OUTOFPAPUA database: Lexicons of the West Papuan language area

de Clercq (1893b): Maˈya Kaplol

Original citation: de Clercq, F. S. A. 1893. De west- en noordkust van Nederlandsch Nieuw-Guinea: proeve van beschrijving volgens de mededeelingen en rapporten van reizigers en ambtenaren en naar eigen ervaringen. Leiden: E.J. Brill

Search entries

Total entries: 441
Headword IPA Glosses
'mbagal'mbaɡal

‘beat, hit, strike’; ‘slaan’

'mbaso'mbaso

‘say, tell’; ‘zeggen’

'mbé'mbe

‘give’; ‘geven’

'mbi'mbi

‘alive, live’; ‘levend zijn’

'mbilin'mbilin

‘get up, rise’; ‘opstaan’

'mbisi'mbisi

‘he has fever’; ‘hij heeft de koorts’

'mdjoïl'mdʒoil

‘climb’; ‘klimmen’

'mnis'mnis

‘plain’; ‘vlak’

'mtoe'mtu

‘hard’; ‘hard’

'nsjoes'nsjus

‘breastfeed’; ‘zoogen’

'tfan'tfan

‘shoot with a bow’; ‘met een boog schieten’

aa

‘trunk, tree chewed’; ‘stam, boom’

ajòajo

‘tree’; ‘boom, hout’

aliagaliaɡ

‘k.o. tree’; ‘Alstonia scholaris’; ‘een boom’

alokalok

‘parrot’; ‘Electus’; ‘papegaai’

alolalol

‘forest, jungle’; ‘bosch’

angkaboaŋkabo

‘earring’; ‘oorhanger’

ansòpòansopo

‘no, not’; ‘neen’

aranaran

‘tongue’; ‘tong’

aroaaroa

‘again’; ‘wederom’

arsam paparsam pap

‘fish scoop, fish hand net’; ‘vischscheppertje’

awàawa

‘thou’; ‘gij’

awà nimawa nim

‘you’; ‘uw’

baba

‘father (esp. of one's own father)’; ‘vader (nl. eigen vader)’

badanbadan

‘body’; ‘lichaam’

baljabalja

‘quick, fast, soon’; ‘snel, spoedig’

baljabinbaljabin

‘lightning’; ‘bliksem’

banban

‘box, tube, case’; ‘doos, koker’

batanbatan

‘land’; ‘land’

bataòbatao

‘door of a house’; ‘deur eener woning’

bĕljabelja

‘quick, fast, soon’; ‘snel, spoedig’

bĕloesbelus

‘finger ring (made of turtle?), worn by men’; ‘schildpadden vingerring, door mannen gedragen’

bèmbem

‘belt made of tree bark’; ‘lendengordel van boomschors’

bèm pinbem pin

‘tree bark sarong worn by women’; ‘id. sarongsgewijs door vrouwen gedragen’

běnisbenis

‘warm’; ‘warm’

běonbeon

‘passage, street’; ‘doorgang, straat’

bĕtbiëtbetbiet

‘bitter’; ‘bitter’

bibi

‘sago’; ‘sagoe’

bi-ajòbi-ajo

‘sago palm’; ‘sagoe-palm’

bilibili

‘mushroom growing on nibung palm’; ‘zwam van Areca Nibung’

bili lapbili lap

‘amadou’; ‘zwam om vuur te slaan’

binbin

‘female, woman’; ‘vrouw, vrouwelijk’

bisbis

‘ill, sick’; ‘ziek’

bloetblut

‘crowned pigeon’; ‘Goura sp.’; ‘kroonduif’

bo

‘wild pig’; ‘wild varken’

bò kalifòbo kalifo

‘tusk of a wild pig and also the bracelets made from it’; ‘slagtand van een wild varken en ook de daarvan vervaardigde armbanden’

boefbuf

‘k.o. scarab beetle’; ‘Euchirus longimanus’; ‘een tor’

boeloefbuluf

‘unripe’; ‘onrijp’

boesbus

‘white’; ‘wit’

dérĕ batdere bat

‘king bird-of-paradise’; ‘Cicinnurus regius’; ‘een paradijsvogel’

didi

‘prohibitive (placed after the verb)’; ‘woordje tot vorming van den vetatief (het wordt achteraan geplaatst)’

djèngèdʒeŋe

‘stone that protrudes above the water in the sea’; ‘steen, die in zee boven het water uitsteekt’

djimdʒim

‘rain’; ‘regen’

djimaladʒimala

‘village head’; ‘verbastering van bet Tidoreesche gimalaha

djoedatidʒudati

‘title given to missionaries from Tidore on Misol’; ‘titel op Misol aan zendelin gen van Tidore gegeven’

djoemaladʒumala

‘village head’; ‘verbastering van bet Tidoreesche gimalaha

djokolodʒokolo

‘bay, inlet’; ‘baai, inham’

do

‘possum’; ‘Cuscus’; ‘buidelrat’

doedoedudu

‘mother, especially one's own mother’; ‘moeder, nl. eigen moeder’

doefduf

‘spitting out betel saliva’; ‘uitspuwen van sirihspeeksel’

doendun

‘fish’; ‘visch’

èfef

‘island’; ‘eiland’

fafa

1. ‘to, towards’; ‘naar’

2. ‘serves to indicate the reciprocal form’; ‘dient ook om den reciproquen vorm aan te duiden’

fadjoemfadʒum

‘shellfish’; ‘schelpdier’

fafanfafan

‘shelf, board, plank’; ‘plank’

falanfalan

‘iron spear for stabbing turtles, also wooden spear with a tip of cassowary bone’; ‘ijzeren haak óm schildpad te steken, ook houten lans met een punt van kasuarisbeen.’

fasfas

‘rice, with and without the husk and also cooked (same as in Biak)’; ‘rijst, met en zonder bolster en ook gekookt (in het Noemforseh idem)’

fatfat

‘four’; ‘vier’

fatanfatan

‘smell’; ‘ruiken’

fènfen

‘turtle’; ‘schildpad’

fèn bòtòfen boto

‘k.o. turtle’; ‘een soort van schildpad’

fèn falatfen falat

‘k.o. turtle’; ‘een soort van schildpad’

fèn kafalfen kafal

‘k.o. turtle’; ‘een soort van schildpad’

fèn kawàfen kawa

‘k.o. turtle’; ‘een soort van schildpad’

fifi

‘good’; ‘goed, wel’

fitfit

‘even’; ‘zeven’

fnòfno

‘sister’; ‘zuster’

foenfun

‘lord, master’; ‘heer’

fomfom

‘k.o. reed (from which the arrows are cut)’; ‘Arundo sp.’; ‘de rietsoort, vaarwan de pijlen gesneden worde’

fom kajaoefom kajau

‘k.o. reed (thinner than fom)’; ‘dunnere rietsoort’

fonfon

‘full, filled’; ‘vol, gevuld’

gaɡa

‘place’; ‘plaats’

gargalɡarɡal

‘bobbin for winding fishing lines or rope’; ‘klos tot het opwinden van vischlijnen of touw’

gatgatɡatɡat

‘floor of a house’; ‘vloer eener woning’

gèlètɡelet

‘village, neighborhood’; ‘wijk, kampong’

gĕnanɡenan

‘small’; ‘klein’

gĕniɡeni

‘cooked or prepared sago’; ‘gekookte of toebereide sagoe’

giɡi

‘betel nut’; ‘Areca catechu’; ‘pinang’

giɡi

‘definite article’; ‘die, dat’

ɡo

‘earth, land, ground’; ‘aarde, grond’

gò 'mnisɡo 'mnis

‘plain (n.)’; ‘vlakte’

goefɡuf

‘k.o. bamboo’; ‘Bambusa aspera’; ‘een soort van bamboe’

goeloeɡulu

‘sugar (pressed from sugar cane)’; ‘suiker (uit suikerriet geperst)’

iaia

‘he, she, his, her’; ‘hij, zij, zijn, haar’

ia nioia nio

‘his, her’; ‘zijn, haar’

ibĕniben

‘green or gray pigeon’; ‘groene of grijze duif’

ilpòilpo

‘mountain’; ‘berg’

ipsaipsa

‘thousand’; ‘duizend’

jèfènjefen

‘mushroom’; ‘paddestoel’

jèjèljejel

‘k.o. tree’; ‘Areca glandiformis’; ‘een boom’

jèmjem

‘see’; ‘zien’

jènéjene

‘I, my’; ‘ik, mijn’

jogajoɡa

‘casuarina (tree)’; ‘Casuarian sp.’; ‘een boom’

jolèpjolep

‘k.o. plant’; ‘Crinum asiaticum’; ‘een plant’

jòtopjotop

‘sperm whale’; ‘de Cachelot of poiwisch’

kabakaba

‘sago midrib’; ‘bladnerf van den sagoepalm’

kabalĕmkabalem

‘bamboo (generic name)’; ‘algemeene benaming der bamboesoorten’

kabankaban

‘little oven for baking sago’; ‘sagoe-oventje’

kabilinkabilin

‘case made of pandanus leaves’; ‘koffertje van pandanbladeren’

kabloeiskabluis

‘steal’; ‘stelen’

kabloetkablut

‘cold’; ‘koud’

kaboekabu

‘ironwood’; ‘ijzerhout, waarvan eenige soorten’

kaboeskabus

‘impure (e.g. of a village, if it may not be entered after the death of a Raja)’; ‘onrein (b.v. van een kampong, als die na den dood van een Radja niet mag binnengegaan worden)’

kabògolkaboɡol

‘k.o. gourd’; ‘Lagenaria hispida’; ‘een plant’

kabomkabom

‘bone’; ‘been, beenderen’

kadjèkadʒe

‘walling, partition, enclosure’; ‘omwanding, beschot’

kafanikafani

‘bat’; ‘Pteropus’; ‘vleermuis’

kaféokafeo

‘wing’; ‘vleugel’

kafoekafu

‘bow (usually carved from bamboo and then from the Bambusa fera L.)’; ‘boog, gewoonlijk uit bamboe gesneden en dan van de Bambusa fera L.’

kafòpopkafopop

‘pearl shell (a pearl shell, especially sought after for its mother-of-pearl)’; ‘een parelschelp, vooral voor het paarlemoer gezocht’

kagoelkaɡul

‘young (not old)’; ‘jong, niet oud’

kaiïkaii

‘grass’; ‘gras’

kaïnokaino

‘shell, peel, bark, rind’; ‘schaal, schil, bast’

kajakaja

‘cleaver, chopper, knife used for hacking’; ‘hakmes, houwer’

kajoekaju

‘tail’; ‘staart’

kajoeòkajuo

‘tail’; ‘staart’

kakélĕtkakelet

‘sharply pointed lance’; ‘scherp toegepunte lans’

kalabobènkalaboben

‘butterfly’; ‘vlinder’

kalanakalana

‘prince, ruler’; ‘vorst’

kalènkalen

‘k.o. edible tuber’; ‘Colocasia-soorten’

kalĕpipkalepip

1. ‘jequirity bean, rosary pea’; ‘een boom’

2. ‘king bird-of-paradise (because the color of the eyes corresponds to that of the seeds of Abrus Abrus precatorius)’; ‘een paradijsvogel (om dat de kleur der oogen overeenkomt met die der pitjes van Abrus Abrus precatorius)’

kalimkalim

‘k.o. pandanus (from which boxes are made for tobacco and betelnut and mats are woven)’; ‘soort Pandanus (waarvan doosjes gemaakt worden voor tabak en pinnang en ook matten gevlochten; zie bij lam)’

kaliskalis

‘sea almond, tropical almond, beach almond’; ‘Terminalia catappa’; ‘een boom’

kalòkalo

‘cassowary’; ‘Kasuaris’

kaloefkaluf

‘rat, mouse’; ‘rat, muis’

kaloeïnkaluin

‘foliage, leafage, leafs, verdure, greenstuff’; ‘gebladerte’

kaloenòkaluno

‘leaf’; ‘blat’

kalògoskaloɡos

‘coral reef’; ‘koraalsteen’

kalongkabakaloŋkaba

‘neck’; ‘hals’

kaminĕskamines

‘yellow’; ‘geel’

kamitkamit

‘file’; ‘vijl’

kanitifkanitif

‘cockroach’; ‘kakkerlak’

kanjèkaɲe

‘hand’; ‘hand’

kanoenkanun

‘feather’; ‘veder’

kapagaliskapaɡalis

‘(in Salawati) name of a black cockatoo with white breast (found on the mainland of New Guinea)’; ‘te Salawati naam van een zwarte kakketoe met witte borst, die op den vasten wal van N. Guinea gevonden wordt.’

kapatkapat

‘stone’; ‘steen’

kapatankapatan

‘tree trunk’; ‘stam van een boom’

kapiòkapio

‘fruit’; ‘vrucht’

kapoekapu

‘loincloth’; ‘stuk doek of lijnwaad, als schaambedekking om de heupen geslagen’

kaponkapon

‘rattan basket (carried on the back)’; ‘mandje van rotan, op den rug gedragen’

karwarkarwar

‘wooden carved human statue, also used as a talisman’; ‘in hout gesneden menschelijk beeldje, ook als talisman in gebruik’

kasèmkasem

‘marsupial’; ‘Dorcopsis’; ‘kangoeroe’

kasètkaset

‘mosquito’; ‘muskiet’

kasjanafkasjanaf

‘Beach Hibiscus, Sea Hibiscus’; ‘Hibiscus tiliaceus’; ‘een boom’

kasjiofkasjiof

‘basket-shaped bag (worn over the shoulder)’; ‘mandvormig taschje, dat over den schouder wordt gedragen’

kasmiskasmis

‘sweet’; ‘zoet’

kasololkasolol

‘squat’; ‘hurken’

katèmkatem

‘one’; ‘één, van personen, zie bij sa

katjoekatʃu

‘infant, baby’; ‘zuigeling’

katogèkatoɡe

‘small canoe’; ‘kleine prauw’

kawàkawa

‘medicine, remedy afgesneden en gekauwd worden chewed’; ‘geneesmiddel’

kawatkawat

‘root’; ‘wortel van een boom of plant’

kawokkawok

‘k.o. spirit that can take on human form’; ‘soort geest, die een menschelijke gedaante kan aanemen’

kètoketo

‘short’; ‘kort’

kiënkien

‘mat’; ‘mat’

kisa-kisakisa-kisa

‘little’; ‘een weinig’

knoeknu

‘land, region, village’; ‘land, dorp, streek’

kokkok

‘snake’; ‘slang’

kòmòkomo

‘branch, twig’; ‘tak’

konorkonor

‘sorcerer’; ‘toovenaar, wonderdoener, duizendkunstenaar’

labalaba

‘k.o. gourd’; ‘Lagenaria’; ‘soort Lagenaria’

lafélafe

‘ten’; ‘tien’

laléolaleo

‘python’; ‘de Python’

lalilali

‘ginger’; ‘Zingiber sp.’; ‘gember’

lamlam

‘sleeping mat (woven from pandan leaves)’; ‘mat, slaapmat, van pandanbladeren gevlochten’

lampalilampali

‘recitation of songs accompanied by drum beats’; ‘voordragen van liedjes onder begeleiding van trommelslag.’

laplap

‘fire’; ‘vuur’

lap kariòlap kario

‘fireplace’; ‘stookplaats’

lasalasa

‘langsat (fruit and tree)’; ‘Lansium domesticum’; ‘een boom’

lataflataf

‘nipa palm’; ‘Nipa fruticans’; ‘een boom’

lawatlawat

‘k.o. pandanus (used to make sleeping mats)’; ‘een Pandanus-soort, waarvan de slaapmatten vervaardigd worden’

le

‘land (as opposed to sea)’; ‘land, in tegenstelling van zee’

lèllel

‘shadow’; ‘schaduw’

lĕljoeloenleljulun

‘wooden head block’; ‘houten hoofdblok’

lènlen

‘sand’; ‘zand’

lènlènlenlen

‘sieve of woven leaf veins’; ‘zeefje van bladnerven gevlochten’

lèplep

‘well, source’; ‘wel’

lĕsles

‘above, up’; ‘boven, omhoog’

lètlet

‘bad’; ‘slecht’

lèwèslewes

‘wooden tab (like the ones often attached around the upper edge of drums to adjust the tension of the drum skin)’; ‘houten lipje, zooals er in menigte rond den bovenrand van trommen wor den bevestigd , om het vel meer of minder te spannen’

lili

‘beads’; ‘kralen’

lilinlilin

‘road, way’; ‘weg’

limlim

‘five’; ‘vijf’

lisinlisin

‘salt’; ‘zout’

loelu

‘partitioned room of a house, house compartment’; ‘afgeschouten vertrek eener woning’

loelu

‘two’; ‘twee’

loekluk

‘monkey’; ‘aap’

loflof

‘tooth’; ‘tand’

lòfolofo

‘tooth’; ‘tand’

lollol

‘sea (as opposed to land)’; ‘zee, in tegenstelling van land’

lòlèlole

‘thunder’; ‘donder’

lòlòlolo

‘armlet made of shell (probably the name of the animal)’; ‘opperarmband van schelp vervaardigd (denkelijk de naam van het dier)’

lòloflolof

‘tiger's claw, Indian coral tree’; ‘Erythrina picta’; ‘een boom’

lololonlololon

‘tendon, sinew’; ‘pees’

lonlon

‘time (occurrence, occasion)’; ‘maal’

loönloon

‘ladder’; ‘ladder’

lopa-lopalopa-lopa

‘box woven from leaves (used to store tobacco, dried betel nut, etc.)’; ‘doosje van blad gevloch ten, om tabak, gedroogde pinang, enz. te bewaren’

loslos

‘lice nits’; ‘neet van luizen’

louinlouin

‘dugong, sea cow’; ‘Dugong’

mama

‘connecting word in counting’; ‘verbindingswoordje bij het tellen’

madjoeloemadʒulu

‘oil’; ‘olie’

madjorommadʒorom

‘dark, darkness’; ‘donker’

mafsamafsa

‘marry’; ‘huwen’

magmògonmaɡmoɡon

‘gong’; ‘bekken, gong’

magmògon gammaɡmoɡon ɡam

‘set of gongs’; ‘een stel bekkens’

maktĕpmaktep

‘put, insert, enter’; ‘steken’

maktoetmaktut

‘hit with the fist’; ‘met de vuist slaan’

malamala

‘blue, green’; ‘blauw, groen’

malaïsmalais

‘long’; ‘lang’

malamènmalamen

‘deep’; ‘diep’

malémale

‘night’; ‘nacht’

malèsmales

‘clean (vb.)’; ‘schoonmaken, reinigen’

malòmòmalomo

‘wet’; ‘nat’

mammam

‘father (esp. of someone else's father), man, male’; ‘vader (nl. over den va der van een ander sprekende), ook man, mannelijk’

mamèmame

1. ‘red’; ‘rood’

2. ‘bride, fiancee’; ‘bruid’

manman

‘father, man, male’; ‘vader, ook man, mannelijk’

manamana

‘light (not heavy), lightweight’; ‘licht, niet zwaar’

manapmanap

‘wide, broad’; ‘breed’

mangkĕmbonmaŋkembon

‘Wilson's bird-of-paradise’; ‘Diphyllodes Wilsoni, Diphyllodes respublica’; ‘paradijsvogel’

manilgoekmanilɡuk

‘mango’; ‘een boom’

maniljamanilja

‘wax apple, Java apple, wax jambu’; ‘Jambosa sp.’; ‘een boom’

manilmapmanilmap

‘pineapple’; ‘de ananasplant’

manjòmaɲo

‘beautiful’; ‘schoon’

manmènmanmen

‘fan palm’; ‘Livistona rotundifolia’; ‘een boom’

manolimanoli

‘New Guinea Teak’; ‘een boom’

maponmapon

‘eat’; ‘eten’

maramara

‘blue, green’; ‘blauw, groen’

maramara

‘ripe’; ‘rijp’

marĕpatmarepat

‘West’; ‘west’

marèsèmmaresem

‘pepper’; ‘Capsicum’; ‘peper’

masamasa

‘cooked, ready to eat’; ‘gekookt, gaar van spijzen’

masalammasalam

‘circumcise (?)’; ‘besnijden’

masbagalmasbaɡal

‘hit with a stick, sting, stab, thrust’; ‘met een stok slaan’

masbatmasbat

‘hit by hand’; ‘met de hand slaan’

masjoësmasjus

‘empty’; ‘ledig’

masmasmasmas

‘reef’; ‘rif’

masnjanmasɲan

‘bright, clear’; ‘helder’

matmat

‘dead’; ‘dood’

matabioematabiu

‘concubinage, concubine, sleeping wife’; ‘bijslaap’

matèmate

‘sea cucumber’; ‘tripang’

matmatmatmat

‘dead’; ‘dood’

matmètèmmatmetem

‘black’; ‘zwart’

matoematu

‘slave’; ‘slaaf’

matoe boes-boesmatu bus-bus

‘white (person)’; ‘en blanke’

matoe molmatu mol

‘human being, person’; ‘mensch’

mèlètmelet

‘sun’; ‘zon’

mètmet

‘cloud’; ‘wolk’

mètènmeten

‘shallow, drying out at low tide’; ‘ondiep, droog vallend bij eb’

minmin

‘bird’; ‘vogel’

minimminim

‘drink’; ‘drinken’

misolmisol

‘anchor’; ‘ankeren’

modĕlèsmodeles

‘northwest’; ‘noordoost’

moesèlmusel

‘fish fat’; ‘vischvet’

moestènggèmusteŋɡe

‘mother-of-pearl’; ‘paarlemoer’

moestikamustika

‘pearl’; ‘parel’

moglolmoɡlol

‘north’; ‘noord’

mòmofmomof

‘shout, scream’; ‘schreeuwen’

mòròmoro

‘wind’; ‘wind’

mòrò sawiï kablatamoro sawii kablata

‘south wind’; ‘zuidenwind’

mòtòmoto

‘many, much, lots’; ‘veel’

nana

‘sky’; ‘hemel’

nafètnafet

‘fight (vb.)’; ‘vechten’

naknaknaknak

‘chempedak, cempedak’; ‘Artocarpus polyphema’; ‘een boom’

namanètnamanet

‘strong’; ‘sterk’

nanjanaɲa

‘canarium nut, galip nut’; ‘Canarium commune’; ‘een boom’

naoetnaut

‘old (of people), not young’; ‘oud van jaren’

ne

‘mother (esp. of others)’; ‘moeder, nl. van anderen-’

nèftjoenneftʃun

‘give birth’; ‘baren’

népléneple

‘big, large’; ‘groot’

ngafabamèkŋafabamek

‘lie, tell lies’; ‘liegen’

ngiŋi

‘coconut’; ‘klapper’

ngòpòŋopo

‘sell’; ‘verkoopen’

nini

‘word for forming the possessive pronoun of 3rd person, also niò by when suffixed’; ‘woordje tot vorming van het bezitt. voornw. 3e persoon, ook wel niò bij achtervoeging’

niknik

‘my’; ‘mijn’

nimnim

‘you’; ‘uw’

nimnim

‘your’; ‘uw’

nionio

‘his, her’; ‘zijn, haar’

njanɲan

‘belly, abdomen, stomach’; ‘buik’

njèɲe

‘ancestors, forefathers’; ‘voorouders’

njènèfɲenef

‘sleep’; ‘slapen’

njogaɲoɡa

‘casuarina (tree)’; ‘Casuarian sp.’; ‘een boom’

njoriɲori

‘jump’; ‘springen’

noesanusa

‘dirty white spots on rock walls’; ‘vuilwitte plekken aan rots wanden’

nognoɡ

‘brother’; ‘broeder’

nogolnoɡol

‘vomit’; ‘braken’

nomnifnomnif

‘laugh’; ‘lachen van anderen’

notonnoton

‘guest tree’; ‘Kleinhovia hospita’; ‘een boom’

oo

‘his, her, she’; ‘hij, zijn, zij, haar’

obinobin

‘female, woman’; ‘vrouw, vrouwelijk’

oefuf

‘fishing rod (from long and thin bamboo)’; ‘hengelroede, zijnde een lange, dunne bamboe’

oelĕtulet

‘sea’; ‘zee’

oemum

‘house’; ‘huis’

oenèfunef

‘turtle shell’; ‘schildpadschaal’

oetoenutun

‘hundred’; ‘honderd’

pakalpakal

‘wooden style of a house’; ‘houten stijl eener woning’

palépale

‘big, large’; ‘groot’

palèkètpaleket

‘cape’; ‘kaap’

palòlòpalolo

‘eggplant’; ‘Solanum melongena’; ‘een plant’

palpalanpalpalan

‘driftwood or float, used in turtle fishing’; ‘drijfhout of dobber, in gebruik bij de schildpadvangst’

pandérépandere

‘flag’; ‘vlag, verb. van bandera

pappap

‘below, from below’; ‘beneden, van onderen’

pasapasa

‘New Guinea teak’; ‘Vitex Cofassus’; ‘een boom’

patènpaten

‘heavy’; ‘zwaar’

pĕléapelea

‘hair (on head)’; ‘hoofdhaar’

pépintoeripepinturi

‘k.o. fruit dove’; ‘Ptilopus sp.’; ‘een vogel’

pipi

‘giant taro, giant alocasia’; ‘Alocasia macrorrhizos’; ‘een plant’

piëtpiet

‘moon’; ‘maan’

pispis

‘rattan, rings and bracelets woven from rattan’; ‘rotan, ook de daarvan gevlochten ringen en armbanden’

po

‘no, not (abbreviation of sapò)’; ‘niet, verkorting van sapò

poenépune

‘smell’; ‘rieken’

poespus

‘paddle’; ‘pagaai’

roedjarudʒa

‘climbing plant (the sap of the leaves of which is used to dye mats red)’; ‘een slingerplant, waarvan het aftreksel der bladeren dient om matten rood te verven’

sa

‘one (of animals and things and when counting)’; ‘één, van dieren en zaken en bij het tellen’

sabéasabea

‘tent of leaves on a native vessel.’; ‘tent van bladeren op een inlandsch vaartuig’

sabéasabea

‘to wear a loincloth’; ‘een schaamgordel dragen’

sabĕlosabelo

‘magnificent bird-of-paradise’; ‘Diphyllodes speciosa’; ‘een paradijsvogel’

sabĕlo batsabelo bat

‘king bird-of-paradise’; ‘Cicinnurus regius’; ‘een paradijsvogel’

sagoegĕnansaɡuɡenan

‘box with lid (made of colored pandan leaves)’; ‘doos met deksel, van gekleurde pandanbladeren vervaardigd’

sakèkèlsakekel

‘sea ​​swallow’; ‘Sterna sp.’; ‘zeezwaluw’

sakĕliksakelik

‘k.o. lory’; ‘Trichoglossus sp.’; ‘een vogel’

salabasalaba

‘kookaburra’; ‘een vogel’

saléosaleo

‘chest’; ‘borst’

samsam

‘mouth’; ‘mond’

samàsama

‘pole with statues and figures near homes, to ward off evil’; ‘staak met beelden en figuren nabij woningen, tot afwering van onheilen’

samalaisamalai

‘k.o. paradise kingfishers’; ‘Tanysiptera sp’; ‘een vogel’

saminitsaminit

‘soul or shadow of a deceased person’; ‘ziel of schim van een afge storvene.’

samosamo

‘mouth’; ‘mond’

sanòsano

‘k.o. small, black snipe or woodcock’; ‘soort kleine, zwarte snip’

saoesau

‘dog’; ‘hond’

sapènipnoesapenipnu

‘k.o. heron’; ‘Ardea’; ‘strandreiger’

sapépĕlsapepel

‘pearl shell’; ‘paarlschelp’

saposapo

‘not’; ‘niet’

saraòsarao

‘pandan leaf hat’; ‘hoed van pandanbladeren’

sàsàgalsasaɡal

‘rack madeof the nipah palm midribs to place fish on’; ‘rekje van de bladneiven van den nipahpalm om visch op te leggen’

sawèssawes

‘lory’; ‘loeri’

sawiïsawii

‘east’; ‘oost’

sawiï kablatasawii kablata

‘south’; ‘zuid’

se

‘comb’; ‘hoofdkrabber, kam’

séboesebu

‘k.o. plant’; ‘Alpinia gigantea’; ‘een struik’

sĕgafseɡaf

‘hunger’; ‘honger’

sèlsel

‘anchorage, roadstead’; ‘ankerplaats, reede’

sélésele

‘anchorage, roadstead’; ‘ankerplaats, reede’

sĕmpainsempain

‘papaya’; ‘Carica papaya’; ‘een boom’

sènjèseɲe

‘roof’; ‘dak’

sĕnjoenseɲun

‘nose’; ‘neus’

sisi

‘nine’; ‘negen’

siasia

‘his, her, our’; ‘zijn, haar, ons’

silsil

‘buy’; ‘koopen’

silipsilip

‘drum’; ‘trom’

siòsio

‘flower’; ‘bloem’

sjagsjaɡ

‘lesser bird-of-paradise, yellow bird-of-paradise’; ‘Paradisea papuaha’; ‘de gele paradijsvogel’

sjag kasjanafsjaɡ kasjanaf

‘twelve-wired bird-of-paradise’; ‘Seleucides alba’

sjag wagésjaɡ waɡe

‘red bird-of-paradise’; ‘Paradisea rubra’

sjalsjal

‘speak’; ‘spreken’

sjèlèpsjelep

‘chop with an axe, strike with a axe’; ‘met een houwer een slag toe brengen’

sjètèsjete

‘sago beetle’; ‘sagoetor’

sjoessjus

‘female breast’; ‘vrouwenborst’

snioesniu

‘sharp headache’; ‘schele hoofdpijn’

soelsul

‘spoon made of shell’; ‘lepeltje van schelp gemaakt’

solonsolon

‘spear with iron tip’; ‘lans met ijzeren punt’

soromsorom

‘buttocks’; ‘bil’

tata

‘stem of a canoe’; ‘steven eener prauw’

tabakatabaka

‘tobacco’; ‘tabak’

tabioltabiol

‘spear’; ‘lans’

tabiol kalo kabòmòtabiol kalo kabomo

‘wooden spear, provided with a pointed long bone of a cassowary’; ‘lans van hout, voorzien van een toegepunt pijpbeen van een kasuaris’

tagtaɡ

‘go’; ‘gaan’

takèktakek

‘chicken’; ‘kip’

taltal

‘banana’; ‘pisang’

talaktalak

‘separate’; ‘echtscheiden’

taljantaljan

‘harpoon to stab dugongs and turtles’; ‘harpoen om Dugong én schild pad te steken’

tantan

‘eye’; ‘oog’

tan kaboelòtan kabulo

‘eye’; ‘oog’

tanamtanam

‘ear’; ‘oor’

tanoenggaoetanuŋɡau

‘back (of the body)’; ‘rug’

taptap

‘to paddle, to scoop with a paddle’; ‘pagaaien, scheppen met een pagaai’

tapioetapiu

‘bladder shell’; ‘Triton’; ‘blaasschelp’

tarigitariɡi

‘maize, corn’; ‘maïs’

tatoeltatul

‘fishing spear’; ‘elger om visch te steken’

te

‘sea cucumber’; ‘tripang’

tènèftenef

‘lie down’; ‘liggen’

tènèf tandoeroetenef tanduru

‘sleep’; ‘slapen’

tinĕstines

‘cry’; ‘schreien’

tinĕstines

‘swim’; ‘zwemmen’

tiptip

‘lake’; ‘meer, binnenzee’

titititi

‘run away quickly’; ‘hard wegloopen’

tjamtjamtʃamtʃam

‘springhare, k.o. terrestrial rodent’; ‘springhaas’

tjatjoetʃatʃu

‘too (too much), excessively’; ‘te, al te’

tjétʃe

‘throuw’; ‘werpen’

tjoeltʃul

‘knife’; ‘mes’

tjoelintʃulin

‘want, wish’; ‘willen’

tjolontʃolon

‘sit with knees bent, posterior parts touching the ground’; ‘zitten met opgetrollen knieën, de partes posteriores den grond rakend’

tjòpòtʃopo

‘no, not’; ‘neen’

to

‘already’; ‘all, reeds’

toebtub

‘sugar cane’; ‘suikerriet’

toeïntuin

‘star’; ‘ster’

toenoestunus

‘k.o. reed, arrow made from it’; ‘pijl, naar de rietsoort waarvan vervaardigd toenoes fom en toenoes fom kajaoe

toenoes fomtunus fom

‘k.o. arrow or reed it is made of’

toenoes fom kajaoetunus fom kajau

‘k.o. arrow or reed it is made of’

toeöetuoe

‘wooden knot out of nipah or aren palm?’; ‘sagoeweer van nipah- en arenpalm’

toeplétuple

‘young shoot of the fish poison tree’; ‘het jonge uitspruitsel van den Barringtonia speciosa’

toltol

‘three’; ‘drie’

tolotolo

‘egg’; ‘ei’

tolontolon

‘sit with knees bent, posterior parts touching the ground’; ‘zitten met opgetrollen knieën, de partes posteriores den grond rakend’

tolon salamtolon salam

‘sit crosslegged’; ‘zitten met kruiselings over elkaar geslagen beenen (het bersila in Maleische landen)’

tomniftomnif

‘laugh’; ‘zelf lachen’

wawa

‘water (short for waja)’; ‘verkorting van waja

wagwaɡ

‘canoe’; ‘prauw’

wakèwake

‘child’; ‘kind’

walwal

‘eight’; ‘acht’

walakawalaka

‘k.o. crow’; ‘Corvus orru’; ‘soort kraai’

wàmàwama

‘hornbill’; ‘Buceros’; ‘jaarvogel’

wamaoewamau

‘sacred, taboo’; ‘heilig, b. v. van grond, die door niemand mag betreden worden’

warasamwarasam

‘fish scoop without handle’; ‘vischscheppertje zonder steel’

warasoemwarasum

‘fish scoop without handle’; ‘vischscheppertje zonder steel’

waridjòwaridʒo

‘squirrel’; ‘Scnirus’; ‘eekhorentje’

watotwatot

‘white cockatoo’; ‘witte kakketoe’

we

‘water, river’; ‘water, rivier’

wépimwepim

‘golden pigeon’; ‘goudduif’

wépimbatwepimbat

‘golden pigeon’; ‘goudduif’

wétotwetot

‘black parrot’; ‘zwarte papegaai’

wétot matmetèmwetot matmetem

‘black parrot’; ‘zwarte papegaai’

wifwif

‘crocodile’; ‘krokodil’

wilwil

‘rope’; ‘touw’

wili kariòwili kario

‘k.o. yam’; ‘Dioscorea sp.’

witnawitna

‘black cockatoo’; ‘zwarte kakketoe’

wo

‘shark’; ‘haai’

wofasèlèpwofaselep

‘fight with sago midribs’; ‘tweegevecht met sagoebladnerven’

wofasokatwofasokat

‘mock battle with shield and axe’; ‘spiegelgevecht met schild en houwer’

wonèmwonem

‘six’; ‘zes’

wònòwono

‘head’; ‘hoofd’

worwor

‘round dance with singing and drum accompaniment’; ‘rondedans met zang en trombe-geleiding’