OUTOFPAPUA database: Lexicons of the West Papuan language area

‘not much left’; ‘is te segghen, datter niet meer vã en resteert’

‘when it's done or has been made’; ‘als dat ghedaen ofte ghemaeckt is’

‘dust, ash’; ‘stof, assche’

‘ingenuity, understanding’; ‘vernuft, verstant’

‘ingenuity, understanding’; ‘vernuft, verstant’

‘root’; ‘wortel’

‘concerned, interested’; ‘aengaende, belangende’

‘in the end’; ‘in't leste’

‘scourge’; ‘geesselen’

‘before’; ‘voor, te weten voor yemants aengesicht’

‘it has been said, but’; ‘is gheseyt, maer, ofte doch’

‘costume, manners’; ‘costuyme, maniere’

‘have, be’; ‘hebben, wesen, nae dat den sin is mede-brengende’

‘young brother or sister’; ‘jongher broeder, of suster’

‘sincere, pious’; ‘oprecht, vroom’

‘learn’; ‘leeren’

‘uncleanliness’; ‘buylicheyt, onreynicjeyt’

‘incite’; ‘nackekelen, opritsen, als twee honden tegen malcanoeren’

‘accuse someone’; ‘beschuldigen yemant’

‘alas, woe is me’; ‘helaes, ay-my, wee my’

‘religion, faith’; ‘religie, geloof’

‘for, with the end that’; ‘op dat, ten eynde dat’

‘grateful’; ‘danckbaer zyn’

‘wie-waeter’

‘vanquish’; ‘overwinnen’

‘insect, worm’; ‘een duysent-veé, worm’

‘entire world of heaven and earth, but is also used for an understanding of certain countries’; ‘de gantsche werelt van hemel ende aerde, maer wert oock gebruyckt voor een begrijp van sekere landen’

‘lands above the wind’

‘lands below the wind’

‘big road’; ‘heerbare, den grooten wech’

‘omen from which one can learn or observe something’; ‘een teecken, waer uyt men yets mercken, of waernemen kan’

‘something that is laid under something else, like a plank or a mat to put rice or something on top of it’; ‘'t ghene ergens onder gheleyt wert, op datter yets anders op gheleyt werde, ghelijckmen soude seggen, dat plancken ofte matten op de vloer geleyt worden, om rijs of dierghelijcke daer op te legghen’

‘foot-bank’; ‘voet-banck’

‘tapestry’; ‘tapisserije’

‘surname, name of lineage’; ‘bynaem, toenaem van geslachte’

‘ruin, violate’; ‘versuymen, verstoffen, overtreden’

‘matchmaker’; ‘een coppelaerster’

‘ginger’; ‘gengber’

‘wise’; ‘wijs’

‘god’; ‘godt’

‘god’; ‘godt’

‘have breakfast’; ‘ontbijten’

‘pestle (of a mortar)’; ‘een stamper, als van een mortier, etc’

‘fine’; ‘fijn’

‘front of a ship or pirogue’; ‘'t voorste van een schip, of prauw’

‘k.o. eagle’; ‘een vogel die wij kiekendief heten’

‘tailor’; ‘cleermaecker’

‘game’; ‘een spelle’

‘quarrel a lot, enraged, angry’; ‘seer kijven, in toorn ontsteecken zijn, jtem toornicheyt’

‘angry, anger’; ‘bertoorut sijn, jtem toornicheyt’

‘very, very much so’; ‘al te, al te seer’

‘I, my, us’; ‘ick, my, ons’

‘bring, take’; ‘haelen, nemen’

‘borrow, receive on loan’; ‘ontleenen, of te leen ontfangen’

‘scatter’; ‘stropen’

‘stink’; ‘stinckende, dat aenkomt, of daer 't buyz in comt’

‘murder, run amuck’; ‘wert gebruyckt, soo wanneer yemant desperaet zijnde als in sijn eygé doot loopt, jtem is te segghen, overvallen, vermoorden, bestormen etc’

‘single’; ‘ydel ofte ledich’

‘spread (as of a mat)’; ‘spreyen, als een matte spreyen’

‘flog’; ‘geesselen’

‘four’; ‘viere’

‘forty’; ‘veertick’

‘stomach’; ‘de mage’

‘liver’; ‘de lever’

‘gall, bile’; ‘de galle’

‘almost’; ‘by, nae by’

‘forgive someone who has committed crimes’; ‘vergeven yemant die misdaen heeft, wert oock gebruyckt voor verfchové’

‘own, keep some goods for oneself’; ‘besitten, eenighe goederen voor eyghen houden’

‘son or daughter, all kinds of young animals or people’; ‘soone ofte dochter, van aller ghedierten jonghen alsmen segghen wil mans-persoon ofte, vrouwpersoon’

‘de kamer van een gas’

‘young shoot of a banana tree’; ‘de jonghe scheute van een bonannes boom, die uit de wortel uytspruyt’

‘key’; ‘een sleutel’

‘virgin’; ‘een maecht’

‘skipper’; ‘een schipper’

‘boy’

‘arrow from a bow’; ‘pijl vá een booch’

‘arrow’; ‘een pijl’

‘girl’

‘orphaned child’; ‘een weeskint’

‘six’; ‘ses’

‘number’; ‘cijfferletter’

‘raise, elevate’; ‘opheffen, verheffen’

‘fleet of ships’; ‘een vlote van schepen’

‘get wood from forest or elsewhere’; ‘hout halen daert is 'tzy uit bosch ofte elders’

‘by similarity’; ‘by gelijckenisse’

‘dog’; ‘een hont’

‘revile, mock, if someone promises something and does not deliver’; ‘beschimpen, bespotten, als yemant yet beloven ende niet gheven’

‘thoughts’; ‘gedachten’

‘hot (as from a fire, etc)’; ‘heet, dat van 't vuyr heet gheworden is, als hete spijze etc’

‘you’; ‘ghy’

‘vineyard’; ‘wijn-gaerd’

‘strong wind’; ‘stercken wint’

‘wind’; ‘wint’

‘storm wind’; ‘storm-wint’

‘it's better if’; ‘het is beter als’

‘it's better if I go’; ‘'tis beter dat ick daer ghae’

‘burn’; ‘branden’

‘cause a nuisance’; ‘overlast doen’

‘in my opinion’; ‘mijns bedunckens’

‘float in the water’; ‘drijven in't waeter’

‘goose’; ‘een gans’

‘rice pestle’; ‘een rijs-stamper’

‘lead, take’; ‘leyden, brengen’

‘middle, between’; ‘midden, tusschen’

‘offer’; ‘aenbieden’

‘throat’; ‘de strot’

‘spin yarn’; ‘spinnen het garen’

‘cucumber’; ‘comcommers’

‘cucumber’; ‘ende, concommer’

‘bump, strike’; ‘flaep, baeck’

‘crushed, pulverised, melted’; ‘vermorselt, ghepulviriseert, gesmolten’

‘have a chest’; ‘borst hebben’

‘'t vuyz is ge-reeckent, jtem’

‘mat’; ‘mat’

‘when’; ‘wanneer’

‘what is that’; ‘wat is dat’

‘what are you doing with that?’; ‘wat moeyt ghy u daer mede?’

‘what it's called’; ‘hoe heetmen dat’

‘stones’; ‘steenen’

‘een dove role’

‘bladder’; ‘de liese, de blase’

‘tiger’; ‘een tijger’

‘light weight’; ‘licht van gewichte’

‘fleet’; ‘vlote’

‘current’; ‘stroom’

‘stir the pot’; ‘de pot aenroeren’

‘dreygen’; ‘dreygen’

‘heron, egret ?’; ‘een rijger’

‘meaning of something’; ‘beduydenisse erghens van’

‘know’; ‘te weten’

‘yield of someone’; ‘de inkomste van yemant, of de gerechticheyt, die yemant betaelt wert, als: van have-gelt, ende viergelijcke’

‘pleasure’; ‘wellust, playsier’

‘grind’; ‘slijpen’

‘origin’; ‘oorsprock, of-comste’

‘sour’; ‘suyr’

‘smoke’; ‘roock’

‘fry’; ‘braeden’

‘afternoon’; ‘nae-midbach stont’

‘palace’; ‘conincks-paleys’

‘varnish, that which gives hair its shine ?’; ‘vernis, 't welc de verwen haeren glans geeft’

‘capon’; ‘een capoen’

‘roof’; ‘dack’

‘on top’; ‘boven op’

‘at his own expense’; ‘tot sijnen laste’

‘charge him’; ‘hem te laste geven ofte stellen’

‘fold, arrange, set next to each other’; ‘vougen, schicken, setten sijn neven malcanderen’

‘in other words’; ‘ofte’

‘omen that something will happen or can be expected’; ‘voor-teecken dat yets geschiede sal, of te verwachten is’

‘stormwind’; ‘storm-wint’

‘first century of the world’; ‘d'eerste eeuwe des werelts’

‘clouds’; ‘wolcken’

‘at first’; ‘eerstelijck’

‘chicken’; ‘een hoen’

‘small chicken’; ‘een crieltgen, cleyn haentgen’

‘chick’; ‘een kiecken’

‘water’; ‘waeter’

‘stream flows quickly’; ‘de beecke, oft riviere loot sterck aff’

‘strong current’; ‘sterck-lopend-water’

‘saliva’; ‘speecksel’

‘salt water’; ‘sout-waeter’

‘tears’; ‘traenen’

‘rose water’; ‘rose waeter’

‘rose water’; ‘rosen-water’

‘high tide’; ‘twaeter wast’

‘rising water’; ‘wassende waeter’

‘brackish water’; ‘brack-waeter’

‘falling water’; ‘vallende waeter’

‘milk’; ‘melck’

‘fresh water’; ‘versch-waeter’

‘cradle’; ‘een wieghe’

‘swing, cradle’; ‘een wiege’

‘without understanding, rude’; ‘sonder verstant, wetenschap, bot’

‘turn around, turn one's body’; ‘zijn lichaem, sich selven omkeren’

‘go to earn a living’; ‘gaen om den kost te soecken’

‘quarrel, bicker with each other’; ‘kijven, crackelen teghen malkanderen’

‘narrative, presentation, oration, harangue’; ‘een relaes, propoost, oratie, harangue’

‘that what someone needs to wash’; ‘'t gunt yemat te wasschen heeft’

‘give smack of oneself’; ‘is reuck van sich geven’

‘mistake’; ‘een vercken’

‘sow doesn't want to take a husband’; ‘de seuge en wil niet spelen met den beer’

‘bacon’; ‘speck’

‘bloom’; ‘bloeyen’

‘virtualie’

‘have a concubine’; ‘boelere, concubineren’

‘that work has already been accomplished’; ‘dat werck is al volbracht’

‘word’; ‘een woort’

‘speak in a friendly and amicable manner’; ‘vriendelijck en minnelijck spreecken’

‘marry’; ‘trouwen’

‘set on fire, burn’; ‘in brant steecken, verbranden want’

‘swell of the sea’; ‘diningen vande zee’

‘braided basket’; ‘een gevlochten corff’

‘moorden ende wedermoorden ghebruycken int accorderen van coopmanschap’

‘piety, devotion, virtue’; ‘godsalicheydt, jtem werden bactian ghenaemt de deuchde, als bermherticheyt, milt-dadicheyt etc’

‘piety, devotion, virtue’; ‘godsalicheydt, jtem werden bactian ghenaemt de deuchde, als bermherticheyt, milt-dadicheyt etc’

‘rhino’; ‘renoster’

‘body’; ‘een lichaem’

‘stand up, stand on end’; ‘staen, staen over eynde’

‘k.o. shirt’; ‘een cleetgien datme aent boven-inf draecht’

‘play dice, game’; ‘dobbelen, tuysschen’

‘right, how’; ‘gelijk, ghelijck als jtem hoe’

‘share’; ‘deelen’

‘part, portion’; ‘deel, portie’

‘thus, also’; ‘aldus, alsoo’

‘right, how’; ‘gelijk, ghelijck als jtem hoe’

‘thus, also’; ‘aldus, alsoo’

‘mock, tease’; ‘begecken, bespotten’

‘shoulders’; ‘schouders’

‘good, well’; ‘goet, wel’

‘k.o. bird’; ‘een vogheltgien dat by ons quickstaertgien gheheten werrt, een door een metaphoram wort soo genaemt een mensche, die van 'teen op 'tander loopt, en gelijck als vervliecht’

‘repair something ?’; ‘yet toe-maecken, toestellen’

‘subject, citizen’; ‘ondersaten, jtem gebruyctment, alsmen wil seggen de ghemeene man ofte borger’

‘gain, make profit’; ‘winst, profijt doen’

‘back’; ‘rugghe’

‘pot, pan’; ‘een pot, panne’

‘daily expenses, shopping’; ‘'t ghene men daghelijcs moet copen tot onderhoudinghe van't huyshouden, of vande keucken, jtem, oncosten, vertere’

‘retaliate’; ‘vergelden’

‘sail’; ‘seylen’

‘turn something around’; ‘yet omkeren’

‘person having done a vow, devoted to a person?’; ‘een gelubde’

‘axe’; ‘een bijle’

‘one who cannot be still, or rest, because of some strength and craziness or thoughts that restrain him’; ‘die niet stil wesen, of ruste kan 'tzy van wegen eenige stecte ende cranckheyt ofte gedachten, die hem 'trusten verhimderen’

‘widower’; ‘weduwenaer’

‘spit out saliva’; ‘speecksel-uitspouwen’

‘widow’; ‘weduwe-vrouwe’

‘pluckhayzen’

‘swollen’; ‘gheswollen’

‘swollen’; ‘geswollen’

‘bank’; ‘een banck’

‘lender, market-goer’; ‘dispensier, rente-meester, mart-ganger’

‘vane, flag’; ‘vaen, vlagge’

‘with haste’; ‘metter haest’

‘wake, stand up from a lying position’; ‘wacker werden, opstaen alsmen gelegen is’

‘shelter, roof without walls under which to shelter something from the rain and sunshine’; ‘een schuyze, een dack sonder wanden om yet onder te setten uit den regen ende sonne-schijn’

‘often, many times’; ‘dickwils, menichmael’

‘many kinds’; ‘veelderley’

‘many types’; ‘veel-derley’

‘many, very’; ‘veele, seer’

‘corpse (of person or animal)’; ‘een doot lichaem van mensche ofte vee’

‘reproach, rise, stand up’; ‘verwijten, oprijsen, opstaen’

‘whistle, hand pipe’; ‘fluyte, hant-pijpe’

‘cushion, pillowcase’; ‘een cussen, cussen-sloop’

‘set the table, prepare’; ‘de tafel decken, toebereyden’

‘cut the throat of an animal’; ‘een beest de keel afsteecken’

‘throw to the ground’; ‘ter aerden werpen’

‘despise’; ‘verachten’

‘assistance, support in war’; ‘assistentie, bystant in oorloge’

‘nail something’; ‘spijckeren, nagelen yets’

‘sweaty’; ‘besweet’

‘perpetrator’; ‘dader’

‘glowing coals’; ‘gloeyende colen’

‘sit on the windward side, so that the canoe will not heel too much or capsize’; ‘aen de loef sitten, om dat de prauwe niet te seer hellen ofte omslaen sal’

‘boeyen’

‘veranda’; ‘af-dack, gelderije’

‘some, all kinds of things, of whatever kind, because’; ‘eenigh, alderhande, van wat soorte het sy, want’

‘some thing’; ‘eenigh dinck’

‘in whatever way’; ‘eenighsints’

‘all kinds’; ‘allerley’

‘someone’; ‘yemant’

‘all sorts of goods’; ‘yet wats men ghebzuycktet oock voor alderhande roerende goederen’

‘some things only, all sorts of goods, whatever it may be’; ‘sommige maer, doch het is oock te seggen alderhande, wat het zy’

‘sometimes’; ‘somtijts’

‘how much’; ‘hoe veel’

‘how far etc’; ‘hoe verre etc’

‘how long’; ‘hoe langhe’

‘heavy’; ‘swaer’

‘west’; ‘west’

‘baby’; ‘eenen baert’

‘excrement from a corpse’; ‘de uitvaert van eenen doden toemaecken, ende becostige 'tgunt daer aen vast is’

‘bundle of wood or straw tied together’; ‘een bondel dat van hout of stroo t'samen ghebonden is’

‘prosper’; ‘welvaeren, voorspoet’

‘lay flat as if to soothe’; ‘plat nederleggen, gelijck als om te susten’

‘pointing used in writing Arabic letters’; ‘de puntgens ende teeckent gens diemen int arabisch schrift gebruyckt voor vocalen’

‘hutgiens, lichte huskens’

‘dieu’

‘recently’; ‘cortelinghs’

‘that's the first time he's done that’; ‘dats d'eerste reyse dat hy dat doet’

‘half-clothed, walks into the house at the same time, before being ready to go out’; ‘half gecleet, gelijckinen in huys loopt, eermen gecleet is om uit te gaen’

‘deny’; ‘lochenen’

‘lie down, recline’; ‘nederliggen, leunen’

‘whistle’; ‘fleuten’

‘besides, next to’; ‘nevens, benevens’

‘comb’; ‘cammen’

‘comb’; ‘kemmen’

‘swear, curse’; ‘sweren, vloecken’

‘spoon out food’; ‘de spijse opscheppen’

‘when two people oppose each other, stand and quarrel and argue’; ‘seghtmen als twee personen tegens malcanderen staen en guozren ende pzeutelen’

‘language’; ‘een taele daer van komt’

‘nat-maecken’

‘wash’; ‘wasschen’

‘that's enough’; ‘'tis genoech’

‘walking ramp’; ‘een loop-schanse’

‘punish’; ‘straffen, bekyven’

‘kneel’; ‘knielen’

‘stock, club’; ‘een stock, cluppel’

‘rung of a ladder or buttons’; ‘sporte van een ladder, jtem knopen die inde tacke zijn’

‘bet’; ‘wedden’

‘representative of the Sultan in a place’; ‘stadthouder des conincx in een Landt’

‘lisp’; ‘lispen’

‘scream, yell’; ‘crijsschen, schreeuwē’

‘shout’; ‘schreeuwen’

‘cough’; ‘hoesten’

‘stone’; ‘een steen’

‘lodestone’; ‘seyl-steen’

‘k.o. stone’; ‘toet-steen’

‘k.o. blue stone’; ‘blaeuwe key-steen’

‘touchstone’; ‘toetsteen’

‘lodestone’; ‘seyl-steen’

‘read’; ‘lesen’

‘tell, narrate’; ‘propoosten, verhalingen, vertellingen’

‘commit adultery’; ‘overspel doen’

‘smell’; ‘de reucke, die in eenich dinck is, die geroocken wert’

‘to take’; ‘brengen’

‘bring back’; ‘weder-brengen’

‘afbrengen, wert oock gebruyckt coopmanschap voor affslaen, ende sijne waren minder loven’

‘lift up’; ‘om hoge brengen’

‘onion’; ‘ajuyn’

‘leek’; ‘loock’

‘shadow of a man or animal’; ‘schaduwe van een mensch, of beeste’

‘pay’; ‘betalen’

‘keep a promise, accomplish’; ‘zijn belofte betalen, ofte vol brengen’

‘do usually’; ‘gewoon sijn’

‘duck’; ‘eent-voghel’

‘duck’; ‘een eynt-vogel’

‘frog’; ‘een kick-vorsch’

‘frog’; ‘kickvorsch’

‘satisfy the masses, quieten the masses’; ‘de luyden bevredighen’

‘row’; ‘roeyen’

‘artillery, weaponry’; ‘geschut’

‘stand, stand up’; ‘staen, over eynde staen’

‘go’; ‘gaen’

‘go hand-in-hand’; ‘gaen hant aen hant’

‘go forth’; ‘al voorwaerts uit gaen’

‘go for a walk with a child’; ‘met het kint gaen wandelen, keueren, ofte draghen’

‘vouleren’

‘dice, gamble’; ‘dobbelen, tuysschen, spelen’

‘let that happen too’; ‘laet dat alsoo berijen’

‘what is the status, or how are the things in Ambon’; ‘hoe staet het, of hoe zijn de saecken al gelegen op Ambon’

‘to move’; ‘sich verroeren’

‘cleave, split’; ‘cloven, splijten’

‘ration of food etc’; ‘rantsoen van eetwaren ende yet diergelijcken’

‘pan’; ‘panne’

‘wind (of yarn)’; ‘opwinden als gaeren’

‘stake, like in a garden’; ‘een staeck, als een thuyn-staeck’

‘not yet’; ‘noch niet’

‘well’; ‘'tmach wel wesen’

‘rainbow’; ‘een regen-boge’

‘yarn for sewing, cord’; ‘gaeren om te naeyen, jtem int generael een draet’

‘thread is broken’; ‘den draet is aen stucken’

‘correct, true’; ‘waer, waerachtich’

‘piece of land’; ‘een acker’

‘trading town’; ‘een coopstadt’

‘opposite of mal-ensinado’; ‘het contrarie van mal-ensinado’

‘aposteunie’

‘pant’; ‘hygen’

‘defecate’; ‘sijn gevoech doen’

‘learn’; ‘leeren’

‘forgive someone who has committed crimes’; ‘vergeven yemant die misdaen heeft, wert oock gebruyckt voor verfchové’

‘have children’; ‘kinderen crijgen’

‘have a chest’; ‘borst hebben’

‘smoke’; ‘roocken’

‘share’; ‘deelen’

‘rush, hurry’; ‘haesten’

‘deed’; ‘een daet’

‘button up, like one's doublet’; ‘cnopen, als sijn wambays etc’

‘love’; ‘lief-hebben’

‘speak’; ‘spreecken’

‘promise, agree, contract’; ‘belofte, accoort, contract’

‘pray’; ‘bidden’

‘lie’; ‘liegen’

‘stammer’; ‘stameren’

‘bite’; ‘bijten’

‘cut with scissors’; ‘afscheeren’

‘necessary, have to do’; ‘van node zijn, van doen hebben’

‘joke’; ‘is boerten ende jocken’

‘idolatrous’; ‘af-godt’

‘idol, idolatrous’; ‘af-godt’

‘follow’; ‘vervolgen’

‘take care’; ‘sorge dragen’

‘take care, take heed’; ‘sorge dragen, acht nemen’

‘remember’; ‘ghedencken, ghedachtig zijn’

‘snotty, have a cold’; ‘snottich, vercouwent zijn’

‘een basse’

‘anchor’; ‘anckeren’

‘hasten’; ‘verhaesten’

‘gild, cover in gold’; ‘vergulden’

‘enjoy oneself, play’; ‘sich verlustigen, spelen’

‘play, enjoy oneself’; ‘spelen, sich verlustighen’

‘commit adultery’; ‘overspel doen’

‘name, named’; ‘noemen, genoemt werden’

‘swim’; ‘swemmen’

‘swim having something in one's hands’; ‘al-swemmende yet in handen, by sich, of over sich hebben’

‘obtain, acquire’; ‘verkrijgen, verwerven’

‘go back, retreat’; ‘deynsen achterwaerts’

‘measure’; ‘af-meten’

‘wander in the jungle’; ‘doolen int bosch’

‘wander in forest’; ‘dolen int bosch’

‘cover in silver’; ‘versilveren’

‘depict’; ‘afbeelden’

‘abuse’; ‘abuyseren’

‘wrongdoing, commit a mistake’; ‘misdoen, faute begaen’

‘pay the greatest respects and show humility to someone’; ‘de grootste eerbiedinge ende verootmoedinge yemant doen’

‘circumcise foreskin’; ‘besnijden de voorhuyt’

‘fearful, scared’; ‘met vreese, bangh zijn’

‘meet’; ‘ontmoeten’

‘covered in tin or lead’; ‘vertinnen, verloden’

‘write, paint’; ‘schrijven, schilderen’

‘shine, have a sheen’; ‘schijnen, of glants van sich geven’

‘sad’; ‘droevig zijn’

‘big’; ‘groot’

‘iron’; ‘yser’

‘I’; ‘ick’

‘yes (as an answer to a question)’; ‘wert oock in't antwoorden gebruyckt voor ja’

‘I'm worried 'of heart'’; ‘ick ben ongerust van herten’

‘waer op den anderen dan by courtoisije weder antwoort, mohon pada alla, cassie pada beta &c’

‘I have my own mind to speak, I am able to speak, or I can speak my words’; ‘ick hebbe mijnen mont wel tot mijnen wille om te spreecken ick be wel ter tale, ofte ick can mijn woort wel doen’

‘my intention is to go to the Moluccas’; ‘mijn voornemen, of opset, is nae de molucken’

‘my wife’; ‘mijn huysvrouwe’

‘ick breeck u l propoost’

‘ick vervloecke dien wech’

‘female’; ‘twijsken van gedierten’

‘calf (of leg)’; ‘cuyt van been’

‘right’; ‘recht’

‘make right’; ‘recht maecken’

‘shellfish (generic)’; ‘mosselen, stecken, ende al wat in de sulcke huyskens, of schelpen woont’

‘midwife’; ‘vroey-vrouwe’

‘lips’; ‘lippen’

‘seed’; ‘saet’

‘eyeball’; ‘oogen-appel’

‘bread crumbs’; ‘crumelen van broot’

‘stance, pose’; ‘stont, pose’

‘grasshopper’; ‘een sprinck-haen’

‘say, tell’; ‘tellen, verhalen, vertellen’

‘ontschicken 'thuysraet’

‘room, separated area’; ‘camer, dierghelijcke afschutseld’

‘incite’; ‘gaen over en weder clappe, quaet-stoocken, oprockenen’

‘doubtful’; ‘twijffel-moedigh zijn’

‘destroy, violate’; ‘verderven, schenden’

‘destruction, violation’; ‘verderf, schendinge’

‘animal’; ‘een beest’

‘iguana’; ‘een leguaen’

‘bent, crooked’; ‘gebogen, scheef’

‘ruthless, fierce’; ‘corsel, wreet’

‘wife’; ‘huysvrouwe’

‘star’; ‘een sterre’

‘hate’; ‘haeten’

‘excellent or supreme pleasure’; ‘een uitnemende, ofte opperste vreucht’

‘heavenly joy’; ‘hemelsche vreucht’

‘blue’; ‘blauw’

‘is als vergist met eenich waeter, datmen niet’

‘venom, poison’; ‘feninich, en is als vergifte met eenich waeter, datmet niet aen en siet’

‘clean, neat’; ‘schoon, fraey, pertinent’

‘whisper something to someone’; ‘yemanden yet toeluysteren’

‘blister’; ‘een sweer, vloet-binne’

‘stupid’; ‘stom’

‘advise, give advice to’; ‘raetslagen, raethouden’

‘buy’; ‘copen’

‘sulphur’; ‘solpher’

‘fruit’; ‘vrucht’

‘testicles’; ‘clootgens der mannen’

‘seed fruits’; ‘saet-vruchten’

‘tree fruits’; ‘boomvruchten’

‘pomegranate fruit’; ‘een granaet-appel’

‘discard, throw away’; ‘wech-werpen’

‘piss, urinate’; ‘pissen’

‘divorce one's wife’; ‘sijn wijf verpen’

‘let blood’; ‘ader laten’

‘banish’; ‘bannen’

‘do, make’; ‘daen, maecken’

‘lazy deceive and the deceive’; ‘de luyden bedrieghen ende verschalcken’

‘crocodile’; ‘crocodil’

‘pock’; ‘pocken’

‘principal offices and excellent people’; ‘principale officiers ende treffelijcke persoonen’

‘poor (of wine), put into’; ‘schencken wijn, ergens yet indoen’

‘idiot’; ‘een plompaert’

‘wooden box’; ‘een houten dose’

‘small jar, smaller than a tapayan’; ‘kleyne pot, minder als een tapayan’

‘lie, tell lies’; ‘beuselen’

‘boeyen’

‘can, may’; ‘konnen, verkrijgen vinden’

‘turn upside down’; ‘'t goet verhoyen, 't onderste boven keren’

‘chest’; ‘een borse’

‘pump’; ‘pompe’

‘chest, uppermost ridge of the house’; ‘borst, opperste bande vap van 't huys’

‘bossschieter’

‘bandage, pack, bale’; ‘windel, pack, bale’

‘bundle of something packed together’; ‘een bondel van yet dan by malcanderen ghepackt is’

‘wind, pack’; ‘bewinden, packen’

‘flower’; ‘bloemme’

‘spark’; ‘een voncke’

‘rose flower’; ‘de rosen van de neglentier’

‘mace, skin of nutmeg’; ‘foelie van muscaten’

‘nutmeg’; ‘note-muscaet’

‘youngest child’; ‘jonghste kint’

‘greed’; ‘hebzucht’

‘stern of a ship or canoe’; ‘'t achterste van een schip, of prau’

‘sleep with a woman’; ‘by een vrouwe slapen’

‘gland, swelling’; ‘een clier, swellinge’

‘leaky, not watertight’; ‘leck, ondicht’

‘sworn friends’; ‘bloet-vrienden’

‘porridge, mush’; ‘pap, brij’

‘operate a lathe’; ‘stoel-draeyen’

‘open, disclose’; ‘openen, openbaren’

‘not too’; ‘niet alsoo’

‘child does not have any sins to bear, nor sins to pay for any misfortunes’; ‘dat kint en heeft noch gheen sonden te dragen, ofte noch voor geen stotenstruyckelen geen sonden te boeten’

‘boy, girl’; ‘een jongen, meysken’

‘manner or nature of a person’; ‘yemants aert, ofte nature’

‘understanding, intellect’; ‘verstant, vermust’

‘untroubled person’; ‘ongetrout persoon’

‘flirt’; ‘flick-floeyen, pluym-strijcken’

‘along the long side’; ‘over langhs’

‘carry or adjust lengthwise’; ‘stellent, of draghent inde lenghte’

‘mountain, hill’; ‘berch, heuvel’

‘mountain, hill’; ‘een berch, heuvel’

‘moon’; ‘de maene’

‘moon is eclipsed’; ‘de mane is in ecclipsis’

‘full moon’; ‘bolle-maene’

‘moon begins to come out’; ‘de mane begint ghesien te werden, ende comt te voorschijn’

‘round, whole, complete’; ‘grendel-ront, of ront op een platte forme, geheelniet ontstucken, of gebroocken’

‘porcelain bottle’; ‘een porceleyne flessche’

‘reed’; ‘riet’

‘not yet’; ‘noch niet’

‘not yet’; ‘noch niet’

‘boeyen’

‘feather of bird’; ‘een veere van eenich gevogelte’

‘wool’; ‘wolle’

‘earth, realm’; ‘aert-rijcke’

‘sound, noise’; ‘clanck, geluyt’

‘kill’; ‘doden’

‘put out light’; ‘'t licht uit doen’

‘round’; ‘appel-ront’

‘rotten’; ‘verrot’

‘bird’; ‘een vogel’

‘turtledove’; ‘tortel-duyve’

‘peacock’; ‘pauwe’

‘bird of paradise’; ‘paradijs vogel’

‘peacock’; ‘een pauwe’

‘drive, push’; ‘drijven, te weeten, alsme eenigh vee drijft’

‘stink’; ‘stincken’

‘blind’; ‘blint’

‘froth’; ‘schuym’

‘cradle’; ‘een wieghe’

‘swing, cradle’; ‘een wiege’

‘idol, idolatrous’; ‘af-godt’

‘naughty’; ‘stout’

‘unhusked rice’; ‘gestoten rijs’

‘rest’; ‘rusten’

‘give’; ‘geven’

‘speak in a friendly and amicable manner’; ‘vriendelijck en minnelijck spreecken’

‘say, indicate’; ‘aenseggen, te kennen geven’

‘honour, pay respects’; ‘eeren, eere aendoen’

‘lend’; ‘uitleenen’

‘sneeze’; ‘niesen’

‘message, rumor’; ‘tijdinge, geruchte’

‘bring news, make something public’; ‘de tijdinge erges van brengen, yet ruchtbaer maecken’

‘to (a location)’; ‘naer een plaetse toe’

‘downward’; ‘nederwaerts’

‘inwards’; ‘binnewaerts’

‘outwards’; ‘buytenwaerts’

‘where to go’; ‘waer henen’

‘to here’; ‘herwaerts’

‘to there’; ‘ghinswaerts’

‘nae above’; ‘nae boven toe’

‘invulnerable’; ‘steeck-vrij, scheutvrij, gehardt’

‘great-power, omnipotent’; ‘groot-machtich, almachtich’

‘fog, mist’; ‘mist, nevel’

‘older sibling’; ‘broeder, ofte suster, die ouder is’

‘eternal time, and it is as well said of the past as of the future’; ‘eenen eeuwighen tijt, ende wert soo wel geseyt vande voorledene, als vande toekomende’

‘hard, careless, person who is clumsy’; ‘hart, ofte onsacht, een man, die plomp ende lodsich van leden is, ende gheen avelheyt over hem en heeft’

‘palace’; ‘een paleys’

‘palace’; ‘paleys’

‘heard’; ‘gehoort werden’

‘all’; ‘altemael’

‘chair’; ‘stoel’

‘all’; ‘altemael’

‘k.o. mat’; ‘een matte int generael, ende hervat’

‘scare’; ‘verschricken’

‘sack’; ‘een sack’

‘k.o. hat’; ‘een mutse, gelijck een staep, ofte comptoir mutse’

‘foot’; ‘een voet’

‘candlestick’; ‘een candelaer’

‘addicted to gaming or betting’; ‘verliefen met spelen ofte wedden’

‘pen, quill’; ‘een penne, schacht’

‘swoon’; ‘beswijmen’

‘servant or servant of a human being’; ‘dienaer ofte knecht te wesen van een mensche’

‘armeye van schepen’

‘time, situation in which something has happened’; ‘tijt, pose, stondt wanneer yets is geschiedende’

‘whenever’; ‘soo wanneer’

‘when the world will end’; ‘als de werelt sal vergaen’

‘when he comes’; ‘als hy komt’

‘day before yesterday’; ‘eergisteren’

‘if it happens or comes to pass’; ‘indien het soo gheschiet, of gevalt’

‘go out, exit’; ‘buytenwaerts, uitgaen, uitcomen’

‘outwards’; ‘buytenwaerts’

‘make sure of the outcome’; ‘maecken dat het uitcome’

‘hither’; ‘herwaerts’

‘goat’; ‘een bock, geyte’

‘having done a vow’; ‘gelubt’

‘becken’

‘bed’; ‘een bedde’

‘village’; ‘een versamelinge, hier door werden de gebuyrten, ende kleyne vlecken, oock campon genoemt’

‘right’; ‘rechts’

‘stride, walk with legs wide, open up (of mussels or cockles)’; ‘schrijden, met de beenen wijt van malkanderen, als de mosselen, of hoesters wijt gaepen’

‘mistress ?’; ‘een boel’

‘love, dear’; ‘geliefte, welgevallen’

‘carry something in something’; ‘yet dragen in sijn sack, borse, ofte voorschoot, ofte ergens in bewonden, jtem alsmen wil seggen dat een vrouwe haer kint soo lange heeft ghedragen, ghebruycktmen 'twoort candong’

‘k.o. bag’; ‘een bultsack’

‘side’; ‘een cant’

‘button’; ‘een cnoop’

‘counterpart of one of a pair of shoes’; ‘de weergaeye van diē schoē’

‘shoe’; ‘een schoen’

‘pair of shoes’; ‘een paer schoenen’

‘blanket’; ‘een deecken’

‘head’; ‘een hooft’

‘my head is spinning’; ‘'thooft loopt om’

‘cotton’; ‘catoen’

‘calcium, lime’; ‘calck’

‘lime box’; ‘calck-dose’

‘ship’; ‘een schip’

‘coral’; ‘clip-corale’

‘hew, cut’; ‘houwen, snijden’

‘rust (of iron)’; ‘roest van yser’

‘buffalo’; ‘een buffel’

‘work’; ‘werlen, arbeyden’

‘because, for that reason’; ‘want, omme, als, omme die oorsaeck etc’

‘because’; ‘om’

‘for his own sake’; ‘om sijnent wille’

‘because of that, it's like that’

‘he does that for a reason’; ‘hy doet dat om reden’

‘that's why’; ‘daeromme’

‘why’; ‘waeromme’

‘sack’; ‘een sack’

‘is so much as’; ‘is so veel als’

‘paper’; ‘papie’

‘tither, to there’; ‘derwaerts’

‘coarse’; ‘grof’

‘love, favor that is bestowed upon someone else, or shown, from which the manners of speech come’; ‘liefde, gunste, die men yemant toedraeght, of bewijst, waer van komen de manieren van spreecken’

‘alas, poor thing’; ‘eylaes, och armen’

‘poor’; ‘arm, pover’

‘descent’; ‘afcomste’

‘punish’; ‘straffen’

‘musk, incense made with musk’; ‘muskeliaet’

‘crab’; ‘een crabbe’

‘that is what has been found out’; ‘dat is 't gene men te wete is gekomen’

‘bedstead’; ‘een bed-stede’

‘fall in love with someone’; ‘verlieven op yemant’

‘glass’; ‘glas’

‘handy, one who knows to make all things’; ‘handig, die verstant heeft om alle dingen te maken’

‘peas, beans’; ‘erweten, bonen’

‘castle, fortresses, ramparts’; ‘casteel, vasticheyt, vesten, wallen’

‘speak’; ‘spreecken’

‘speak harsh, unamiable words’; ‘straffe, onminnelijkke woorden spreecken’

‘speak’; ‘spreecken’

‘connected’; ‘verbont’

‘power’; ‘macht’

‘copper wire’; ‘coper-draet’

‘marriage’; ‘huwelijck’

‘give together’; ‘tsamen geven’

‘bond’; ‘een verbont’

‘rich’; ‘rijck’

‘in a desolate state’; ‘caticich, in eenen desolaten staet zijn’

‘fish hook’; ‘vis-hoeck’

‘cloth’; ‘lijnwaet’

‘painted cloth’; ‘geschilderde cleetgiens’

‘that cloth is worth as much as the gong’; ‘die kleden sijn in vergheldinge van die gongh, oft weghen daer teghen op ende bedraghen soo veel’

‘canvas, sail cloth’; ‘canifas, seyl-doeck’

‘linnen hem or frame’; ‘soomsel van lijn-waet’

‘wood’; ‘hout’

‘The wood there is easy to get’; ‘'t hout is daer licht te krijgen’

‘ebony wood’; ‘ebben-hout’

‘cinnamon’; ‘canneel’

‘eat dinner’; ‘avontmael eten’

‘siege’; ‘een belegeringe’

‘one-belt’; ‘een gordel’

‘summon for justice’; ‘ontbieden voor recht’

‘dark, twilight’; ‘duyster, doncker’

‘pan’; ‘een panne’

‘power’; ‘macht’

‘power’; ‘macht’

‘sauce, juice’; ‘sause, sop’

‘strong’; ‘sterck’

‘cluck (of chicken), crow (of rooster)’; ‘kaeckelen van hoenderen, craeyen vande hané’

‘to the right, wrong’; ‘everechts, verkeert’

‘frog’; ‘kickvorsch’

‘frog’; ‘een kick-vorsch’

‘miserable’; ‘miserabel’

‘dug canal, large puddle’; ‘een gegraven gracht, een groote plasse’

‘around’; ‘rontsom’

‘shepherd’; ‘een herder’

‘return’; ‘weder keeren’

‘gives back what it cost me’; ‘geeft weder het ghene dat 'tmy gecost heeft’

‘come back to life’; ‘weder levendigh werden’

‘incense’; ‘wierooc, bensuwijn’

‘afterwards’; ‘achter aen, daer nae’

‘gargle, rinse mouth’; ‘gorgelen, de mont spoelen’

‘rudder of ship’; ‘roer van 't schip’

‘rudder’; ‘'t roer vant schip’

‘lot, collection’; ‘een hoop, een versamelinge’

‘agree’; ‘accoort’

‘whole’; ‘gheel’

‘advice’; ‘raet’

‘allow’; ‘toelaten’

‘accounts’; ‘recckeningen’

‘satisfied’; ‘te vreden’

‘fart’; ‘een beeste, scheet’

‘lock (of door, chest)’; ‘slot van een deure, ofte kiste’

‘less, shortage, too little’; ‘min, te kort, te weynigh’

‘ringworm’; ‘hayr-worm’

‘een custe’

‘costume, manner’; ‘costuyme, maniere’

‘castle, fortresses, ramparts’; ‘casteel, vasticheyt, vesten, wallen’

‘persevere, keep trying to do business’; ‘aenhoude, geduyrigh een sake versoecken’

‘time, moment’; ‘stondt, tijt, pose’

‘do a lot of damage to someone’; ‘yemant groote beschaetheyt ende kleymigheyt aen doen’

‘garden, courtyard’; ‘een thuyn, hof’

‘grave’; ‘een graf’

‘grate with a grater, with teeth, the same way one grates coconut’; ‘raspen met een rasp, met tanden, gelijck als daermen de calappas mede raspt’

‘nail (of finger, toe)’; ‘nagelen van vingeren en toonen’

‘grater’; ‘een raspe’

‘grunt’; ‘knorren’

‘horse’; ‘een paert’

‘bridle of a horse’; ‘toom van een paert’

‘scabies’; ‘schorft, schorftigheyt’

‘cut off the hand’; ‘de hant afhouwen’

‘sponge’; ‘een spongue, sponsie’

‘skin of people or animals, bark of trees’; ‘de huyt van menschen of te gedierren, de bast van boomen’

‘eggshell’; ‘eyer-dop, etc’

‘ray’; ‘strael’

‘firefly’; ‘spaenschevliege’

‘saffron’; ‘saffraen’

‘peel, take off skin’; ‘schellen, de huyt af nemen’

‘den, cage’; ‘een hol, speloncke’

‘skinny, emaciated’; ‘maegher’

‘bad disaster, swearword’; ‘quaede ramp, ofte vloeck is mloucks’

‘curse, disaster’; ‘vloeck, ramp’

‘louse’; ‘een luys’

‘cat’; ‘een catte’

‘civet cat’; ‘civet-catte’

‘alone, apart from, except’; ‘alleenlijck, uitgenomé, behalven’

‘monkey’; ‘meercatte, aep’

‘monkey’; ‘meer-catte’

‘strong, hard’; ‘sterck, hart’

‘hew, cut’; ‘houwen, snijden’

‘cut off’; ‘afhouwen, afsnijden’

‘chop off’; ‘afhouwen’

‘raise’; ‘opvoeden’

‘wash’; ‘wassen’

‘dry’; ‘drooch’

‘is vergist met een seeckere specie van seninicheyt’

‘k.o. dagger with a poison black’; ‘een cris, die vergiftet is met seeckere specie van seninicheyt’

‘dagger is poisoned’; ‘de cris is vergift’

‘throat’; ‘de strot’

‘chair’; ‘een stoel’

‘sorghe voor een dinck draghen’

‘sorghe diemen erghens boon draecht’

‘sister-in-law’; ‘swagerinne’

‘brother-in-law’; ‘swaeger’

‘heal, make healthy’; ‘genesen, gesont maecken’

‘chair’; ‘een stoel’

‘now and then’; ‘gants en gaer’

‘chest’; ‘de borst’

‘end’; ‘ende’

‘victuals, provisions that are taken on a trip’; ‘victualie, provisie van cost diemen op de reyse mede neemt’

‘foreign trader’; ‘een vreemdt koopman’

‘trade’; ‘koopmanschap’

‘what is traded there is not too excellent’; ‘soo bediet het dat de koopmanschap op die plaetse niet getrocken, ofte wel ghewilt en is’

‘meat’; ‘vleesch’

‘chin’; ‘de kinne’

‘inside, deep’; ‘binnen, diep’

‘light that burns’; ‘licht, dat men brant’

‘candle or the light is already out’; ‘de kaerse ofte het licht is al uit’

‘resin, k.o. resin’; ‘hars, harpuys’

‘wax candle’; ‘was-kaerse’

‘lamp’; ‘een lampe’

‘peace’; ‘bestant, vrede’

‘with’; ‘met’

‘able to, obtain, find’; ‘konnen, krijghen, verkrijgen, vinden’

‘kitchen’; ‘keucken’

‘blood’; ‘bloet’

‘land (not water)’; ‘landt ende gheen water’

‘come’; ‘komen’

‘contribution, toll, equal share’; ‘contributie, tol, vierghelijcke gerechtigheden’

‘weighing scales, balance’; ‘een schaele, balance’

‘weighing scale’; ‘een weechschaele, balance’

‘prosper, blessing, happiness’; ‘welvaeren, zegen, gheluck’

‘first, before’; ‘eerst, eertijts’

‘een bier-teyle’

‘hunt’; ‘jact’

‘leaf’; ‘een bladt’

‘forehead, patience’; ‘het voorhooft, patientie’

‘female courtier’; ‘een staet-dochter, cameniere’

‘paddle for rowing’; ‘een riem om te roeyen’

‘location marker’; ‘is een woordeken, betekenende dat yets is op een plaetse, als de sini, hier’

‘above’; ‘boven’

‘below’; ‘beneden’

‘down’; ‘om leech’

‘behind’; ‘achter’

‘inside’; ‘binnen’

‘outside’; ‘buyten’

‘again without any questions’; ‘alwaer sonder vraghen’

‘in the jungle’; ‘int bosch’

‘there’; ‘daer’

‘there’; ‘ten sy datter voo-gae ca, of derri’

‘here’

‘there’; ‘ten sy datter voor gae ca, off derri’

‘there’; ‘ghinder’

‘near, close’; ‘nae-ny, omtrent’

‘eight’; ‘achte’

‘eight times’; ‘achtmael’

‘of eight different kinds’; ‘achtderley’

‘eighty-eight’; ‘tachtentigh’

‘pomegranate tree’; ‘een granaet-boom’

‘swoon’; ‘beswijmen’

‘outside’; ‘buyten’

‘fever’; ‘coortse’

‘powerful fever has seized the sultan’; ‘de coorste heeft den coninck bevangen’

‘fine that someone pays for a crime’; ‘boete, die yemant heeft voor sijne misdaet’

‘with’; ‘met’

‘slave’; ‘een slave, slavinne’

‘with what’; ‘waer mede’

‘hear, interrogate’; ‘hooren, verhooren’

‘hear a word’; ‘hoort een woort’

‘fathom’; ‘fadem’

‘alms’; ‘aelmoesse’

‘from’; ‘van, te weten van een plaetse af, jtem alsmen seyt te spreecken van een materie’

‘from the beginning’; ‘van den eersten oorspronck aff’

‘from outside, outwards’; ‘van buyten, uitwerdigh’

‘beard’; ‘een baert’

‘he, she’; ‘hy, sy’

‘he goes about with a dagger at his side’; ‘hy gaet met een cris op'tlyff’

‘he plays which is a pleasure to watch’; ‘hy speelt dattet een lust is, t'aen schouwen’

‘he does that for a reason’; ‘hy doet dat om reden’

‘he does all things with bitterness and punishment’; ‘hy doet alle dingen met bitterheyt ende strafheyt’

‘he speaks in a similar vein’; ‘hy spreeckt met een gelijckenisse’

‘he betrays me’; ‘hy verraet my’

‘op misdoet in tweederlep aenfien, ofrespecten, etc’

‘he has spoken’; ‘hy heeft uitgesproken’

‘he is cool with weariness, his hotness is over, people also use alcohol’; ‘hy is verkoelt van moede, sijn heet-moedigheyt is over, men ghebruyckt oock’

‘he is troubled with anger, he is in very tired’; ‘hy is ontstelt in toorne, hy is met heeten moede’

‘he wishes me well’; ‘hy draecht my een goet herte toe’

‘this person’; ‘desen persoon’

‘that person’; ‘dien persoon’

‘he is passed by’; ‘hy is voor by ghepasseert’

‘hy vermoeyt sich te vergheefs, alsmen seght’

‘he wants to be or have more like me’; ‘hy wil meer sijn, of hebben als ick’

‘he wants to be greater than me’; ‘hy wil meerder zijn als my’

‘do not take her heart and mind from me’; ‘haer herte en konnense van my niet aftrecken’

‘they come to hell’; ‘sy comen inde helle’

‘he hates the Ambonese’; ‘hy is bitter-hertich tegen de Ambonnesen’

‘his face is without colour’; ‘sijn aengescht is sonder coleur’

‘her breasts are beginning to show’; ‘hare borsten beginnen uit te spruyten’

‘he has brought it to the sultan's attention’; ‘hy heeft het den coninck aengeseyt, ofte tot des conincx ooren gebracht’

‘he goes about with a sword in his belt’; ‘hy steeckt de catana (dat is een avaensche sabel) tusschen syn gordel, jtem’

‘person has arrived at the place where he was going’; ‘soo beduyt het dat de persoon gecomen is ter plaetse daer hy henen ginck’

‘he remains in such a state that he does not know what he will do, or what will become of him’; ‘hy blijft in sulcken staet dat hy niet en weet hoe hy 't hebben sal, of wat van hem geworden sal’

‘he follows the Javanese way of doing things or living’; ‘hy volcht de Javaensche maniere van doen, ofte leven’

‘he is sad because he is thinking about his country, he wants to do home’; ‘hy treurt om dat hy op sijn lant denct, hy verlanght nae sijn lant weder’

‘silent, quiet’; ‘swijgen, stil zijn’

‘sy draegender den naem maer van’

‘they are not well disposed toward me, their heart is not good toward me’; ‘sy en zijn niet wel op mu gesint, daer hert en is niet wel t'mywaerts’

‘silent, quiet’; ‘swijgen, stil zijn’

‘candle’; ‘een kaerse’

‘rape’; ‘verkrachten’

‘similarly’; ‘desgelijcken’

‘wall’; ‘een wandt’

‘stone wall’; ‘een muyr of steenen wandt’

‘cold, if one wants to say that some drink has expired or has been defeated’; ‘cout, alsmen wil segghen dat eenigen dranc verschaelt of verslagen is’

‘cold’; ‘cout’

‘turban’; ‘een tullebant’

‘grope’; ‘tasten’

‘row’; ‘een rije’

‘awake, alert’; ‘wacker zijnde’

‘watch over’; ‘waecken’

‘evil, bad’; ‘quaet’

‘disorderly of life, obstinate, resentful’; ‘ongeregeltheyt van leven, obstinaet, wrevel-moedigh’

‘sew’; ‘naeyen’

‘needle, sewing stuff’; ‘naey-werck’

‘throwing net’; ‘werp-net’

‘bark (of dog)’; ‘het blaffen van honden’

‘barking of dogs’; ‘het baffen der honden’

‘dive under the water’; ‘duycken onder 't water’

‘way, path’; ‘een pat, wech’

‘main road’; ‘heerbaene’