ind) | |
du | du | n.inal. ‘head’ (eng); ‘kepala’ (ind) | |
dua | dua | vi. ‘near’ (eng); ‘dekat’ (ind) | |
duae | duae | n.inal. ‘head hair’ (eng); ‘rambut’ (ind) | |
due | due | vi. ‘boil’ (eng); ‘mendidih’ (ind) | |
duhi | duhi | n. ‘swamp’ (eng); ‘rawa’ (ind) | |
dum | dum | vt. ‘suck’ (eng); ‘isap’ (ind) | |
dun | dun | vt. ‘step on’ (eng); ‘injak’ (ind) | |
dutor | dutoɾ | n.inal. ‘skull’ (eng); ‘tengkorak’ (ind) | |
duvu | duβu | n. ‘horn’ (eng); ‘tanduk’ (ind) | |
dvot | dβot | vt. ‘bury’ (eng); ‘kubur’ (ind) | |
e | e | vt. ‘do’ (eng); ‘bikin’ (ind) | |
e- | e- | pron.cl. ‘1sg’ (eng) | |
e- | e- | ‘Vblz’ (eng) | |
e nakrih | e nakɾih | vi. ‘crazy’ (eng); ‘gila’ (ind) | |
e trier | e tɾieɾ | vt. ‘drop’ (eng); ‘kasi jatuh’ (ind) | |
eat | eat | num. ‘four’ (eng); ‘empat’ (ind) | |
ebun | ebun | vo. ‘deep’ (eng); ‘dalam’ (ind) | |
ediav | ediaβ | vo. ‘dark’ (eng); ‘gelap’ (ind) | |
edih | edih | num. ‘two’ (eng); ‘dua’ (ind) | |
ehher | ehheɾ | vt. ‘disturb’ (eng); ‘ganggu’ (ind) | |
ehhue | ehhue | vi. ‘wrong’ (eng); ‘salah’ (ind) | |
ehir | ehiɾ | vi. ‘fly’ (eng); ‘terbang’ (ind) | |
ehivae | ehiβae | n. ‘lastborn’ (eng); ‘bungsu’ (ind) | |
ejah | edʒah | vi. ‘swim’ (eng); ‘berenang’ (ind) | |
ekbav | ekbaβ | n. ‘younger sibling’ (eng); ‘ade’ (ind) | |
em- | em- | pron.cl. ‘1pl ex’ (eng) | |
eman | eman | vo. ‘sweet’ (eng); ‘manis’ (ind) | |
emaner | emaneɾ | n.prop. ‘(tribe)’ (eng); ‘(suku)’ (ind) | |
emdut | emdut | vo. ‘cloudy’ (eng); ‘mendung’ (ind) | |
emi | emi | pron. ‘1pl ex’ (eng); ‘kitorang, kami’ (ind) | |
enae | enae | n. ‘old person’ (eng); ‘orang tua’ (ind) | |
enaev | enaeβ | n. ‘older sibling’ (eng); ‘kakak’ (ind) | |
enau | enau | vo. ‘new’ (eng); ‘baru’ (ind) | |
ene | ene | pron. ‘1sg’ (eng); ‘saya’ (ind) | |
enttar | enttaɾ | vi. ‘clear up’ (eng); ‘teduh’ (ind) | |
erdier | eɾdieɾ | vi. ‘go seawards’ (eng); ‘ke laut’ (ind) | |
etah | etah | vo. ‘salty’ (eng); ‘asin’ (ind) | |
ete | ete | pron. ‘1pl in’ (eng); ‘kitorang, kita’ (ind) | |
etet | etet | vt. ‘want’ (eng); ‘ingin’ (ind) | |
etro | etɾo | num. ‘three’ (eng); ‘tiga’ (ind) | |
evone | eβone | vo. ‘old’ (eng); ‘lama’ (ind) | |
evrret | eβɾɾet | vi. ‘fast’ (eng); ‘cepat’ (ind) | |
evua | eβua | interrog. ‘who?’ (eng); ‘siapa?’ (ind) | |
ewe | ewe | vi. ‘say’ (eng); ‘bilang’ (ind) | |
ga | ɡa | n.inal. ‘leg’ (eng); ‘kaki’ (ind) | |
gaddun | ɡaddun | n.inal. ‘toe’ (eng); ‘jari kaki’ (ind) | |
gaddun jat | ɡaddun dʒat | n.inal. ‘toenail’ (eng); ‘kuku kaki’ (ind) | |
gaiden | ɡaiden | n.inal. ‘cheek’ (eng); ‘pipi’ (ind) | |
gambrar | ɡambɾaɾ | vo. ‘tall’ (eng); ‘tinggi’ (ind) | |
gamon | ɡamon | n.inal. ‘sole of foot’ (eng); ‘telapak kaki’ (ind) | |
gan | ɡan | loc. ‘above’ (eng); ‘di atas’ (ind) | |
gator | ɡatoɾ | n.inal. ‘shin’ (eng); ‘tulang kering’ (ind) | |
gavu | ɡaβu | n.inal. ‘knee’ (eng); ‘lutut’ (ind) | |
gavu | ɡaβu | vo. ‘short’ (eng); ‘rendah’ (ind) | |
gehia | ɡehia | 1. n. ‘tree branch’ (eng); ‘cabang kayu’ (ind) 2. n. ‘river branch’ (eng); ‘cabang kali’ (ind) | |
gen | ɡen | n. ‘canoe boom’ (eng); ‘naju’ (ind) | |
getat | ɡetat | n.inal. ‘calf of leg’ (eng); ‘betis’ (ind) | |
ggan | ɡɡan | n. ‘eagle’ (eng); ‘burung elang’ (ind) | |
ggen | ɡɡen | n. ‘cave’ (eng); ‘gua’ (ind) | |
gmomis | ɡmomis | n. ‘termite’ (eng); ‘rayap’ (ind) | |
gno | ɡno | n.inal. ‘nose’ (eng); ‘hidung’ (ind) | |
gno niat | ɡno niat | n.inal. ‘mucus’ (eng); ‘ingus’ (ind) | |
gnoe | ɡnoe | n. ‘cape’ (eng); ‘tanjung’ (ind) | |
goma | ɡoma | n. ‘maggot’ (eng); ‘ulat pembusuk’ (ind) | |
gowae | ɡowae | n.inal. ‘ear’ (eng); ‘telinga’ (ind) | |
gvoru | ɡβoɾu | n.inal. ‘ear’ (eng); ‘telinga’ (ind) | |
hae | hae | n. ‘areca’ (eng); ‘pinang’ (ind) | |
hae | hae | vt. ‘hang from shoulders’ (eng); ‘gendong’ (ind) | |
hae trai | hae tɾai | n. ‘areca nut’ (eng); ‘buah pinang’ (ind) | |
hahe | hahe | 1. vi. ‘arrogant’ (eng); ‘sombong’ (ind) 2. vi. ‘naughty, praise’ (eng); ‘cakadidi, puji’ (ind) | |
hahun | hahun | n. ‘shirt’ (eng); ‘baju’ (ind) | |
hahung ga | hahuŋ ɡa | n. ‘pants’ (eng); ‘celana’ (ind) | |
hahuru | hahuɾu | n. ‘fish sp.’ (eng); ‘ikan julung’ (ind) | |
hamaraka | hamaɾaka | n. ‘watermelon’ (eng); ‘semangka’ (ind) | |
hamiar | hamiaɾ | n. ‘blood’ (eng); ‘darah’ (ind) | |
hamoro | hamoɾo | n. ‘ray sp.’ (eng); ‘sejenis ikan pari’ (ind) | |
hamuen | hamuen | n. ‘grass’ (eng); ‘rumput’ (ind) | |
han | han | n. ‘name’ (eng); ‘nama’ (ind) | |
har | haɾ | vt. ‘pour’ (eng); ‘siram’ (ind) | |
harana | haɾana | n. ‘pants’ (eng); ‘celana’ (ind) | |
haraper | haɾapeɾ | n. ‘fishing line’ (eng); ‘nelon’ (ind) | |
harawin | haɾawin | n. ‘sail’ (eng); ‘layar’ (ind) | |
harera | haɾeɾa | n. ‘fishing rod’ (eng); ‘hohate’ (ind) | |
hari | haɾi | n. ‘drum’ (eng); ‘tifa’ (ind) | |
haroi | haɾoi | n. ‘whale’ (eng); ‘ikan paus’ (ind) | |
harper | haɾpeɾ | n. ‘fishing line’ (eng); ‘nelon’ (ind) | |
haru | haɾu | n. ‘coral’ (eng); ‘karang’ (ind) | |
hawa | hawa | n. ‘bay’ (eng); ‘teluk’ (ind) | |
hawa duairi | hawa duaiɾi | n.prop. ‘Teluk Umar’ (eng); ‘Teluk Umar’ (ind) | |
hawar | hawaɾ | part. ‘fast’ (eng); ‘cepat’ (ind) | |
hdiar | hdiaɾ | n. ‘moon’ (eng); ‘bulan’ (ind) | |
he | he | pron. ‘one’ (eng); ‘yang satu’ (ind) | |
he | he | vi. ‘stand’ (eng); ‘berdiri’ (ind) | |
he kvi | he kβi | idiom. ‘slanted’ (eng); ‘miring’ (ind) | |
heban | heban | vt. ‘roll up’ (eng); ‘gulung’ (ind) | |
hema | hema | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘kayu besi’ (ind) | |
hennen | hennen | n. ‘papaya’ (eng); ‘pepaya’ (ind) | |
her | heɾ | vi. ‘have scabies’ (eng); ‘kaskadu’ (ind) | |
her | heɾ | n.inal. ‘shadow’ (eng); ‘bayang’ (ind) | |
heran | heɾan | n. ‘fishnet’ (eng); ‘jaring’ (ind) | |
hereu | heɾeu | n. ‘cloth’ (eng); ‘kain’ (ind) | |
hhue | hhue | part. ‘wrongly’ (eng); ‘salah’ (ind) | |
-hi | -hi | obj. ‘3pl’ (eng) | |
hi | hi | prep. ‘Rcp’ (eng); ‘kepada’ (ind) | |
hiakkov | hiakkoβ | vr. ‘return’ (eng); ‘kembali’ (ind) | |
hiar | hiaɾ | vo. ‘clear’ (eng); ‘jerni’ (ind) | |
hiarak | hiaɾak | n. ‘armband’ (eng); ‘gelang’ (ind) | |
hiaranho kotem | hiaɾanho kotem | num. ‘one thousand’ (eng); ‘seribu’ (ind) | |
hiat | hiat | vi. ‘cough’ (eng); ‘batuk’ (ind) | |
hiatto | hiatto | vt. ‘break’ (eng); ‘patah’ (ind) | |
hiatvar | hiatβaɾ | vt. ‘break up’ (eng); ‘kasi picah’ (ind) | |
hibombrer | hibombɾeɾ | n. ‘cockroach’ (eng); ‘kakerlak’ (ind) | |
hibua | hibua | n. ‘ceremonial house’ (eng); ‘rumah adat’ (ind) | |
hiebi | hiebi | n. ‘rainbow’ (eng); ‘pelangi’ (ind) | |
-hiem | -hiem | poss.inal. ‘3pl’ (eng) | |
hiembatan | hiembatan | n. ‘goatfish’ (eng); ‘ikan kumis’ (ind) | |
hien | hien | n.inal. ‘feces’ (eng); ‘tahi’ (ind) | |
hih | hih | n. ‘cloth’ (eng); ‘kain’ (ind) | |
hikop | hikop | vt. ‘kick’ (eng); ‘tendang’ (ind) | |
hikro | hikɾo | n. ‘gecko’ (eng); ‘cicak’ (ind) | |
hini | hini | part. ‘Neg’ (eng); ‘tidak’ (ind) | |
hinto | hinto | vt. ‘ask’ (eng); ‘tanya’ (ind) | |
hipu | hipu | 1. n. ‘lobster’ (eng); ‘sontong’ (ind) 2. n. ‘squid’ (eng); ‘cumi-cumi’ (ind) | |
hir | hiɾ | vt. ‘dry in sun’ (eng); ‘jemur’ (ind) | |
hir nahir | hiɾ nahiɾ | vi. ‘dry in sun’ (eng); ‘jemur’ (ind) | |
hirmin | hiɾmin | n. ‘glass’ (eng); ‘kaca’ (ind) | |
hitaren | hitaɾen | n. ‘insect sp.’ (eng); ‘belalang’ (ind) | |
hmar | hmaɾ | vt. ‘protect’ (eng); ‘pele’ (ind) | |
hna | hna | 1. n.inal. ‘belly’ (eng); ‘perut’ (ind) 2. n.inal. ‘pregnant’ (eng); ‘hamil’ (ind) | |
hna bi | hna bi | idiom. ‘full’ (eng); ‘kenyang’ (ind) | |
hna jer | hna dʒeɾ | idiom. ‘believe’ (eng); ‘percaya’ (ind) | |
hna kba | hna kba | n.inal. ‘intestines’ (eng); ‘tali perut’ (ind) | |
hna ruet | hna ɾuet | idiom. ‘happy’ (eng); ‘senang’ (ind) | |
hna vun | hna βun | n.inal. ‘belly-button’ (eng); ‘pusat perut’ (ind) | |
hnahi | hnahi | n. ‘hunger’ (eng); ‘kelaparan’ (ind) | |
-hne | -hne | ‘Pl Inal’ (eng) | |
hnir | hniɾ | n. ‘sandfly’ (eng); ‘agas’ (ind) | |
-ho | -ho | ‘Pl’ (eng) | |
homde | homde | vi. ‘hiccup’ (eng); ‘cegukan’ (ind) | |
homer | homeɾ | 1. n. ‘mushroom’ (eng); ‘jamur’ (ind) 2. n. ‘sea anemone’ (eng); ‘jamur laut’ (ind) | |
homia | homia | n. ‘cassowary’ (eng); ‘kasuari’ (ind) | |
honan | honan | n. ‘outrigger’ (eng); ‘seman’ (ind) | |
honno | honno | n. ‘roof’ (eng); ‘atap’ (ind) | |
hor | hoɾ | vi. ‘flow’ (eng); ‘alir’ (ind) | |
hora | hoɾa | n. ‘strait’ (eng); ‘selat’ (ind) | |
hov | hoβ | vt. ‘pick’ (eng); ‘petik’ (ind) | |
hovane | hoβane | n. ‘arrow’ (eng); ‘anakpanah’ (ind) | |
hovuav | hoβuaβ | 1. vt. ‘not know’ (eng); ‘tidak tahu’ (ind) 2. vt. ‘stupid’ (eng); ‘bodok’ (ind) | |
hrae | hɾae | v. ‘dig’ (eng); ‘gali’ (ind) | |
hre | hɾe | loc. ‘next to’ (eng); ‘di samping’ (ind) | |
hron | hɾon | n. ‘ocean’ (eng); ‘lautan’ (ind) | |
hu | hu | vi. ‘land’ (eng); ‘mendarat’ (ind) | |
huae | huae | n. ‘vegetable’ (eng); ‘sayur’ (ind) | |
huanna | huanna | vi. ‘work’ (eng); ‘kerja’ (ind) | |
huder | hudeɾ | vi. ‘go in’ (eng); ‘masuk’ (ind) | |
hue | hue | vt. ‘hunt’ (eng); ‘buru’ (ind) | |
hugbo | huɡbo | vo. ‘white’ (eng); ‘putih’ (ind) | |
huhu | huhu | n.inal. ‘breast’ (eng); ‘susu’ (ind) | |
huir | huiɾ | vi. ‘wash ashore’ (eng); ‘terdampal’ (ind) | |
hun | hun | vt. ‘stab’ (eng); ‘tikam’ (ind) | |
hun hov | hun hoβ | v. ‘knock down’ (eng); ‘jolok’ (ind) | |
hun ojat | hun odʒat | vt. ‘show’ (eng); ‘tunjuk’ (ind) | |
hunttet | hunttet | vt. ‘push’ (eng); ‘dorong’ (ind) | |
huokabu | huokabu | n. ‘shark’ (eng); ‘ikan hiu’ (ind) | |
hur | huɾ | n. ‘torch’ (eng); ‘obor’ (ind) | |
hurat | huɾat | n. ‘book’ (eng); ‘buku’ (ind) | |
hurto | huɾto | vt. ‘rub’ (eng); ‘gosok’ (ind) | |
hurtu | huɾtu | n. ‘comb’ (eng); ‘sisir’ (ind) | |
huv | huβ | n.inal. ‘male genitals’ (eng); ‘kelamin laki-laki’ (ind) | |
huvi | huβi | vo. ‘white’ (eng); ‘putih’ (ind) | |
hvatun | hβatun | n.inal. ‘tail’ (eng); ‘ekor’ (ind) | |
hvo | hβo | n. ‘end’ (eng); ‘ujung’ (ind) | |
hvojat | hβodʒat | n.inal. ‘lip’ (eng); ‘bibir’ (ind) | |
hvuat | hβuat | vi. ‘sail’ (eng); ‘berlayar’ (ind) | |
-i | -i | obj. ‘3sg’ (eng) | |
i- | i- | pron.cl. ‘3sg’ (eng) | |
ida | ida | vo. ‘sick’ (eng); ‘sakit’ (ind) | |
idi | idi | n. ‘banana’ (eng); ‘pisang’ (ind) | |
ih- | ih- | pron.cl. ‘3pl’ (eng) | |
ihi | ihi | pron. ‘3pl’ (eng); ‘dorang’ (ind) | |
ihra | ihɾa | vt. ‘look for’ (eng); ‘cari’ (ind) | |
ije | idʒe | pron. ‘3sg’ (eng); ‘dia’ (ind) | |
ikat | ikat | n. ‘crab’ (eng); ‘kepiting’ (ind) | |
imbo | imbo | n. ‘wife’ (eng); ‘isteri’ (ind) | |
imbri | imbɾi | n. ‘old woman’ (eng); ‘maitua’ (ind) | |
inar | inaɾ | n. ‘widow’ (eng); ‘janda’ (ind) | |
indaron | indaɾon | n. ‘young unmarried woman’ (eng); ‘perempuan muda’ (ind) | |
induviri | induβiɾi | n. ‘spring’ (eng); ‘mata air’ (ind) | |
inggo | iŋɡo | n. ‘woman’ (eng); ‘perempuan’ (ind) | |
ir | iɾ | vt. ‘weave’ (eng); ‘anyam’ (ind) | |
iran | iɾan | 1. n. ‘water’ (eng); ‘air’ (ind) 2. n. ‘river’ (eng); ‘kali’ (ind) | |
iran anien | iɾan anien | n. ‘crocodile’ (eng); ‘buaya’ (ind) | |
ire | iɾe | n. ‘day’ (eng); ‘hari’ (ind) | |
ire ari | iɾe aɾi | n. ‘Sunday’ (eng); ‘hari minggu’ (ind) | |
ire nandie | iɾe nandie | interrog. ‘when?’ (eng); ‘kapan?’ (ind) | |
irevne | iɾeβne | temp. ‘today’ (eng); ‘hari ini’ (ind) | |
iria | iɾia | deg. ‘very’ (eng); ‘sekali’ (ind) | |
itari | itaɾi | n. ‘rain’ (eng); ‘hujan’ (ind) | |
itup | itup | n. ‘fog’ (eng); ‘kabut’ (ind) | |
iva | iβa | n.prop. ‘Wandamen’ (eng); ‘Wandamen’ (ind) | |
iver | iβeɾ | 1. part. ‘again’ (eng); ‘lagi’ (ind) 2. part. ‘later’ (eng); ‘lagi’ (ind) | |
jabi | dʒabi | n. ‘person of the interior’ (eng); ‘orang pendalaman’ (ind) | |
jabo | dʒabo | n. ‘cuscus sp.’ (eng); ‘sejenis kuskus’ (ind) | |
jabonggwar | dʒaboŋɡʷaɾ | n. ‘sea fan’ (eng); ‘akar bahar’ (ind) | |
jabuo | dʒabuo | n. ‘ray sp.’ (eng); ‘sejenis ikan pari’ (ind) | |
jai | dʒai | 1. n. ‘grandparent’ (eng); ‘tete/nene’ (ind) 2. n. ‘grandchild’ (eng); ‘cucu’ (ind) | |
jamtna | dʒamtna | n. ‘door’ (eng); ‘besar’ (ind) | |
jar | dʒaɾ | n. ‘path/road’ (eng); ‘jalanan’ (ind) | |
jaru | dʒaɾu | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘pohon kasuari’ (ind) | |
jat | dʒat | n.inal. ‘skin’ (eng); ‘kulit’ (ind) | |
jatrir | dʒatɾiɾ | n. ‘dirt’ (eng); ‘kotoran’ (ind) | |
javin | dʒaβin | 1. vo. ‘hot’ (eng); ‘panas’ (ind) 2. vo. ‘spicy’ (eng); ‘pedis’ (ind) | |
jawar | dʒawaɾ | n. ‘reef’ (eng); ‘rep’ (ind) | |
jejev | dʒedʒeβ | n. ‘father’ (eng); ‘bapak’ (ind) | |
jem ekba | dʒem ekba | n. ‘father's younger brother’ (eng); ‘bapa ade’ (ind) | |
jem enae | dʒem enae | n. ‘father's older brother’ (eng); ‘bapa tua’ (ind) | |
jemham | dʒemham | n. ‘God’ (eng); ‘Tuhan’ (ind) | |
jen | dʒen | n. ‘mat’ (eng); ‘tikar’ (ind) | |
jet | dʒet | n. ‘mangrove worm’ (eng); ‘tambelo’ (ind) | |
jotbe | dʒotbe | n. ‘afternoon’ (eng); ‘sore’ (ind) | |
jotvo | dʒotβo | temp. ‘yesterday’ (eng); ‘kemarin’ (ind) | |
kabriae | kabɾiae | n. ‘breadfruit’ (eng); ‘sukun’ (ind) | |
kabuabu | kabuabu | n. ‘sea star’ (eng); ‘bintang laut’ (ind) | |
kae | kae | n. ‘sago chopsticks’ (eng); ‘gata papeda’ (ind) | |
kahnian | kahnian | n. ‘cucumber’ (eng); ‘ketimun’ (ind) | |
kai | kai | n. ‘bow’ (eng); ‘panah’ (ind) | |
kai agan | kai aɡan | n. ‘bow’ (eng); ‘panah’ (ind) | |
kai nahue | kai nahue | n. ‘bow’ (eng); ‘panah’ (ind) | |
kaih | kaih | deg. ‘little’ (eng); ‘sedikit’ (ind) | |
kaitnian | kaitnian | n. ‘rattan’ (eng); ‘rotan’ (ind) | |
kajavre | kadʒaβɾe | n. ‘sago stirrer’ (eng); ‘kore-kore papeda’ (ind) | |
kakai | kakai | 1. n. ‘grandparent’ (eng); ‘tete/nene’ (ind) 2. n. ‘grandchild’ (eng); ‘cucu’ (ind) | |
kakai imbri | kakai imbɾi | n. ‘grandmother’ (eng); ‘nene’ (ind) | |
kakai mdan | kakai mdan | n. ‘grandfather’ (eng); ‘tete’ (ind) | |
kakora | kakoɾa | v. ‘big’ (eng); ‘besar’ (ind) | |
kam | kam | vt. ‘break’ (eng); ‘patah’ (ind) | |
kama | kama | n. ‘shellfish sp.’ (eng); ‘bia lola’ (ind) | |
kamo | kamo | vo. ‘thick’ (eng); ‘tebal’ (ind) | |
kamuk | kamuk | n. ‘friend’ (eng); ‘sobat’ (ind) | |
kamuman | kamuman | n. ‘trevally’ (eng); ‘bobara’ (ind) | |
kamuman dinae | kamuman dinae | n. ‘trevally sp.’ (eng); ‘bobara besar’ (ind) | |
kamutu | kamutu | n. ‘anchor’ (eng); ‘jangkar’ (ind) | |
kaneba | kaneba | n. ‘honey’ (eng); ‘madu’ (ind) | |
kapopi | kapopi | n. ‘grouper’ (eng); ‘goropa’ (ind) | |
kapun | kapun | vt. ‘pull out’ (eng); ‘cabut’ (ind) | |
kapuran | kapuɾan | n. ‘pigeon sp.’ (eng); ‘merpati’ (ind) | |
kar | kaɾ | vt. ‘grate’ (eng); ‘kukur’ (ind) | |
kar | kaɾ | n. ‘thick bamboo sp.’ (eng); ‘bambu tebal’ (ind) | |
kari | kaɾi | n. ‘saltwater shellfish’ (eng); ‘bia laut’ (ind) | |
kari hian | kaɾi hian | n. ‘giant clam’ (eng); ‘bia kima’ (ind) | |
kariwen | kaɾiwen | n. ‘hermit crab’ (eng); ‘bilolo’ (ind) | |
karurawa | kaɾuɾawa | n. ‘fin’ (eng); ‘sirip’ (ind) | |
katu | katu | vt. ‘press together’ (eng); ‘jepit’ (ind) | |
kavuki | kaβuki | n. ‘corn’ (eng); ‘jagung’ (ind) | |
kba | kba | vo. ‘small’ (eng); ‘kecil’ (ind) | |
kbae | kbae | n. ‘neck’ (eng); ‘leher’ (ind) | |
kbae mare | kbae maɾe | idiom. ‘thirsty’ (eng); ‘haus’ (ind) | |
kbaetur | kbaetuɾ | n.inal. ‘throat’ (eng); ‘tenggorokan’ (ind) | |
kbrai | kbɾai | 1. vo. ‘wilted’ (eng); ‘layu’ (ind) 2. vo. ‘exhausted’ (eng); ‘lemas’ (ind) | |
kbun | kbun | n. ‘lake’ (eng); ‘danau’ (ind) | |
kddor | kddoɾ | vo. ‘cloudy’ (eng); ‘kabur’ (ind) | |
kdiar | kdiaɾ | n. ‘leech’ (eng); ‘lintah’ (ind) | |
kdor | kdoɾ | vo. ‘cloudy’ (eng); ‘kabur’ (ind) | |
kdur | kduɾ | n. ‘garden, work in garden’ (eng); ‘kebun, kerja kebun’ (ind) | |
ken | ken | n. ‘canoe shelter covering’ (eng); ‘kajang’ (ind) | |
ken | ken | vt. ‘follow’ (eng); ‘ikut’ (ind) | |
ker | keɾ | n. ‘sago waste’ (eng); ‘ela sagu’ (ind) | |
keret | keɾet | n. ‘canoe shelter’ (eng); ‘totanggo’ (ind) | |
kia | kia | vo. ‘bad’ (eng); ‘tidak baik’ (ind) | |
kibuni | kibuni | n. ‘goanna’ (eng); ‘soasoa’ (ind) | |
kih | kih | vt. ‘pare’ (eng); ‘kuliti’ (ind) | |
kimbo | kimbo | n. ‘chile pepper’ (eng); ‘rica’ (ind) | |
kirvi | kiɾβi | loc. ‘behind’ (eng); ‘di belakang’ (ind) | |
kit | kit | n.inal. ‘shoulder’ (eng); ‘bahu’ (ind) | |
kman | kman | n. ‘worm’ (eng); ‘cacing’ (ind) | |
kmar | kmaɾ | vo. ‘bitter’ (eng); ‘pahit’ (ind) | |
kmaren | kmaɾen | n. ‘barbed spear’ (eng); ‘kalawai’ (ind) | |
kmo | kmo | n. ‘brideprice’ (eng); ‘mas kawin’ (ind) | |
kmuae | kmuae | n. ‘cloud’ (eng); ‘awan’ (ind) | |
knae | knae | vo. ‘big’ (eng); ‘besar’ (ind) | |
kober | kobeɾ | n. ‘dirt’ (eng); ‘kotoran’ (ind) | |
kokor | kokoɾ | n. ‘chicken’ (eng); ‘ayam’ (ind) | |
kokor tor | kokoɾ toɾ | n. ‘chicken egg’ (eng); ‘telur ayam’ (ind) | |
kombur | kombuɾ | n. ‘heron’ (eng); ‘burung bangau’ (ind) | |
konori | konoɾi | n. ‘flute’ (eng); ‘suling’ (ind) | |
kopkov | kopkoβ | vt. ‘lie/deceive’ (eng); ‘tipu-tipu’ (ind) | |
korae | koɾae | n. ‘goanna sp.’ (eng); ‘buaya darat’ (ind) | |
kotem | kotem | num. ‘one’ (eng); ‘satu’ (ind) | |
kov | koβ | vt. ‘lie’ (eng); ‘tipu’ (ind) | |
kovihie | koβihie | n. ‘bird sp.’ (eng); ‘burung maleo’ (ind) | |
kra | kɾa | n. ‘language’ (eng); ‘bahasa’ (ind) | |
kra iva | kɾa iβa | n. ‘Wandamen language’ (eng); ‘bahasa Wandamen’ (ind) | |
kra mdemno | kɾa mdemno | n. ‘Yaur language’ (eng); ‘bahasa Yaur’ (ind) | |
kra umari | kɾa umaɾi | n.prop. ‘Umar language’ (eng); ‘bahasa Umar’ (ind) | |
krar | kɾaɾ | vt. ‘scratch’ (eng); ‘garuk’ (ind) | |
kravi | kɾaβi | n.inal. ‘rib’ (eng); ‘rusuk’ (ind) | |
kre | kɾe | n. ‘root’ (eng); ‘akar’ (ind) | |
krian | kɾian | n. ‘charcoal’ (eng); ‘arang’ (ind) | |
kro | kɾo | n. ‘snake’ (eng); ‘ular’ (ind) | |
kro dere | kɾo deɾe | n. ‘snake sp.’ (eng); ‘sejenis ular besar’ (ind) | |
kror | kɾoɾ | n. ‘mosquito’ (eng); ‘nyamuk’ (ind) | |
krre | kɾɾe | n.inal. ‘armpit’ (eng); ‘ketiak’ (ind) | |
kruau | kɾuau | vo. ‘gray’ (eng); ‘warna abu-abu’ (ind) | |
kte | kte | n. ‘octopus’ (eng); ‘gurita’ (ind) | |
ktun | ktun | n. ‘animal offspring’ (eng); ‘anak binatang’ (ind) | |
kuae | kuae | n.inal. ‘lungs’ (eng); ‘paru-paru’ (ind) | |
kuar | kuaɾ | n. ‘wave’ (eng); ‘ombak’ (ind) | |
kuar | kuaɾ | vt. ‘write’ (eng); ‘tulis’ (ind) | |
kubari | kubaɾi | n. ‘louse’ (eng); ‘kutu’ (ind) | |
kuber | kubeɾ | n. ‘butterfly’ (eng); ‘kupu-kupu’ (ind) | |
kumami | kumami | n. ‘sea cucumber’ (eng); ‘teripang’ (ind) | |
kuru | kuɾu | n. ‘beads’ (eng); ‘manik-manik’ (ind) | |
kvaru | kβaɾu | n. ‘bean’ (eng); ‘kacang’ (ind) | |
kvaru miar | kβaɾu miaɾ | n. ‘kidney bean’ (eng); ‘kacang merah’ (ind) | |
kvi | kβi | vo. ‘bengkok’ (eng); ‘bent’ (ind) | |
kvon | kβon | part. ‘long time’ (eng); ‘lama’ (ind) | |
kvut | kβut | vt. ‘tie’ (eng); ‘ikat’ (ind) | |
ma | ma | n.inal. ‘arm’ (eng); ‘tangan’ (ind) | |
maddun | maddun | n.inal. ‘finger’ (eng); ‘jari tangan’ (ind) | |
maddun jat | maddun dʒat | n.inal. ‘fingernail’ (eng); ‘kuku tangan’ (ind) | |
mae | mae | vi. ‘ashamed’ (eng); ‘malu’ (ind) | |
mae | mae | n. ‘cuscus’ (eng); ‘kuskus’ (ind) | |
mah | mah | vo. ‘cooked’ (eng); ‘masak’ (ind) | |
mah | mah | vi. ‘dance’ (eng); ‘dansa’ (ind) | |
mahat | mahat | part. ‘soon’ (eng); ‘sebentar’ (ind) | |
mahdiae | mahdiae | loc. ‘left’ (eng); ‘kiri’ (ind) | |
mahian | mahian | n. ‘widower’ (eng); ‘duda’ (ind) | |
maho | maho | n.prop. ‘Roon’ (eng); ‘Roon’ (ind) | |
mahor | mahoɾ | n. ‘urine’ (eng); ‘air kencing’ (ind) | |
mahrae | mahɾae | n. ‘coconut’ (eng); ‘kelapa’ (ind) | |
mahrae ari | mahɾae aɾi | n. ‘coconut water’ (eng); ‘air kelapa’ (ind) | |
mahrae be | mahɾae be | n. ‘green coconut’ (eng); ‘kelapa muda’ (ind) | |
mahrae mah | mahɾae mah | n. ‘ripe coconut’ (eng); ‘kelapa tua’ (ind) | |
mai | mai | n. ‘mother’ (eng); ‘mama’ (ind) | |
main | main | vo. ‘better’ (eng); ‘sembuh’ (ind) | |
makbrou | makbɾou | n. ‘triggerfish sp.’ (eng); ‘ikan kulit tebal’ (ind) | |
mambo | mambo | n. ‘husband’ (eng); ‘suami’ (ind) | |
mambriae | mambɾiae | n. ‘fruit bat’ (eng); ‘kelelawar’ (ind) | |
mambrut | mambɾut | n. ‘crown pigeon’ (eng); ‘mambruk’ (ind) | |
mamdu | mamdu | loc. ‘right’ (eng); ‘kanan’ (ind) | |
mamen | mamen | n. ‘fish-hook’ (eng); ‘mata kail’ (ind) | |
mamo | mamo | n. ‘earthquake’ (eng); ‘gempa’ (ind) | |
mamon | mamon | n.inal. ‘palm of hand’ (eng); ‘telapak tangan’ (ind) | |
man | man | vi. ‘sneeze’ (eng); ‘bersin’ (ind) | |
mananir | mananiɾ | n. ‘leader’ (eng); ‘pemimpin’ (ind) | |
maneta | maneta | n. ‘friend’ (eng); ‘teman’ (ind) | |
manggen | maŋɡen | n. ‘bird sp.’ (eng); ‘burung camar’ (ind) | |
manggombo | maŋɡombo | n. ‘dolphin’ (eng); ‘ikan babi’ (ind) | |
mani | mani | n. ‘oil’ (eng); ‘minyak’ (ind) | |
maniani | maniani | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘kemenyang’ (ind) | |
maniapu | maniapu | n. ‘broom’ (eng); ‘sapu’ (ind) | |
mare | maɾe | 1. vo. ‘dry’ (eng); ‘kering’ (ind) 2. vo. ‘shallow’ (eng); ‘dangkal’ (ind) | |
mare | maɾe | n. ‘low tide’ (eng); ‘meti’ (ind) | |
mare | maɾe | n. ‘year’ (eng); ‘tahun’ (ind) | |
mare din | maɾe din | n. ‘morning low tide’ (eng); ‘meti pagi’ (ind) | |
mare jot | maɾe dʒot | n. ‘afternoon low tide’ (eng); ‘meti sore’ (ind) | |
mare rojo | maɾe ɾodʒo | n. ‘night low tide’ (eng); ‘meti malam’ (ind) | |
mari | maɾi | vi. ‘laugh’ (eng); ‘tertawa’ (ind) | |
marrin | maɾɾin | vo. ‘tired’ (eng); ‘capai’ (ind) | |
mat | mat | 1. vi. ‘die’ (eng); ‘mati’ (ind) 2. vi. ‘out, put out’ (eng); ‘padam, kasi padam’ (ind) | |
mat | mat | vo. ‘heavy’ (eng); ‘berat’ (ind) | |
matehi | matehi | num. ‘five’ (eng); ‘lima’ (ind) | |
matehi kotem | matehi kotem | num. ‘six’ (eng); ‘enam’ (ind) | |
matin | matin | vt. ‘throw’ (eng); ‘lempar’ (ind) | |
maun | maun | n. ‘netbag’ (eng); ‘noken’ (ind) | |
mavar | maβaɾ | vo. ‘shatter’ (eng); ‘picah’ (ind) | |
mavtedih | maβtedih | num. ‘ten’ (eng); ‘sepuluh’ (ind) | |
mavu | maβu | n.inal. ‘elbow’ (eng); ‘siku’ (ind) | |
mbran | mbɾan | vo. ‘light’ (eng); ‘ringan’ (ind) | |
mbrar | mbɾaɾ | 1. vo. ‘long’ (eng); ‘panjang’ (ind) 2. vo. ‘far’ (eng); ‘jauh’ (ind) | |
mbre | mbɾe | vt. ‘see’ (eng); ‘lihat’ (ind) | |
mbre tavu | mbɾe taβu | idiom. ‘watch over’ (eng); ‘mengawasi’ (ind) | |
mbreh | mbɾeh | 1. vi. ‘empty’ (eng); ‘kosong’ (ind) 2. vi. ‘clean’ (eng); ‘bersih’ (ind) | |
mbren | mbɾen | n.inal. ‘tongue’ (eng); ‘lidah’ (ind) | |
mbrer | mbɾeɾ | 1. vo. ‘wide’ (eng); ‘lebar’ (ind) 2. vo. ‘spacious’ (eng); ‘luas’ (ind) | |
mbrrae | mbɾɾae | vo. ‘torn’ (eng); ‘sobek’ (ind) | |
mdan | mdan | n. ‘old man’ (eng); ‘paitua’ (ind) | |
mdar | mdaɾ | 1. vo. ‘old’ (eng); ‘tua’ (ind) 2. vo. ‘tough’ (eng); ‘keras’ (ind) | |
mdar | mdaɾ | n. ‘thorn’ (eng); ‘duri’ (ind) | |
mdar mden | mdaɾ mden | n. ‘sea urchin’ (eng); ‘duri babi’ (ind) | |
mde | mde | n.inal. ‘chin’ (eng); ‘dagu’ (ind) | |
mdemno | mdemno | n.prop. ‘Yaur’ (eng); ‘Yaur’ (ind) | |
mdiaweh | mdiaweh | n. ‘sky’ (eng); ‘langit’ (ind) | |
mdih | mdih | n. ‘palm sp.’ (eng); ‘sejenis nibung’ (ind) | |
mdir | mdiɾ | vo. ‘sour’ (eng); ‘asam’ (ind) | |
mdit | mdit | n. ‘sap’ (eng); ‘getah’ (ind) | |
mdut | mdut | vi. ‘shady’ (eng); ‘sombar’ (ind) | |
mdut hien | mdut hien | n. ‘dew’ (eng); ‘embun’ (ind) | |
mduv | mduβ | vo. ‘true’ (eng); ‘betul’ (ind) | |
mgre | mɡɾe | vo. ‘destroyed’ (eng); ‘hancur’ (ind) | |
mhe | mhe | n. ‘sago swamp’ (eng); ‘dusun sagu’ (ind) | |
mhen | mhen | n. ‘bamboo’ (eng); ‘bambu’ (ind) | |
mhiar | mhiaɾ | temp. ‘day after tomorrow’ (eng); ‘lusa’ (ind) | |
mhie | mhie | n. ‘tree bark’ (eng); ‘kulit lawan’ (ind) | |
mhior | mhioɾ | vo. ‘sweat’ (eng); ‘keringat’ (ind) | |
mhov | mhoβ | vo. ‘fall’ (eng); ‘terlepas’ (ind) | |
miar | miaɾ | vo. ‘red’ (eng); ‘merah’ (ind) | |
mkat | mkat | 1. vo. ‘green’ (eng); ‘hijau’ (ind) 2. vo. ‘raw’ (eng); ‘mentah’ (ind) | |
mmiar | mmiaɾ | vo. ‘fine’ (eng); ‘halus’ (ind) | |
mmor | mmoɾ | vo. ‘bright’ (eng); ‘terang’ (ind) | |
mmor | mmoɾ | vt. ‘kiss’ (eng); ‘cium (orang)’ (ind) | |
mmu | mmu | vo. ‘mute’ (eng); ‘bisu’ (ind) | |
mna | mna | n. ‘bird’ (eng); ‘burung’ (ind) | |
mna ruau | mna ɾuau | n. ‘pigeon sp.’ (eng); ‘burung kumkum’ (ind) | |
mna titer | mna titeɾ | n. ‘yellow bird of paradise’ (eng); ‘cenderawasih kuning’ (ind) | |
mnai | mnai | n. ‘fat’ (eng); ‘lemak’ (ind) | |
mnam | mnam | vt. ‘chew’ (eng); ‘kunya’ (ind) | |
mnieh | mnieh | vo. ‘thin’ (eng); ‘tipis’ (ind) | |
mnih | mnih | vo. ‘flat’ (eng); ‘rata’ (ind) | |
mnih hini | mnih hini | idiom. ‘difficult’ (eng); ‘susah’ (ind) | |
mnue | mnue | vo. ‘out’ (eng); ‘habis’ (ind) | |
mo | mo | vo. ‘ripe’ (eng); ‘masak’ (ind) | |
moduar | moduaɾ | vi. ‘yawn’ (eng); ‘menguap’ (ind) | |
moga | moɡa | n. ‘crow sp.’ (eng); ‘burung gagak’ (ind) | |
moh | moh | 1. vr. ‘rest’ (eng); ‘istirahat’ (ind) 2. vr. ‘stop’ (eng); ‘berhenti’ (ind) | |
mon | mon | n.inal. ‘feelings’ (eng); ‘perasaan dalam hati’ (ind) | |
mor | moɾ | loc. ‘inside’ (eng); ‘di dalam’ (ind) | |
mor | moɾ | n. ‘room’ (eng); ‘kamar’ (ind) | |
morir | moɾiɾ | n. ‘fish sp.’ (eng); ‘samandar’ (ind) | |
mot | mot | n. ‘baked sago’ (eng); ‘sagu bakar’ (ind) | |
mot aka | mot aka | n. ‘ball-shaped sago’ (eng); ‘sagu bola’ (ind) | |
mot hoda | mot hoda | n. ‘oven-baked sago’ (eng); ‘sagu forna’ (ind) | |
mot kvaru | mot kβaɾu | n. ‘sago-bean mixture’ (eng); ‘papeda kacang’ (ind) | |
mot mahrae | mot mahɾae | n. ‘sago-coconut mixture’ (eng); ‘sagu kelapa’ (ind) | |
mot mhen | mot mhen | n. ‘bamboo sago’ (eng); ‘sagu bulu’ (ind) | |
mot nahunta | mot nahunta | n. ‘sago pancake’ (eng); ‘sinole’ (ind) | |
mta | mta | n.inal. ‘eye’ (eng); ‘mata’ (ind) | |
mta gadi | mta ɡadi | n.inal. ‘ankle’ (eng); ‘mata kaki’ (ind) | |
mta rur | mta ɾuɾ | n.inal. ‘tear’ (eng); ‘air mata’ (ind) | |
mtan | mtan | vo. ‘sharp’ (eng); ‘tajam’ (ind) | |
mtat | mtat | vi. ‘afraid’ (eng); ‘takut’ (ind) | |
mten | mten | n. ‘sand’ (eng); ‘pasir’ (ind) | |
mtet | mtet | 1. n.inal. ‘forehead’ (eng); ‘testa’ (ind) 2. n.inal. ‘brain’ (eng); ‘otak’ (ind) | |
mtor | mtoɾ | quant. ‘many’ (eng); ‘banyak’ (ind) | |
mtto | mtto | vo. ‘cut off’ (eng); ‘putus’ (ind) | |
mtur | mtuɾ | vo. ‘quiet’ (eng); ‘diam’ (ind) | |
muai | muai | n. ‘spinach sp.’ (eng); ‘bayam’ (ind) | |
muan | muan | n. ‘slave’ (eng); ‘budak’ (ind) | |
muani | muani | n. ‘evil spirit’ (eng); ‘suanggi’ (ind) | |
mun | mun | vo. ‘pulled out’ (eng); ‘tercabut’ (ind) | |
munia | munia | n. ‘spear’ (eng); ‘tombak’ (ind) | |
munua | munua | n. ‘tuna sp.’ (eng); ‘cakalang’ (ind) | |
mur | muɾ | n. ‘breadfruit’ (eng); ‘sukun’ (ind) | |
mut | mut | vt. ‘vomit’ (eng); ‘muntah’ (ind) | |
naden | naden | n. ‘freshwater shellfish’ (eng); ‘bia kali’ (ind) | |
nadi | nadi | vl. ‘pray’ (eng); ‘berdoa’ (ind) | |
nadukruau | nadukɾuau | n. ‘crown pigeon’ (eng); ‘mambruk’ (ind) | |
nae | nae | n. ‘leaf’ (eng); ‘daun’ (ind) | |
nae | nae | n.inal. ‘not want’ (eng); ‘tidak mau’ (ind) | |
nae mkat | nae mkat | n. ‘parrotfish sp.’ (eng); ‘ikan kakatua’ (ind) | |
nagombrar | naɡombɾaɾ | n. ‘bandicoot’ (eng); ‘tikus tanah’ (ind) | |
nagri | naɡɾi | n. ‘turtle sp.’ (eng); ‘penyu sisik’ (ind) | |
nahir | nahiɾ | n. ‘sun’ (eng); ‘matahari’ (ind) | |
nahit | nahit | n. ‘clothing’ (eng); ‘pakaian’ (ind) | |
naho | naho | n. ‘sago ribs’ (eng); ‘pelepa sagu’ (ind) | |
nain han | nain han | n. ‘older sister’ (eng); ‘kakak perempuan’ (ind) | |
nain kba | nain kba | n. ‘younger sister’ (eng); ‘ade perempuan’ (ind) | |
najat | nadʒat | n. ‘plate’ (eng); ‘piring’ (ind) | |
nakari | nakaɾi | n. ‘fish’ (eng); ‘ikan’ (ind) | |
nakbun | nakbun | n. ‘goanna’ (eng); ‘soasoa’ (ind) | |
nakrih | nakɾih | n. ‘crazy person’ (eng); ‘orang gila’ (ind) | |
nambrar | nambɾaɾ | n. ‘dugong’ (eng); ‘duyung’ (ind) | |
nambrer | nambɾeɾ | n. ‘ray sp.’ (eng); ‘sejenis ikan pari’ (ind) | |
namdeva mbrer | namdeβa mbɾeɾ | n. ‘owl’ (eng); ‘burung hantu’ (ind) | |
namdiawe | namdiawe | n. ‘star’ (eng); ‘bintang’ (ind) | |
namdih | namdih | n. ‘flower’ (eng); ‘bunga’ (ind) | |
namdir | namdiɾ | n. ‘citrus fruit’ (eng); ‘jeruk’ (ind) | |
nanaimno | nanaimno | n. ‘river spirit’ (eng); ‘hantu kali’ (ind) | |
nanambre | nanambɾe | n.inal. ‘vision’ (eng) | |
nanan | nanan | n. ‘food’ (eng); ‘makanan’ (ind) | |
nandie | nandie | interrog. ‘what?’ (eng); ‘apa?’ (ind) | |
nandowain | nandowain | n. ‘mast’ (eng); ‘tiang layar’ (ind) | |
naniet | naniet | n. ‘orphan’ (eng); ‘piatu’ (ind) | |
nano | nano | v. ‘shake’ (eng); ‘goyang’ (ind) | |
nanumen | nanumen | n. ‘fly’ (eng); ‘lalat’ (ind) | |
nao | nao | n. ‘cat’ (eng); ‘kucing’ (ind) | |
narier | naɾieɾ | n. ‘door’ (eng); ‘pintu’ (ind) | |
naror | naɾoɾ | n. ‘thing’ (eng); ‘barang’ (ind) | |
naru | naɾu | 1. vt. ‘gather’ (eng); ‘kumpul’ (ind) 2. vt. ‘mix’ (eng); ‘campur’ (ind) | |
narur | naɾuɾ | n. ‘fire’ (eng); ‘api’ (ind) | |
natar | nataɾ | n. ‘firefly’ (eng); ‘kunang-kunang’ (ind) | |
natu | natu | vt. ‘send’ (eng); ‘kirim’ (ind) | |
naven | naβen | n. ‘canoe’ (eng); ‘perahu’ (ind) | |
navhi gehia | naβhi ɡehia | n. ‘scorpion’ (eng); ‘kalajengking’ (ind) | |
navirei | naβiɾei | n.prop. ‘Nabire’ (eng); ‘Nabire’ (ind) | |
navne | naβne | pron.dem. ‘this one’ (eng); ‘barang ini’ (ind) | |
navre | naβɾe | n. ‘pot’ (eng); ‘belanga’ (ind) | |
navte | naβte | pron.dem. ‘that one’ (eng); ‘barang itu’ (ind) | |
ne | ne | vi. ‘sleep’ (eng); ‘tidur’ (ind) | |
nebu | nebu | vt. ‘hang’ (eng); ‘gantung’ (ind) | |
nehae | nehae | vi. ‘crawl’ (eng); ‘merayap’ (ind) | |
neman | neman | vi. ‘float’ (eng); ‘terapung’ (ind) | |
nemde | nemde | vt. ‘dream’ (eng); ‘mimpi’ (ind) | |
nerui | neɾui | vi. ‘roll’ (eng); ‘terguling’ (ind) | |
neudam | neudam | vt. ‘chase’ (eng); ‘kejar’ (ind) | |
nggoni | ŋɡoni | n.prop. ‘(tribe)’ (eng); ‘(suku)’ (ind) | |
niai | niai | vi. ‘angry’ (eng); ‘marah’ (ind) | |
nian | nian | n. ‘betel’ (eng); ‘sirih’ (ind) | |
nin | nin | vt. ‘look at’ (eng); ‘nonton’ (ind) | |
nin ariri | nin aɾiɾi | vt. ‘choose’ (eng); ‘pilih’ (ind) | |
nine | nine | n. ‘ant’ (eng); ‘semut’ (ind) | |
ninniae | ninniae | vt. ‘search’ (eng); ‘cari’ (ind) | |
niot | niot | vr. ‘disappear’ (eng); ‘hilang’ (ind) | |
noh | noh | vt. ‘smell’ (eng); ‘cium’ (ind) | |
noman | noman | n. ‘man’ (eng); ‘laki-laki’ (ind) | |
noman han | noman han | n. ‘older brother’ (eng); ‘kakak laki-laki’ (ind) | |
noman kba | noman kba | n. ‘younger brother’ (eng); ‘ade laki-laki’ (ind) | |
nomtu | nomtu | n. ‘person’ (eng); ‘orang’ (ind) | |
nomtuho kotem | nomtuho kotem | num. ‘twenty’ (eng); ‘dua puluh’ (ind) | |
nori | noɾi | n. ‘hole’ (eng); ‘lobang’ (ind) | |
noven | noβen | n. ‘today’ (eng); ‘hari ini’ (ind) | |
nowa | nowa | part. ‘jadi’ (ind) | |
nu | nu | n. ‘place’ (eng); ‘tempat’ (ind) | |
nuae | nuae | n. ‘village’ (eng); ‘kampung’ (ind) | |
nuar | nuaɾ | vt. ‘hear’ (eng); ‘dengar’ (ind) | |
nubobua | nubobua | n. ‘mud’ (eng); ‘lumpur’ (ind) | |
nudim | nudim | temp. ‘tomorrow’ (eng); ‘besok’ (ind) | |
nuevua | nueβua | interrog. ‘where?’ (eng); ‘di mana?’ (ind) | |
nugori | nuɡoɾi | n. ‘wound’ (eng); ‘luka’ (ind) | |
nuhman | nuhman | n. ‘island’ (eng); ‘pulau’ (ind) | |
nuhra | nuhɾa | n. ‘blood’ (eng); ‘darah’ (ind) | |
nukba | nukba | quant. ‘little’ (eng); ‘sedikit’ (ind) | |
nukba vua | nukba βua | temp. ‘short period of time’ (eng); ‘waktu sedikit’ (ind) | |
nune | nune | 1. v. ‘know’ (eng); ‘tahu’ (ind) 2. v. ‘remember’ (eng); ‘ingat’ (ind) 3. v. ‘think’ (eng); ‘pikir’ (ind) | |
nuvnane | nuβnane | loc. ‘there’ (eng); ‘di situ’ (ind) | |
nuvne | nuβne | loc. ‘here’ (eng); ‘di sini’ (ind) | |
o | o | n.inal. ‘mouth’ (eng); ‘mulut’ (ind) | |
o | o | vo. ‘swollen’ (eng); ‘bengkak’ (ind) | |
odu | odu | n. ‘smoke’ (eng); ‘asap’ (ind) | |
oh | oh | n. ‘paddle’ (eng); ‘penggayung, dayung’ (ind) | |
ojae | odʒae | n. ‘steam’ (eng); ‘uap’ (ind) | |
oma | oma | part. ‘but’ (eng); ‘tapi’ (ind) | |
onae | onae | n.inal. ‘tooth’ (eng); ‘gigi’ (ind) | |
onaehnin | onaehnin | n.inal. ‘gums’ (eng); ‘gusi’ (ind) | |
ono | ono | n. ‘turtle’ (eng); ‘penyu’ (ind) | |
opun | opun | n. ‘bamboo stem’ (eng); ‘gelega’ (ind) | |
ore | oɾe | n. ‘nest’ (eng); ‘sarang’ (ind) | |
ori | oɾi | n. ‘sea spirit’ (eng); ‘hantu laut’ (ind) | |
oro | oɾo | part. ‘also’ (eng); ‘juga’ (ind) | |
oro | oɾo | n. ‘banyan sp.’ (eng); ‘pohon beringin’ (ind) | |
oro | oɾo | vo. ‘gone bad’ (eng); ‘basi’ (ind) | |
ot | ot | vt. ‘read’ (eng); ‘baca’ (ind) | |
oten | oten | temp. ‘day before yesterday’ (eng); ‘kemarin dulu’ (ind) | |
otet | otet | vt. ‘say to’ (eng); ‘bilang sama’ (ind) | |
otnai | otnai | vt. ‘call’ (eng); ‘panggil’ (ind) | |
otov | otoβ | vt. ‘tell to do’ (eng); ‘suruh’ (ind) | |
ovrro | oβɾɾo | vi. ‘whistle’ (eng); ‘siul’ (ind) | |
pah | pah | n. ‘rice’ (eng); ‘beras/nasi’ (ind) | |
pandar | pandaɾ | n. ‘thunder’ (eng); ‘guntur’ (ind) | |
pandija | pandidʒa | n. ‘gun’ (eng); ‘senjata’ (ind) | |
parigi | paɾiɡi | n. ‘well’ (eng); ‘sumur’ (ind) | |
parir | paɾiɾ | vt. ‘whittle’ (eng); ‘cincang’ (ind) | |
pe | pe | vo. ‘deaf’ (eng); ‘tuli’ (ind) | |
pipi | pipi | n. ‘money’ (eng); ‘uang’ (ind) | |
pitiauwer | pitiauweɾ | n. ‘cockatoo sp.’ (eng); ‘kakatua raja’ (ind) | |
po | po | part. ‘just, very’ (eng); ‘saja, sekali’ (ind) | |
ponda | ponda | n. ‘pandanus’ (eng); ‘daun pandan’ (ind) | |
popoki | popoki | n. ‘eggplant’ (eng); ‘terong’ (ind) | |
poroip | poɾoip | n. ‘flute’ (eng); ‘suling’ (ind) | |
puh | puh | n. ‘cat’ (eng); ‘kucing’ (ind) | |
puh | puh | vo. ‘straight’ (eng); ‘lurus’ (ind) | |
ra | ɾa | vi. ‘go’ (eng); ‘pergi’ (ind) | |
ra ga | ɾa ɡa | vi. ‘walk’ (eng); ‘jalan kaki’ (ind) | |
ran | ɾan | n. ‘stick’ (eng); ‘ranting kayu’ (ind) | |
rar | ɾaɾ | n. ‘fence’ (eng); ‘pagar’ (ind) | |
raroni | ɾaɾoni | n. ‘ray sp.’ (eng); ‘ikan pari burung besar’ (ind) | |
rat | ɾat | n. ‘raiding group’ (eng); ‘pasukan’ (ind) | |
rawe | ɾawe | n. ‘thread’ (eng); ‘benang’ (ind) | |
rawojan | ɾawodʒan | n. ‘barbed spear’ (eng); ‘kalawai’ (ind) | |
ret | ɾet | n. ‘needle’ (eng); ‘jarum’ (ind) | |
revo | ɾeβo | vt. ‘lick’ (eng); ‘jilat’ (ind) | |
-ri | -ɾi | ‘?’ (eng) | |
ria | ɾia | part. ‘until’ (eng); ‘sampai’ (ind) | |
ria tiav | ɾia tiaβ | part. ‘already’ (eng); ‘sudah’ (ind) | |
riavu | ɾiaβu | vo. ‘itch’ (eng); ‘gatal’ (ind) | |
rien | ɾien | n. ‘centipede’ (eng); ‘kaki seribu’ (ind) | |
rien | ɾien | n.inal. ‘voice’ (eng); ‘suara’ (ind) | |
rier | ɾieɾ | vt. ‘close’ (eng); ‘tutup’ (ind) | |
rier | ɾieɾ | vi. ‘go down’ (eng); ‘turun’ (ind) | |
rirbo | ɾiɾbo | vo. ‘black’ (eng); ‘hitam’ (ind) | |
rma | ɾma | vi. ‘come’ (eng); ‘datang’ (ind) | |
rmajo | ɾmadʒo | vi. ‘fall asleep’ (eng); ‘tertidur’ (ind) | |
rman | ɾman | 1. vt. ‘squeeze’ (eng); ‘peras’ (ind) 2. vt. ‘refine (sago)’ (eng); ‘ramas (sagu)’ (ind) | |
rmu | ɾmu | vi. ‘hide’ (eng); ‘sembunyi’ (ind) | |
rojo | ɾodʒo | n. ‘night’ (eng); ‘malam’ (ind) | |
ron | ɾon | n. ‘house’ (eng); ‘rumah’ (ind) | |
ron ari | ɾon aɾi | n. ‘church’ (eng); ‘gereja’ (ind) | |
ron rih | ɾon ɾih | n. ‘event house’ (eng); ‘rumah dansa’ (ind) | |
rov | ɾoβ | n. ‘fish-scale’ (eng); ‘sisik’ (ind) | |
roviemde | ɾoβiemde | v. ‘forget’ (eng); ‘lupa’ (ind) | |
rrae | ɾɾae | vt. ‘tear’ (eng); ‘sobek’ (ind) | |
rru | ɾɾu | vt. ‘drift’ (eng); ‘hanyut’ (ind) | |
rturtu | ɾtuɾtu | vi. ‘go up’ (eng); ‘naik’ (ind) | |
ruet | ɾuet | vo. ‘good’ (eng); ‘baik’ (ind) | |
rui | ɾui | vt. ‘fold’ (eng); ‘lipat’ (ind) | |
rui | ɾui | n. ‘mountain’ (eng); ‘gunung’ (ind) | |
rui | ɾui | v. ‘sing’ (eng); ‘menyanyi’ (ind) | |
rui | ɾui | vo. ‘yellow’ (eng); ‘kuning’ (ind) | |
rundain | ɾundain | n. ‘wok’ (eng); ‘kuali’ (ind) | |
rur | ɾuɾ | vt. ‘fetch’ (eng); ‘pergi ambil’ (ind) | |
rut | ɾut | vt. ‘pull’ (eng); ‘tarik’ (ind) | |
siriwadiome | siɾiwadiome | n.prop. ‘person’ (eng) | |
t- | t- | pron.cl. ‘1pl in’ (eng) | |
ta | ta | vt. ‘smoke’ (eng); ‘asar’ (ind) | |
tagwah | taɡʷah | vi. ‘separated’ (eng); ‘terpisah’ (ind) | |
tah | tah | 1. n. ‘salt’ (eng); ‘garam’ (ind) 2. n. ‘saltwater’ (eng); ‘air garam’ (ind) | |
tam | tam | quant. ‘all’ (eng); ‘semua’ (ind) | |
tambriev | tambɾieβ | loc. ‘in front’ (eng); ‘di depan’ (ind) | |
tanggrui | taŋɡɾui | vt. ‘pass’ (eng); ‘lewat’ (ind) | |
tar | taɾ | vt. ‘pound (sago)’ (eng); ‘tokok (sagu)’ (ind) | |
tara | taɾa | 1. n. ‘axe’ (eng); ‘kampak’ (ind) 2. n. ‘harpoon’ (eng); ‘penikam’ (ind) | |
tari | taɾi | n.inal. ‘tendon’ (eng); ‘urat’ (ind) | |
tarto | taɾto | vt. ‘cut’ (eng); ‘potong’ (ind) | |
tarvu | taɾβu | n.inal. ‘nape of neck’ (eng); ‘batang leher’ (ind) | |
tarvuh | taɾβuh | v. ‘spit’ (eng); ‘meludah’ (ind) | |
tat | tat | vi. ‘cry’ (eng); ‘menangis’ (ind) | |
tat | tat | n. ‘tree’ (eng); ‘pohon’ (ind) | |
tatai | tatai | n. ‘father’ (eng); ‘bapak’ (ind) | |
tauher | tauheɾ | vt. ‘imitate’ (eng); ‘tiru’ (ind) | |
tava | taβa | vt. ‘strike’ (eng); ‘tokok’ (ind) | |
tavariati | taβaɾiati | n. ‘shellfish sp.’ (eng); ‘bia jari lima’ (ind) | |
tbon | tbon | vt. ‘find’ (eng); ‘dapat’ (ind) | |
te | te | 1. prep. ‘Loc’ (eng); ‘di’ (ind) 2. prep. ‘Instr’ (eng); ‘dengan’ (ind) | |
tet | tet | n. ‘ladder’ (eng); ‘tangga’ (ind) | |
tetnane | tetnane | loc. ‘there’ (eng); ‘di situ’ (ind) | |
tetne | tetne | loc. ‘here’ (eng); ‘di sini’ (ind) | |
tetom | tetom | part. ‘then’ (eng); ‘baru’ (ind) | |
ti | ti | vi. ‘dive’ (eng); ‘molo’ (ind) | |
ti | ti | n. ‘palm ribs’ (eng); ‘pelepa’ (ind) | |
tiap | tiap | vi. ‘finished’ (eng); ‘selesai’ (ind) | |
tiav | tiaβ | part. ‘stop!’ (eng); ‘sudah!’ (ind) | |
tihor | tihoɾ | vi. ‘sink’ (eng); ‘tenggelam’ (ind) | |
timuri | timuɾi | n. ‘cassava’ (eng); ‘singkong’ (ind) | |
tira | tiɾa | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘matoa’ (ind) | |
tirvuah | tiɾβuah | vi. ‘go out’ (eng); ‘ke luar’ (ind) | |
titnue | titnue | vi. ‘surprised’ (eng); ‘kaget’ (ind) | |
tmmajo | tmmadʒo | n. ‘sleepiness’ (eng); ‘mengantuk’ (ind) | |
tnam | tnam | vt. ‘plant’ (eng); ‘tanam’ (ind) | |
tnin | tnin | vt. ‘peek at’ (eng); ‘lur’ (ind) | |
tnu | tnu | vt. ‘cook’ (eng); ‘masak’ (ind) | |
to | to | vt. ‘measure’ (eng); ‘ukur’ (ind) | |
to | to | n. ‘sugarcane’ (eng); ‘tebu’ (ind) | |
tobi | tobi | n. ‘arrow’ (eng); ‘jubi’ (ind) | |
toh- | toh- | pron.cl. ‘3du’ (eng) | |
tohue | tohue | 1. interrog. ‘why?’ (eng); ‘kenapa?’ (ind) 2. interrog. ‘how many?’ (eng); ‘berapa?’ (ind) | |
tom- | tom- | pron.cl. ‘1tr ex’ (eng) | |
tom- | tom- | pron.cl. ‘2tr’ (eng) | |
tomi | tomi | v. ‘play’ (eng); ‘main’ (ind) | |
tomun | tomun | vi. ‘live’ (eng); ‘hidup’ (ind) | |
tonane | tonane | part. ‘like that’ (eng); ‘begitu’ (ind) | |
tone | tone | part. ‘like this’ (eng); ‘begini’ (ind) | |
tor | toɾ | n.inal. ‘bone’ (eng); ‘tulang’ (ind) | |
tor | toɾ | vt. ‘count’ (eng); ‘hitung’ (ind) | |
tor | toɾ | n.inal. ‘egg’ (eng); ‘telur’ (ind) | |
tot | tot | vi. ‘sit’ (eng); ‘duduk’ (ind) | |
tot- | tot- | pron.cl. ‘1tr in’ (eng) | |
tote | tote | part. ‘like that’ (eng); ‘begitu’ (ind) | |
tpe | tpe | n. ‘lightning’ (eng); ‘kilat’ (ind) | |
trai | tɾai | 1. n.inal. ‘flesh’ (eng); ‘daging’ (ind) 2. n.inal. ‘body’ (eng); ‘badan’ (ind) 3. n.inal. ‘fruit’ (eng); ‘buah’ (ind) | |
trai | tɾai | n. ‘tuber’ (eng); ‘ubi’ (ind) | |
traida | tɾaida | n. ‘sickness’ (eng); ‘penyakit’ (ind) | |
tratra | tɾatɾa | part. ‘slow’ (eng); ‘lambat’ (ind) | |
tri | tɾi | n. ‘palm sp.’ (eng); ‘sejenis nibung’ (ind) | |
trier | tɾieɾ | vi. ‘fall’ (eng); ‘jatuh’ (ind) | |
trit | tɾit | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘ketapang’ (ind) | |
-trohi | -tɾohi | poss.inal. ‘3tr’ (eng) | |
trohi | tɾohi | pron. ‘3tr’ (eng); ‘dorang tiga’ (ind) | |
-tromi | -tɾomi | poss.inal. ‘1tr ex’ (eng) | |
tromi | tɾomi | pron. ‘1tr ex’ (eng); ‘kitong tiga, kami tiga’ (ind) | |
-tromu | -tɾomu | poss.inal. ‘2tr’ (eng) | |
-trote | -tɾote | poss.inal. ‘3tr in’ (eng) | |
trote | tɾote | pron. ‘1tr in’ (eng); ‘kitong tiga, kita tiga’ (ind) | |
truamu | tɾuamu | pron. ‘2tr’ (eng); ‘kamu tiga’ (ind) | |
trui | tɾui | vi. ‘jump’ (eng); ‘lompat’ (ind) | |
ttan | ttan | vt. ‘cover’ (eng); ‘tutupi’ (ind) | |
tter | tteɾ | prep. ‘Comit’ (eng); ‘dengan’ (ind) | |
ttet | ttet | vo. ‘strong’ (eng); ‘kuat’ (ind) | |
ttian | ttian | vt. ‘throw away’ (eng); ‘buang’ (ind) | |
ttom | ttom | vi. ‘allowed to’ (eng); ‘boleh’ (ind) | |
tu | tu | vi. ‘go landwards’ (eng); ‘ke darat’ (ind) | |
tuar | tuaɾ | n. ‘mangrove’ (eng); ‘bakau’ (ind) | |
tuat | tuat | vt. ‘buy’ (eng); ‘beli’ (ind) | |
tui | tui | vt. ‘poison’ (eng); ‘bobatu’ (ind) | |
tur | tuɾ | n. ‘shellfish sp.’ (eng); ‘triton’ (ind) | |
tuvo | tuβo | n. ‘male initiate’ (eng); ‘laki-laki sudah gemblen’ (ind) | |
tvar | tβaɾ | vt. ‘split’ (eng); ‘belah’ (ind) | |
tvav | tβaβ | vt. ‘wash’ (eng); ‘cuci’ (ind) | |
tvder | tβdeɾ | vo. ‘fall suddenly’ (eng); ‘rubuh’ (ind) | |
tvon | tβon | vt. ‘inform’ (eng); ‘kasitahu’ (ind) | |
tvre | tβɾe | vt. ‘untie’ (eng); ‘lepaskan’ (ind) | |
tvu | tβu | vo. ‘blunt’ (eng); ‘tumpul’ (ind) | |
u | u | n.inal. ‘seed’ (eng); ‘biji’ (ind) | |
udu | udu | vt. ‘give birth to’ (eng); ‘lahirkan’ (ind) | |
uggae | uɡɡae | n. ‘frog’ (eng); ‘kodok’ (ind) | |
uhapui | uhapui | n. ‘clan name’ (eng); ‘marga’ (ind) | |
uhre | uhɾe | n. ‘mango’ (eng); ‘mangga’ (ind) | |
umari | umaɾi | n.prop. ‘Umar’ (eng); ‘Umar’ (ind) | |
umen | umen | vt. ‘drink’ (eng); ‘minum’ (ind) | |
uppar | uppaɾ | vt. ‘shatter’ (eng); ‘kasi picah’ (ind) | |
ur | uɾ | n. ‘scar’ (eng); ‘bekas luka’ (ind) | |
ur | uɾ | vt. ‘take’ (eng); ‘bawa’ (ind) | |
uradi | uɾadi | n. ‘white cockatoo’ (eng); ‘kakatua putih’ (ind) | |
urbuar | uɾbuaɾ | vo. ‘rotten’ (eng); ‘busuk’ (ind) | |
ure | uɾe | n. ‘shrimp’ (eng); ‘udang’ (ind) | |
uret | uɾet | n. ‘hill’ (eng); ‘bukit’ (ind) | |
urojae | uɾodʒae | vi. ‘breathe’ (eng); ‘bernapas’ (ind) | |
uru | uɾu | n.inal. ‘body hair’ (eng); ‘bulu’ (ind) | |
urvih | uɾβih | vi. ‘get up’ (eng); ‘berdiri’ (ind) | |
ut | ut | v. ‘cuki’ (ind) | |
utan | utan | 1. n. ‘sago flour’ (eng); ‘isi sagu’ (ind) 2. n. ‘sago porridge’ (eng); ‘papeda’ (ind) | |
utat | utat | n. ‘machete’ (eng); ‘parang’ (ind) | |
ute | ute | 1. vi. ‘draw water’ (eng); ‘timba’ (ind) 2. vi. ‘scoop out’ (eng); ‘palu’ (ind) | |
uten | uten | n.inal. ‘back’ (eng); ‘belakang’ (ind) | |
utentor | utentoɾ | n.inal. ‘spine’ (eng); ‘punggung’ (ind) | |
utinho kotem | utinho kotem | num. ‘one hundred’ (eng); ‘seratus’ (ind) | |
utu | utu | vt. ‘cut down’ (eng); ‘tebang’ (ind) | |
utu | utu | n. ‘louse’ (eng); ‘kutu’ (ind) | |
uv | uβ | vt. ‘hit’ (eng); ‘pukul’ (ind) | |
uvtu | uβtu | vt. ‘tumbuk’ (ind) | |
va | βa | vo. ‘naked’ (eng); ‘telanjang’ (ind) | |
vae | βae | vt. ‘catch, land’ (eng); ‘tangkap, hinggap’ (ind) | |
vaen | βaen | n. ‘dog’ (eng); ‘anjing’ (ind) | |
vaerih | βaeɾih | 1. vt. ‘press down on’ (eng); ‘tekan’ (ind) 2. vt. ‘play’ (eng); ‘putar’ (ind) | |
vahi | βahi | loc. ‘below’ (eng); ‘di bawah’ (ind) | |
vambu | βambu | n. ‘seaweed’ (eng); ‘gusumi’ (ind) | |
var | βaɾ | n.inal. ‘liver’ (eng); ‘hati’ (ind) | |
varon | βaɾon | n.inal. ‘chest’ (eng); ‘dada’ (ind) | |
vato | βato | vt. ‘request’ (eng); ‘pesan’ (ind) | |
-ve | -βe | ||
ve | βe | vt. ‘give’ (eng); ‘kasih’ (ind) | |
ve nerui | βe neɾui | vt. ‘roll’ (eng); ‘kasi guling’ (ind) | |
vehiai | βehiai | vt. ‘bait hook’ (eng); ‘gate-gate’ (ind) | |
vehiv | βehiβ | vt. ‘hug’ (eng); ‘peluk’ (ind) | |
vene | βene | vt. ‘put’ (eng); ‘taru’ (ind) | |
vetapira | βetapiɾa | n. ‘fish sp.’ (eng); ‘ikan tengiri’ (ind) | |
vhi | βhi | n.inal. ‘bottom’ (eng); ‘pantat’ (ind) | |
vhu | βhu | n. ‘blister’ (eng); ‘bisul’ (ind) | |
viak | βiak | n.prop. ‘Biak’ (eng); ‘Biak’ (ind) | |
-vie | -βie | poss.inal. ‘1sg’ (eng) | |
-viemi | -βiemi | poss.inal. ‘1pl ex’ (eng) | |
vih | βih | vt. ‘open’ (eng); ‘buka’ (ind) | |
virae | βiɾae | n. ‘weather’ (eng); ‘cuaca’ (ind) | |
viso | βiso | n. ‘female initiate’ (eng); ‘perempuan’ (ind) | |
vit | βit | vt. ‘shoot (bow)’ (eng); ‘panah’ (ind) | |
vivav | βiβaβ | loc. ‘outside’ (eng); ‘di luar’ (ind) | |
vnane | βnane | dem. ‘yonder’ (eng); ‘sana’ (ind) | |
vne | βne | dem. ‘this’ (eng); ‘ini’ (ind) | |
-vo | -βo | ‘Art’ (eng) | |
vo | βo | part. ‘Q’ (eng) | |
vodar | βodaɾ | n. ‘flood’ (eng); ‘banjir’ (ind) | |
von | βon | n. ‘wasp’ (eng); ‘lebah’ (ind) | |
vondite | βondite | vi. ‘first’ (eng); ‘duluan’ (ind) | |
vov | βoβ | 1. vt. ‘share’ (eng); ‘berbagi’ (ind) 2. vt. ‘sell’ (eng); ‘jual’ (ind) | |
vramogre | βɾamoɡɾe | n. ‘outrigger-boom rod’ (eng); ‘mata naju’ (ind) | |
-vre | -βɾe | poss.inal. ‘3sg’ (eng) | |
vre | βɾe | vt. ‘boil’ (eng); ‘rebus’ (ind) | |
vrie | βɾie | n. ‘forest’ (eng); ‘hutan’ (ind) | |
vruah | βɾuah | v. ‘blow’ (eng); ‘tiup’ (ind) | |
-vte | -βte | poss.inal. ‘1pl in’ (eng) | |
vte | βte | dem. ‘that’ (eng); ‘itu’ (ind) | |
vu | βu | n. ‘knot’ (eng); ‘buku/ikatan’ (ind) | |
-vua | -βua | poss.inal. ‘2sg’ (eng) | |
vuahi | βuahi | quant. ‘few’ (eng); ‘beberapa’ (ind) | |
-vuamu | -βuamu | poss.inal. ‘2pl’ (eng) | |
vuav ser | βuaβ seɾ | v. ‘feel around for’ (eng); ‘raba-raba’ (ind) | |
vue | βue | vt. ‘miss target’ (eng); ‘tidak kena’ (ind) | |
vueh | βueh | vt. ‘cover’ (eng); ‘tutupi’ (ind) | |
vuot | βuot | n. ‘land’ (eng); ‘tanah’ (ind) | |
vur | βuɾ | vi. ‘go home’ (eng); ‘pulang’ (ind) | |
wa | wa | part. ‘to where?’ (eng); ‘ke mana?’ (ind) | |
wae | wae | n. ‘edge’ (eng); ‘pinggir’ (ind) | |
wae | wae | interj. ‘oh’ (eng); ‘sayang’ (ind) | |
wae | wae | n. ‘taro’ (eng); ‘bete’ (ind) | |
waejambon | waedʒambon | n. ‘taro’ (eng); ‘keladi’ (ind) | |
wagu | waɡu | n. ‘arrow’ (eng); ‘anakpanah’ (ind) | |
wahi | wahi | n. ‘tree kangaroo’ (eng); ‘kanguru pohon’ (ind) | |
waikeri | waikeɾi | n.prop. ‘(tribe)’ (eng); ‘(suku)’ (ind) | |
waivo | waiβo | n. ‘hornbill’ (eng); ‘burung tahun-tahun’ (ind) | |
wamua | wamua | n. ‘tree sp.’ (eng); ‘kayu merah’ (ind) | |
wanggar | waŋɡaɾ | n. ‘rat’ (eng); ‘tikus rumah’ (ind) | |
wani | wani | part. ‘then’ (eng); ‘baru’ (ind) | |
wara | waɾa | n. ‘firstborn’ (eng); ‘sulung’ (ind) | |
wari | waɾi | n. ‘rope’ (eng); ‘tali’ (ind) | |
wat | wat | vt. ‘bite’ (eng); ‘gigit’ (ind) | |
waun | waun | v. ‘speak’ (eng); ‘bicara’ (ind) | |
waun mdu | waun mdu | vi. ‘whisper’ (eng); ‘bisik’ (ind) | |
wav | waβ | vt. ‘wait’ (eng); ‘tunggu’ (ind) | |
wavakre | waβakɾe | n.prop. ‘Yeretuar’ (eng); ‘Yeretuar’ (ind) | |
wavun | waβun | n. ‘fireplace’ (eng); ‘tungku api’ (ind) | |
wawar | wawaɾ | vt. ‘sew’ (eng); ‘jahit’ (ind) | |
wen | wen | vo. ‘full’ (eng); ‘penuh’ (ind) | |
wonggian | woŋɡian | n. ‘board’ (eng); ‘papan’ (ind) | |
wopapuh | wopapuh | n. ‘foam’ (eng); ‘busa’ (ind) | |
woriori | woɾioɾi | n. ‘bird sp.’ (eng); ‘burung nuri’ (ind) |